شـهيـد مـخـدوم بـلاول (ولادت 1451 وفات 1522ع)
سندس خليفا: سيد حيدر شاهه، مخدوم ساهڙ لنجار، مخدوم رڪن الدين، مخدوم حسن مشهور آهن.
مخدوم صاحب جا مريد به تمام گهڻا هيا. پاڻ عربي، سنڌي، فارسي، سرائڪي ۽ ترقي زبان جي ڄاڻ رکندا هئا. پاڻ مريدن کان ڪجهه به نه وٺندا هئا ۽ خليفن کي به منع ڪندا هئا ته ڪنهن کان به ڪجهه نه وٺو. زندگي سادي نموني گذاريو، گهر ۾ جنڊيءَ جو پينگهو يا کٽ رکڻ جي اجازت نه ڏيندو هو. سادي کٽولي تي سمهڻ جو حڪم ڏيندو هو. زالن کي دهريون، حس، ٻاهيون، ڪڙيون، نٿون ۽ ريشمي ڪپڙي پهرڻ جي منع ڪندو هو.
هن بي باڪ بزرگ، سچي قوم پرست کي 929هه 1522ع ان دور جي حڪمران ڪوڙي فتويٰ ملن کان ڏيارائي مخدوم صاحب کي گهاڻي ۾ پيڙائي شهيد ڪري ڇڏيو. سندس شاعري جو نمونو هيٺ ڏجي ٿو.
اول عشق عربي ڄام جو لکيو آهه ڌريا،
آگي احمد لئه ڪيو جلوو جمالا،
ڪارڻ پيدائش پرين جي هتي ڪيو هڳا،
منجهان آهه عشق جي ٿيا عالم آبادا.
علم عقل سين ٿيو ظاهر ظهورا،
“سمي” سر جهڪايو لئه مرڻ ملوڪا،
سر جنين جا سٽ ۾ پيتي تن پڪا.