سفرناما

ڳالھيون ڪيناڊا جي وڻ وڻڪار جون

ھن ڪتاب ۾ سفرنامي جي انداز ۾ لکيل مضمون، نوٽ بوڪ يا ڊائريءَ جا ورق، تاريخي ۽ تحقيقي ليک، ڪئناڊا جي تعليم، فطرتي سونھن، سماجي زندگي، اتان جي وڻج واپار، سھوليتن، ڪيناڊا جي تعليم، ڪيناڊا جي حُسن، نوجوانن جي ڪرت، ٻارن جي تربيت، ڪيناڊا جي سماج جي مثبت ۽ منفي پاسن تي اڻ ڌريو ٿي لکيو ويو آهي. ڪتاب پڙهي اوهان کي ايئن لڳندو ڄڻ اوهان بہ ڪيناڊا گهمي رهيا هجو. ڪتاب ۾ مضمونن سان گڏ سفرنامي نما ڪھاڻيون پڻ شامل آهن.

Title Cover of book ڳالھيون ڪيناڊا جي وڻ وڻڪار جون

اسان ائين سوچي به نٿا سگهون

صبح جو اٺين لڳي ويلي پبلڪ اسڪول ۾ ٻارن کي ڇڏي آئون اسڪول جي گرائونڊ تي پري پري تائين وڇايل سائي ڇٻر واري چادر تان آهستي آهستي ٻرهانگون ڀريندو ميجر اوڪس روڊ جي ڪنڊ واري ولا کان لڙي گهر ڏانهن وڌيس ته ولا جي ڪاٺ واري بائونڊري سان لڳاتار وائلڊ بلو بيري جي ٻوٽن ۾ بيشمار لڳل ٻيرن تي منهنجي نظر پئي. ولا جي ٻاهرين پاسي جيڪي به ڪارا ٻير گوشن ۾ لڏن پيا تن کي پٽڻ لاءِ دل سٽ ڏني . مون هيڏانهن هوڏانهن نهاري پڪ ڪئي ته مونکي ڏسڻ وارو ڪوئي ڪونهي. آئون ائين اڃان واجهائي رهيو هوس ته منھنجي نظر هڪ پاٺي تي لکيل نوٽس تي پئي . جنهن تي تحرير ٿيل هو ته ٻيرن جي چونڊ فري آھي. اهو ڏسي مونکي دلي اطمينان ٿيو ته هاڻي انهن ڪارن ٻيرن کي بنا اجازت جي پٽي کائڻ رزق حلال آھي.
جهنگلي بلو بيري جي لذت ۽ ذائقو محسوس ڪرڻ لاءِ مون ٻوٽن مان ڏھ پندرهن ٻير پٽيا ۽ انهن کي چکي ڏندن جو چشڪو وٺي پنهنجي پاڙي ٽيرا ڪوٽا ڏانهن راهي ٿيس. روڊ ٽپي چونڪ جي ٻئي پاسي پهتس ته ڪنڊ واري بنگلي جي اڳيان لان جي سائي ڇٻر جي وچ ۾ بيٺل ساون صوفن جي وڻ تي نگاھ پئي. جيڪو صوفن سان ٽمٽار لڳو پيو هو. وڻ جي هيٺان بيشمار صوف ڪريا پيا هئا ۽ وڻ جي پاڙ ۾ جيڪو چلهو ٺھيل هو تنهن ۾ پڻ ڍڳ صوفن جو پيو هو. مان اهو لقاءَ ڏسي ڪريل صوفن جي ماجرا سمجهڻ جي ڪوشش ڪري رهيو هوس ته ايتري ۾ بنگلي جو دروازو کليو جنهن مان هڪ وچولي عمر جي خاتون نمودار ٿي. جيڪا مونکي کيڪار ڪندي. چوڌاري ڪريل صوفن جي چونڊ ڪرڻ ۾ مصروف ٿي وئي ۽ جهٽ پلڪ ۾ پنهنجي ٽوڪري ڀري صوفن کي وڻ جي پاڙ ۾ اڇلائي ڇڏيو. مون اچرج ڀري نگاهن سان بيٺي اهو لقاءَ ڏٺو. جڏهن سمورا ڪريل صوف جمع ڪري ان خاتون وڻ جي پاڙ ۾ ڪٺا ڪيا. تڏهن مون کانئس سوال ڪندي چيو. ”مانواري توهان اهي کائڻ جي لائق صوف وڻ جي پاڙ ۾ ڇاڪاڻ رکيا“ هن وراڻيو؛ ”برادر هنن صوفن جي ڪالھ کان فري پڪنگ آھي. جيڪڏهن اوهان کي گهرجن ته روزانو هتان صوف پٽي ويندا ڪريو“ ائين چئي خاتون خانه وڻ مان ٻه ٺاهوڪا پڪل صوف پٽي مونکي وٺڻ جو اشارو ڪيو. مون به ٻه ٻرهانگون اڳتي وڌي سندس هٿن مان صوفن جو تحفو وٺندي مڃتا طور شڪرگذاري جو اظھار ڪيو.
وڻ جي پاڙ ۾ گڏ ڪيل صوفن جي ڍڳ جي باري ۾ مون ٻيهر خاتون خانه کان سوال ڪيو. ”اوهان وڻ جي پاڙ ۾ هي صوف ڪهڙي مقصد لاءِ جمع ڪري رکيا آھن“ هن وراڻيو؛ ”ڀلو ٿي تنهنجو.... اهي ڪريل صوف ان وڻ جو حق آھي. ڏسو نه اهي صوف ڏي اهو ٿو اسان پيا ٿا کائون .ڀلي اهو به پنهنجي اپت مان ڪجھ حصو کائي. اهڙي طرح اهو به توانو رهندو ته اسان به ان جي آڌار توانا رهنداسين“ وڻ جي پاڙ ۾ جيڪي ڪريل صوف هئا تن مان ڪيترا مٽي ۾ ڳري ملي ڀاڻ جي صورت اختيار ڪري چڪا هئا.
ڪيناڊا ۾ رهندي مونکي هڪ فطري ۽ قيمتي ڄاڻ ملي ته ھتان جي ماڻھن ۾ گهڻو ڪري اها به عادت آھي ته هو زمين مان پاڻ ڦٽي نڪرندڙ ميوي ۽ جهنگلي ميون جو استعمال گهٽ ڪندا آھن. بلڪه مارڪيٽ مان پنهنجي پسند سان خريد ڪري واپرائيندا آھن.
پنهنجي گهر اچي اڄ مون به ائين ڪيو. گهر جي بيڪيارڊ ۾ بيٺل صوفن. پامس. ( آلوچا) ۽ ناسپاتي جي وڻن مان هيٺ ڪريل ميوو گڏ ڪري وڻن جي پاڙن ۾ ٺھيل چلهن ۾ رکي انهن کي مٽي ماء جي حوالي ڪري ڇڏيو ته ڀل اهي به پنھنجي ميوي مان پنهنجو وت ۽ ست وڌائين.
**