ڪھاڻيون

منهنجون ڪهاڻيون

سائين علي بابا سِنڌ جو اُهو اُداس رُوح آهي، جيڪو گامَ گامَ، گليءَ گليءَ، بَنَ بَنَ مَنجهه اُنهيءَ سِنڌ کي ٿو ڳولهي، جا مَهاراجا شَهيد راجا ڏاهر جي دَورَ واري سِنڌ هُئي. ۽ شهيد دُولِهه درياهه خان جي وقتَ واري شانَ، شوڪتَ ۽ بَختَ واري سِنڌ هُئي. سائين علي بابا اُنهيءَ سِنڌو درياهه جو مُتلاشي آهي، جنهن جي ٻِنهيُن ڪنڌِيُن تي ٻيلا هُوندا هُئا، ۽ جنهن جو پاڻي آبِ حياتِ هُوندو هُيو. سائين علي بابا هميشه پنهنجي قلمَ منجهان جيڪي لِکڻِيُون تَخليِق ڪَيُون آهن، اُنهن جا ڪردارَ به ”سِنڌ جا سُورِما!“ آهن! آهن. ۽ نه ئي وري مايُوسِ ٿي ڪَري پاڻ کي مياري ثابِت ڪندا آهن.! سائين علي بابا جي لِکڻِيُن منجهه اُهي سَڀِ معيارَ موجُودِ آهِن، جيڪي عالمي اديبن جي لِکڻِيُن منجهه هُوندا آهن. اِهو ثابِت ڪَرڻ جي لاءِ ڪِهڙي وضاحَتَ پِيش ڪَري سَگهجي ٿي! سائين علي بابا جي لِکڻِيُن جي مَعيارَ کي اُهو ئي سَمجهي سَگهي ٿو، جيڪو خُودِ سِنڌ ۽ سِنڌهو درياهه جو پُوڄاري هُجي. يعني، ”جَلِ پُوڄاري!“
  • 4.5/5.0
  • 7834
  • 1462
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • علي بابا
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book منهنجون ڪهاڻيون

چنڊ ۽ ماني

تڏھن مان تمام ننڍڙو ھوس. مون کي اڄ بھ چٽيءَ طرح ياد آھي، ھڪ ڏينھن منھنجي ماءُ ڏاڍي پريشان ھئي. مان صبح کان بکايل ھئس. اسان جي گھر جو سمورو راشن کٽي ويو ھو. صبح جو امان مون کي ھڪ پاروٿو مانيءَ جو ٽڪر ٻڪريءَ جي ٻاڙي کير سان ڏنو ھو ۽ مٿان اچي شام پئي ھئي. منھنجي پيٽ ۾ بک کان وڍ پئجي رھيا ھئا. امان مون کي پاڙي واريءَ ڏانھن اڌاري اٽي لاءِ موڪليو ھو، پر اتان بھ جواب مليو ھو. امان سڄو ڏينھن پنھنجين مٺڙين ۽ لطيف ڳالھين سان منھنجي دل وندرائيندي رھي، جن سان ٿوريءَ دير لاءِ منھنجي بک جو احساس ڪجھھ گھٽجي ويو. پر ڪڏھن ڳالھين سان بھ پيٽ ڀرجي سگھيو آھي؟ چاھي انھن ۾ ماکيءَ جي ميٺ ھجي يا ڪيتريون ئي لطيف ھجن، انھن سان پيٽ نٿو ڀري سگھجي. پيٽ جي دوزخ کي ڀرڻ لاءِ تھ صرف ماني درڪار آھي، صرف ماني. جا منھنجي ماءُ وٽ نھ ھئي. منھنجي بک رکي رکي اوچتو شدت اختيار ڪري ٿي وئي. ڄن اوچتو ڪنھن دھل تي ڏونڪو ھڻي ٿي ڇڏيو. منھنجي صبر جو پيمانو لبريز ٿي ٿي ويو. نيٺ مان رھي نھ سگھيس ۽ ماءُ جي چولي سان چنبڙي پنھنجي دل جو حال اوريم. ”امان مون کي بک لڳي آھي.“ امان منھنجي وارن تي ھٿ ڦيريو ۽ چيائين: ”مران شال، ھاڻ ڇا ڪيان؟ دڪان واري بھ اڌار ڏيڻ کان جواب ڏئي ڇڏيو آھي.“ امان پنھنجي پريشانيءَ کي لڪائيندي مسڪرائڻ جي ڪوشش ڪري رھي ھئي. اوچتو ھن ڪجھھ سوچيندي چيو: ”ھلي آ پٽ تھ پنھنجو گھر ڳوليون، شايد ڪٿي پئسا رکي ڀلجي وئي ھجان.“ پوءِ تھ بس – مون ۽ امان سڄو گھر ڦٿوڙي ڇڏيو. ڪٻٽ، جارا، پيتيون، ھڪ ھڪ ڪري اٿلائي ڏٺاسين، پر ڪٿان ھڪ پائي بھ نھ ملي. امان ٿڪجي اچي موڙي تي ويٺي ۽ مان بھ سندس سامھون اچي کٽ تي ليٽي پيس. اوچتو امان کي ڪا ڳالھھ ياد آئي ۽ چوڻ لڳي: ”اڙي! ھڪڙي جڳھھ تھ پاڻ ڀلجي وياسين! وھنجڻ جي ڪمري جو جارو تھ پاڻ ڏٺو ئي ڪونھ!“ پوءِ تھ مون وٺي امان جي پٺيان ڊوڙ پاتي، ڄڻ اتي روپين جو مينھن وسي رھيو ھجي. امان جلديءَ سان جاري ڏانھن ھٿ ڊگھيريو. خوشيءَ کان ھن جي وات مان رڙ نڪري وئي. ڄڻ ھن کي قارون جو خزانو ملي ويو ھجي. ”ملي ويا.“ مون تيزيءَ سان امان کان پئسا ڦرڻ لاءِ ھٿ وڌايا، پر امان مون کي روڪي ڇڏيو ۽ چيائين: ”نھ ڀائي، ائين نھ، پھرين ٻڌاءِ گھڻا پئسا آھن منھنجي مٺ ۾؟“ اھي پئسا امان اڃا پاڻ بھ نھ ڏٺا ھئا. ”روپيو.“ مون خوشيءَ مان رڙ ڪئي.
