شخصيتون ۽ خاڪا

سيوهڻ جون ادبي شخصيتون (تحقيق)

هي ڪتاب “سيوهڻ جون ادبي شخصيتون” شاعر ۽ ليکڪ مير حاجن مير جو تحقيقي پورهيو آهي.
هي ڪتاب سچائي اشاعت گهر دڙو پاران 2014ع ۾ ساحل پرنٽرس وٽان ڇپايو ويو. لک ٿورا سائين يوسف سنڌيءَ جا جنهن هن ڪتاب جي سافٽ ڪاپي ڏني ۽ مهربانيون مير حاجن مير جون جنهن ڪتاب سنڌ سلامت تي پيش ڪرڻ جي اجازت ڏني.
Title Cover of book سيوهڻ جون ادبي شخصيتون (تحقيق)

خير محمد ٻرڙو سيوهاڻي (ولادت 1949ع)

خير محمد ٻرڙو سيوهاڻي ولد حبيب الله ٻرڙو جو جنم 4 اپريل 1949ع تي ڳوٺ ڪاڇو واهڻ تعلقي سيوهڻ شريف ۾ ٿيو. ديني تعليم پنهنجي ڳوٺ ۾ ملا محمد چني کان حاصل ڪيائين ان کان سواءِ بي اي، بي ايڊ، ايم اي اڪانامڪس ۽ ايم اي سوشيالاجي ۾ به حاصل ڪيائين. ملازمت جي شروعات تعليم کاتي ۾ استاد، ان بعد ڊپٽي ڊائريڪٽر سنڌ ائڊزون ڊولپمينٽ اٿارٽي (سازدا) گورنمينٽ آف سنڌ ان بعد اسٽنٽ چيف، پلاننگ ۽ ڊولپمينٽ ڊپارٽمينٽ گورنمينٽ آف سنڌ، ڊسٽرڪٽ آفيسر پلاننگ دادو، ڊسٽرڪٽ آفيسر فنانس ۽ پلاننگ سانگهڙ ۽ نوشهروفيروز، جتان سرڪاري نوڪري چاليهه سال ڪري رٽائرڊ ٿيو. خير محمد ٻرڙو سيوهاڻي جا ڪتاب:
1. ذاتين جي انسائيڪلو پيڊيا جلد پهريون 2005ع
2. سيوهڻ صدين کان ڇاپو پهريون 2009ع
3. اسماء الله الحسنيٰ (الله تعاليٰ جا نالا) 2013ع
4. حضرت لعل شهباز قلندر جي سوانح ۽ شاعري اردو ۾ ترجمو 2013ع
5. اسماء المصطفيٰ صلي الله عليه و آله وسلم (اڻ ڇپيل)
6. سنڌو درياءُ (اڻ ڇپيل)
7. ٻارن جا اسلامي نالا (اڻ ڇپيل)
خير محمد ٻرڙو سيوهاڻي سماجي ڪمن ۾ پڻ حصو وٺندو رهيو آهي. پاڻ سگا جو مالياتي سيڪريٽري ۽ اطلاعات سيڪريٽري پڻ رهيو آهي. سندس کي ڪيترائي ايوارڊ پڻ ملي چڪا آهن. تعريفي شيلڊ 2008ع طرفان حاجي خدا بخش راڄڙ ضلعي ناظم سانگهڙ، سگا طرفان تحقيقي اسڪالر ايوارڊ 2010ع، ڪتاب “سيوهڻ صدين کان” تي مليل شهباز ايوارڊ 2012ع ڊسٽرڪٽ گورنمينٽ ڄام شورو. خير محمد ٻرڙي جي لکڻيءَ جو نمونو هيٺ ڏجي ٿو:
“انگريز 1259هه 1843ع ۾ ٽالپرن کي شڪست ڏئي سنڌ تي قابض ٿيا. سيوهڻ شهر اڳ ۾ تخت گاهه پئي رهيو. ليڪن هن دور ۾ ڊپٽي ضلعي جي حيثيت مليس. انگريزن طرفان (صاحب لوڪ) (گورا) آفيسر مقرر ٿيندا رهيا. هي تعداد ۾ ايترا ته هوندا هئا، جو چند سالن ۾ موت اچڻ سبب سندن هڪ وڏو قبرستان ٺهي ويو، جيڪي سيوهڻ قلعي جي ڀر ۾ اولهه طرف هو جنهن کي (ڀورن جو مقام) چوندا هئا. هن وقت هن مقام جا رڳو تباهه ٿيل نشان نظر اچن ٿا. حقيقت ۾ انگريز ميان غلام شاهه جي دور حڪومت ۾ پنهنجا قدم سنڌ اندر رکي چڪا هئا، جن سان 11 آڪٽوبر 1758ع ۾ ميان غلام شاهه ڪلهوڙي هڪ واپاري ٺاهه ڪري کين رعايتون ڏنيون هيون. ڪلهوڙن جي حاڪميت جي بعد انگريز، ٽالپرن کي 1843ع ۾ مياڻي ۽ دٻي جي جنگ ۾ شڪست ڏئي سنڌ تي قابض ٿي ويٺا. سندن اهو قبضو 1259هه، 1843ع کان 14 آگسٽ 1367هه 1947ع تائين هليو. سربارٽل فريئر سنڌ۾ ڪمشنر ٿي آيو ته هن شهر جي صفائي ۽ سٿرائي خاطر ميونسپالٽين جو بنياد وڌو اهڙي طرح 1855ع ڌاري سيوهڻ کي به ميونسپالٽيءَ جو درجو مليو.
(ڪتاب “سيوهڻ صدين کان” تان ورتل ٽڪرو صفحو 365 ليکڪ خير محمد ٻرڙو سيوهاڻي)