شخصيتون ۽ خاڪا

سيوهڻ جون ادبي شخصيتون (تحقيق)

هي ڪتاب “سيوهڻ جون ادبي شخصيتون” شاعر ۽ ليکڪ مير حاجن مير جو تحقيقي پورهيو آهي.
هي ڪتاب سچائي اشاعت گهر دڙو پاران 2014ع ۾ ساحل پرنٽرس وٽان ڇپايو ويو. لک ٿورا سائين يوسف سنڌيءَ جا جنهن هن ڪتاب جي سافٽ ڪاپي ڏني ۽ مهربانيون مير حاجن مير جون جنهن ڪتاب سنڌ سلامت تي پيش ڪرڻ جي اجازت ڏني.
Title Cover of book سيوهڻ جون ادبي شخصيتون (تحقيق)

آپا شمس عباسي (ولادت 1924)

آپا شمس عباسي جو جنم 10 جنوري 1924ع تي قاضي محلا سيوهڻ شريف ۾ ٿيو. سندس گهر واري جو نالو محسن عباسي هو. سندس تعليم ايم.اي ۽ بي ٽي هئي. 1944ع ۾ سيڪنڊري اسڪول ٽيچر طور پنهنجو تدريسي ڪيرئير شروع ڪيائين. اڳتي هلي هيڊ مسٽريس، پرنسپال، ڊپٽي ڊائريڪٽر ڪالجيز سنڌ جي عهدن تي فائز رهي.1984ع ۾ ڊائريڪٽر بيورو آف ڪريڪيولم سنڌ جي منصب تان رٽائر ڪيائين. ملازمت دوران لا تعداد اهم تعليمي پروجيڪٽس جي تڪميل ۾ نمايان ڪردار ادا ڪيائين ۽ ڪيترائي نوان ادارا برپا ڪرڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيائون.”اپوا” ۽ ٻين اهڙين سماجي بهبود جي تنظيمن کي سندس لاڳيتو رهبري حاصل رهي. عورتن جي متعدد بين الااقوامي ڪانفرنس ۾ پاڪستان جي نمائندگي ڪيائين. بنگلاديش، آسٽريليا، ماسڪو، ايران، ترڪي، انگلينڊ ، فلپائن، ڀارت، چين، برلن، بروسيلز لئگسمبرگ، نيروبي وغيره ملڪن ۾ مختلف تعليميءَ عورتن جي ڀلائي دوران سيمينارن، ڪانفرنسن ۽ اجلاسن ۾ ڀرپور ڪردار ادا ڪيائين. آپا شمس عباسي قاضي عبدالقيوم جي ڌي ۽ حڪيم فتح محمد سيوهاڻي جي ڀائيٽي هئي. پاڻ “مولانا حڪيم فتح محمد سيوهاڻي جي شخصيت جي موضوع تي Ph.D سنڌ يونيورسٽي مان ڪيائين. آپا شمس عباسي جون خدمتون ادب، تعليم ٻين شعبن ۾ ڪڏهن به وساري نه ٿيون سگهجن. سندس جي 2 سال کن اڳ وفات ٿي چڪي آهي. آپا شمس عباسي جي لکڻيءَ جو نمونو هيٺ ڏجي ٿو.
“حڪيم فتح محمد سيوهاڻي 1908ع ۾ سيوهڻ شريف جي ۽ معزز قريشي خاندان مان شادي ڪئي. سندس لکڻ جو نمونو هميشه سليس ۽ بامحاوره هوندو هو. ڪتابن ۾ اصلاحي زبان ڪم آندي اٿس، صفائي ۽ سادگي سندس خاص طور هوندي هئي، ۽ مختصر لفظن ۾ طويل مفهوم کي بيان ڪري وڃڻ سندس ممتاز خصوصيت هئي. عبارت جي ساختگيءِ رواني عنوانن بيان جي دلڪشي ۽ شيريني، لفظن جو تلاش ۽ خراش، جملن جي جوڙجڪ، بندش جي چستي ۽ فقرن جي هڪ ٻئي سان پيوستگي ڪجهه اهڙي نموني واقع ٿيل آهي جو حڪيم صاحب جو ڪوبه ڪتاب مطالع ڪرڻ سان پڙهڻ واري جي طبعيت گهٻرائي نه ٿي ۽ نه دماغ ٿڪ محسوس ڪري ٿو.جتي ڪٿي رنگينيءَ کان ڪم ورتو اٿس. پر اهڙي اعتدال سان جو عبارت جي خوبي ۽ حسن چمڪي ويو آهي. مناسب هنڌن تي اصطلاح، پهاڪا ۽ محاورا ڪم آندا اٿائين. جيتوڻيڪ انگريزي پڙهيل ڪونه هو.پر سندس تصنيف ۾ جيڪو مواد آهي تنهن مان ائين پيو معلوم ٿئي ڄڻڪ مغربي زبانن ۾ ڏاڍو وسيع مطالعو ڪيل اٿس.حڪيم صاحب جي لکڻيءَ ۾ اهي سڀئي وصفون موجود آهن جي هڪ صاحب ڪمال ۽ صاحب طرز ۾ هجڻ ضروري آهن اهوئي سبب هو جو سندس لکيل سمورا ڪتاب گهڻو ڪري تعليم کاتي جي مختلف نصابن ۾ داخل هوندا هئا.
(ڪتاب مولانا حڪيم فتح محمد سيوهاڻي جي شخصيت Ph.d تان کنيل ٽڪرو ليکڪ آپا شمس عباسي)