”غلط“
”اٺ آنھ.“
”نھ“
”ڀلا ٻھ آنھ.“
”نھ“ ۽ جيئن جيئن انھن پئسن کي ڏسڻ لاءِ منھنجي بيچيني وڌندي ٿي وئي، تيئن تيئن منھنجو واڪ گھٽبو ٿي ويو.
”آنو.“ مون آخري واڪ ڏنو. امان ھڪدم پنھنجي مٺ کولي ڇڏي. اسان ٻنھي ماءُ پٽن جي واتان رڙ نڪري وئي، ”چار آنھ.“
پر ٻئي لمحي اسان جو آواز ڪمري ۾ ھڪ اداس پڙاڏو ڇڏي ٻڏي ويو. اسان ٻنھي ماءُ پٽن جون اکيون ڦاٽل رھجي ويون. اھا پائلي ڪوڙي ھئي. ڪٽيل زنگ آلود، پر منھنجي اکين ۾ چمڪ اچي وئي. چيم، ”امان! ھلي ويندي، آچر جي ماءُ انڌي آھي. شام جو دڪان تي اھا ئي وھندي آھي. انھيءَ کي ڏيندس.“
”ھشت ڪنا ڇوڪرا.“ امان ڪاوڙ مان چيو: ”اسڪولي ٻار ٿي اھو نيچ خيال تنھنجي دل ۾ ڪيئن آيو؟ ڇا توکي خبر نھ آھي تھ ڪنھن کي دوکو ڏيڻ گناھ آھي؟“ مان ڦڪو ٿي ويس. امان ٻانھن جي پوري طاقت سان اھا پائلي ٻاھر اڇلائي ڇڏي.
مان وري اچي کٽ تي ليٽيس. امان ڪنھن گھري سوچ ۾ ٻڌل ھئي. ھوءَ ڪمري ۾ ھڪ ڀت کان ٻي ڀت تائين اچ وڃ ڪري رھي ھئي. جيئن اسان جو ماستر حساب ڏين مھل ڪلاس ۾ اچ وڃ ڪندو ھو. امان جي چھري تي ھڪ عجيب تاثر ھو. ڄڻ ھوءَ ڪو وڏو مسئلو حل ڪري رھي ھجي. ھن جا قدم ڪڏھن تيز ٿي ٿي ويا تھ ڪڏھن آھستي. اوچتو امان ڪنھن جو آواز ڪنائيندي بيھي رھي ۽ چيائين: ”وڃ پٽ! انھيءَ گھورڙئي کي وٺي آ.“ مون ڪنايو ـــــــــــــ اھو آواز پراڻا ٽامي ۽ پتل جا ٿانو وٺڻ واري گھورڙئي جو ھو. مون کيس وٺي آڻي گھر جي دروازي تي بيھاريو.
