شخصيتون ۽ خاڪا

سيوهڻ جون ادبي شخصيتون (تحقيق)

هي ڪتاب “سيوهڻ جون ادبي شخصيتون” شاعر ۽ ليکڪ مير حاجن مير جو تحقيقي پورهيو آهي.
هي ڪتاب سچائي اشاعت گهر دڙو پاران 2014ع ۾ ساحل پرنٽرس وٽان ڇپايو ويو. لک ٿورا سائين يوسف سنڌيءَ جا جنهن هن ڪتاب جي سافٽ ڪاپي ڏني ۽ مهربانيون مير حاجن مير جون جنهن ڪتاب سنڌ سلامت تي پيش ڪرڻ جي اجازت ڏني.
Title Cover of book سيوهڻ جون ادبي شخصيتون (تحقيق)

ڊاڪٽر خان محمد پنهور (ولادت 1949ع وفات 1999ع)

ڊاڪٽر خان محمد پنهور ولد محمد يعقوب پنهور 27 جون 1949ع سيوهڻ تعلقي جي ڳوٺ آراضيءَ ۾ پيدا ٿيو. پاڻ پهرين پرائمري استاد ان کان پوءِ سنڌ يونيورسٽي سان وابسطا رهيو. هن ادبي دنيا ۾ ٻاراڻي ادب سان شروعات ڪئي “بزم گلشن”، “منڇر ادب”، “ٻارن جي ٻاري”، “ٻالڪ”، “نئون نياپو”، “سرتاج”، ۽ پارس نالي ننڍا ننڍا يونٽ کوليائين جن مان ننڍا رسالا ڪڍيائين. ڊاڪٽر خان محمد پنهور عبدالمجيد سنڌي تي ايم فل ۽ الوحيد اخبار تي پي ايڇ ڊي ڪئي. سندس ڇپيل ڪتاب:
English
1. Shaikh Abdul Majeed Sindhi Life & Achivements.
سنڌي
1. هوندا سي حيات
2. ٻري جن ٻاري
3. الوحيد جو، سنڌ جي صحافت، سياست ۽ علم ادب ۾ حصو 1991ع
4. لطيفي لات
5. نعره مستانه
ڊاڪٽر خان محمد پنهور سنڌ گريجوئيٽ ايسوسئيشن ۽ سنڌ ڳوٺ سڌار سنگت جي تنظيمي ڪمن ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو. پاڻ انتهائي محنت ڪش جاکوڙي انسان هو. باني چيئرمن ماس ڪميونيڪيشن ڊپارٽمينٽ سنڌ يونيورسٽي پڻ هو. ڊاڪٽر خان محمد پنهور 27 مئي 1999ع تي وفات ڪئي. سندس لکڻيءَ جو نمونو هيٺ ڏجي ٿو:
“الوحيد” 15 مارچ 1920ع ۾ جاري ٿي. هي اخبار ڪيئن جاري ٿي؟ ڇو جاري ٿي؟ ۽ سندس وجود وٺڻ ۽ جاري ڪرڻ جا مقصد ڪهڙا هئا؟ انهن سڀني معاملن تي هن ٿيسز ۾ غور ڪري ۽ انهن معاملن تي ويچاريو ويو آهي. سڀ کان پهرين اخبار جي اجراءَ تي ڪجهه بحث ڪجي ٿو ته جيئن الوحيد جي ڪهاڻيءَ ۾ منڍ کان آخر تائين پهچائي سگهجي. سنڌ ۾ پهرين خلافت ڪانفرنس 1919ع ۾ حيدرآباد ۾ علامه الحاج حافظ مفتي مخدوم غلام محمد ملڪاڻيءَ جي زير صدارت منعقد ٿي. جنهن ۾ سنڌ جا علماءَ ڪرام به اڪثريت ۾ آيل هئا. انهن ليڊرن ۾ مجاهد اسلام مولانا سيد تاج محمود امروٽي، مولانا غلام عمر سوني جتوئي وارو، مولانا حامد الله لاڙائي، مولانا دين محمد وفائي، مولانا حڪيم فتح محمد سيوهاڻي، مولانا محمد صادق ڪراچي، مولانا محمد صديق مورائي، پير غلام مجدد مٽياري، مولانا عبدالرحيم مگسي، راشدي ڀائر، شيخ عبدالمجيد سنڌي، عبدالجبار وڪيل، ڊاڪٽر نور محمد وڪيل ۽ ٻيا ڪيترائي ليڊر اچي شريڪ ٿيا. خان بهادر غلام محمد ڀرڳڙي، سياست سبب انگريزن جي جيل مان آزاد ٿي انهيءَ ڏينهن اچي ڪانفرنس ۾ شريڪ ٿيو هو.”
(ڪتاب “الوحيد جو سنڌ جي صحافت، سياست ۽ علم و ادب ۾ حصو- صفحو 68” تان کنيل ٽڪرو ليکڪ ڊاڪٽر خان محمد پنهور)