”ڀائي! ھن وٽي جا گھڻا پئسا ڏيندين؟“ امان در جي اوٽ مان وٽي وارو ھٿ ٻاھر ڪڍي چيو. گھورڙئي جواب ڏنو: ”اٺ آنھ.“ امان ھڪدم چيو: ”ڀائي! ڪجھھ خيال تھ ڪر ـــــــــ نئون ڪورو وٽو آھي.“ گھورڙئي وٽو موٽائي، پنھنجو گاڏو وڌائيندي چيو: ”مائي، اڄڪلھھ مھانگائيءَ جو زمانو آھي. ٽامي، پتل کي ڪير ٿو پڇي؟“ امان ڪجھھ دير تھ منجھي بيھي رھي. پوءِ مون ڏانھن غور سان نھاري پيار سان مٿي تان ھٿ گھمائي چيائين: ”ڊوڙ پٽ، انھيءَ گھورڙئي کي وٽو ڏئي اٺ آنھ وٺي دڪان تان اٽو وٺي اچ تھ توکي ماني پچائي ڏيان.“
ٻئي لمحي منھنجي ھٿ جي تري تي ھڪ آڌي ستاري وانگر چمڪي رھي ھئي. مان پوريءَ طاقت سان مٺ ڀيڙي دڪان ڏانھن ڊوڙيس. اڃان مان دڪان پھتو ئي مس ھئس تھ آچر دڪان بند ڪري رھيو ھو.
”سير اٽو ڏي.“ مون ھٿ واري آڌي وڌائي کيس چيو.
”پڻھين پئسا موڪليا آھن ڇا؟“
”ھا.“ منھنجي وات مان نڪري ويو. آچر يڪدم منھنجي ھٿ مان آڌي وٺي چيو: ”وڃ! پھرين گھران منھنجا پئسا وٺي اچ، پوءِ اچي اٽو وٺ.“ مون کي پنھنجي غلطيءَ جو احساس ٿيو. مون ڪجھھ چوڻ چاھيو ٿي، پر منھنجي چپن تي ڄڻ مھر لڳي وئي ھئي. مان لاچار خالي ھٿين موٽي آيس.
امان منھنجو لٿل منھن ۽ خالي ھٿ ڏسي گھٻرائجي پڇيو: ”ڇو پٽ! اتو ڪٿي آھي؟ پئسا ڪري پيا ڇا؟“
”نھ، آچر ڦري ورتا.“ مون روئڻھارڪو ٿي چيو.
”اڙي انھيءَ ۾ روئڻ جي ڪھڙي ڳالھھ آھي. ھن جا تھ اڃان پاڻ ڏانھن پئسا آھن.“
”امان مون کي بک لڳي آھي.“ مون ڳوڙھا روڪڻ جي ڪوشس ڪندي چيو.
”بس ڳالھھ بھ ايتري. ھلي آ تھ پنھنجي پٽ کي بوندي ڏيان.“
”بوندي ڪٿان آئي؟“
امان چيو: ”پٽ! سليم کي ڀاءُ ڄائو آھي، انھن ورھائي آھي.“
پوءِ امان ھڪ ساسر ۾ بوندي رکي ۽ گلاس ۾ ٻڪريءَ جو کير وجھي منھنجي اڳيان آڻي رکيو، پر اھا ٿورڙي بوندي ۽ کير منھنجي سڄي ڏينھن جي بک اجھائڻ لاءِ ڪافي نھ ھئا.
شام جا دونھاٽيل ڌندلڪا پاڇا گھرا ٿيندا رات جو روپ ڌاريندا ويا. ڪٿان ڪٿان ڪڪرن جي ڪارن تھن مان ڪو ايڪڙ ٻيڪڙ تارو ٽمڪي پنھنجو نور نچوئي رھيو ھو. امان چيو: ”پٽ! رات پئجي وئي آھي. ھاڻ اچ تھ توکي ننڊ ولايت جي ڪھاڻي ٻڌايان.“ پوءِ مان ۽ امان پنھنجي کٽ تي اچي ليٽياسين. امان پنھنجي ٻانھن منھنجي سيرانديءَ ڏيئي مون کي ننڊ ولايت جي ڪھاڻي ٻڌائڻ لڳي، جتي ماڻھو ڇھھ مھينا سمھندا ۽ ڇھھ مھينا جاڳندا ھئا. مون امان جي ڳالھھ اڌ ۾ ڪاٽيندي چيو:
”امان! اھي ماڻھو ڇھھ مھينا ڪيئن سمھي سگھندا ھئا؟ ڇا کين بک ڪانھ لڳندي ھئي؟“ امان مون ڏانھن غور سان نھاريو ۽ مرڪي چيائين: ”ھا! انھن کي بک ڪانھ ھئي. تون ماٺ ڪري ڳالھھ ٻڌ.“
”مون کي بک لڳي آھي.“ مون ضد ڪيو.
امان جون اکيون اونداھي آسمان ڏانھن کڄي ويون، ڄڻ ھن جون نظرون ڪجھھ تلاش ڪري رھيون ھجن ۽ ھن انتھائي ڀريل آواز سان چيو: ”ڏس پٽ! اڄ چنڊ ڪٿي نڪتو آھي؟ پاڻ غريب آھيون. پنھنجي مانيءَ جو حساب چنڊ وانگي آھي. ڪڏھن چوٿو، ڪڏھن اڌ، ڪڏھن سڄي تھ ڪڏھن آھي ئي ڪونھ.“ مون اونداھي آسمان ڏانھن نھاريو ۽ ماءُ جي ڪڇ ۾ اگھور ننڊ ۾ پئجي ويس.