سفرناما

ڳالھيون ڪيناڊا جي وڻ وڻڪار جون

ھن ڪتاب ۾ سفرنامي جي انداز ۾ لکيل مضمون، نوٽ بوڪ يا ڊائريءَ جا ورق، تاريخي ۽ تحقيقي ليک، ڪئناڊا جي تعليم، فطرتي سونھن، سماجي زندگي، اتان جي وڻج واپار، سھوليتن، ڪيناڊا جي تعليم، ڪيناڊا جي حُسن، نوجوانن جي ڪرت، ٻارن جي تربيت، ڪيناڊا جي سماج جي مثبت ۽ منفي پاسن تي اڻ ڌريو ٿي لکيو ويو آهي. ڪتاب پڙهي اوهان کي ايئن لڳندو ڄڻ اوهان بہ ڪيناڊا گهمي رهيا هجو. ڪتاب ۾ مضمونن سان گڏ سفرنامي نما ڪھاڻيون پڻ شامل آهن.

Title Cover of book ڳالھيون ڪيناڊا جي وڻ وڻڪار جون

صحت صفائي ۽ ڪورونا

هن وقت سڄي دنيا ۾ ڪورونا وائرس ماڻھن جي لاءِ موت جي پرواني جيان پيو لامارا هڻي. اسانجي ملڪ جي هڪ ڏاهي وڪيل ان کي ڊيٿ وارنٽ جو نالو ڏنو آھي. ووهان چين جي شھر کان سڄي دنيا ۾ هن وقت ڪورونا وائرس پکڙيو آھي ۽ هاڻي اهو دنيا ۾ هر جاءِ تي موت ورهائيندو پيو وتي. ان بين الاقوامي طور پکڙجندڙ وبا جو ڏهڪاءَ اڻويهين صدي ۾ پکڙجندڙ موتمار بيماري طاعون ۽ ويهين صدي ۾ پکڙجندر ڪالرا جي موذي بيمارين کان وڌيڪ آهي ۽ انهن بيمارين جي ڊيٿ ريٽ کان وڌيڪ ڪورونا جو ڊيٿ ريٽ پيو معلوم ٿئي. البته ڪورونا بلند ترقي جي دور حاضر ۾ دنيا جي ملڪن جي معاشي حالتن ۽ دنيا جي اسٽاڪ مارڪيٽ کي وڏي پيماني تي متاثر ڪرڻ شروع ڪيو آھي ۽ دنيا ۾ نئين دردناڪ ڪهاڻي تحرير ٿي رهي آھي.
هن وقت ڪورونا دنيا جي 128 ملڪن ۾ جيڪا تباهي مچائي آھي تن مان چين، آمريڪا ۽ اٽلي ۾ فوتين جي شرح وڌيڪ آھي. ايران. اسپين ۽ ٻين ملڪن مان پڻ انساني اموات جون خبرون تيزي سان پکڙجي رهيون آهن. شايد آئيندي ۾ ڪورونا جي تباهي جا جيڪا ڀيانڪ انگ اکر ۽ آڪڙا سامهون اچن ته ٿي سگهي ٿو ته اهي تاريخ جي صفحن ۾ پهريون پکڙيل دنيا جي هاڃيڪار بيمارين کان وڌيڪ دکدائڪ ثابت ٿين. خير اهي ڳالهيون پوءِ تاريخ جي ورقن ۾ پيون درج ٿينديون رهنديون.
هن وقت ڪورونا جي ڪري دنيا ڀر ۾ جيڪو تعليم ۽ معيشت جي ميدان ۾ هاڃو پهچي رهيو آھي تنهن کي دنيا جا ملڪ ڪيئن ڀوڳيندا ان جي لاءِ به ڪورونا جي خاتمي کان پوءِ انگ اکر گڏ ٿيندا ۽ خبرون پونديون. اڄ اسان وٽ هتي ڪيناڊا ۾ به امريڪا جي صدر ڊونلڊ ٽرمپ جي امريڪا ۾ هوائي جهازن جي اڏام بابت لڳايل پابندين پوري يورپ کي قوما ۾ مبتلا ڪري ڇڏيو آھي. جنهنجا ڳوڙها اثرات ڪيناڊا تي پڻ پيا آھن ۽ هتي پڻ ملڪ ۾ خانگي طور جزوي هنگامي حالتون لڳيون پيون آھن. موجوده چوويهن ڪلاڪن جي سماجي ۽ معاشي ابتر حالتن مان ائين پيو محسوس ٿئي.
ڪالهوڪين سنگين حالتن تڏهن هتي دردناڪين کي جنم ڏنو جڏهن ملڪ ۾ هتان جي وزير اعظم مسٽر جسٽن ٽروڊو جي گهر واري تي ڪورونا وائرس جي ٽيسٽ جا نتائج مثبت ثابت ٿيا. خبر پکڙجڻ سان ئي حڪومت جيڪي اقدام کنيا تن سبب ٻارن جا اسڪول ۽ ڊي ڪيئر مرڪز بند ٿي ويا .پبلڪ پليسس تي ۽ عوامي سرڪاري توڙي نجي تقريبات ۾ شامل ٿيڻ لاءِ حفاظتي تدبيرون اختيار ڪندي محدود تعداد ۾ گڏ ٿيڻ ۽ ميلاپ رکڻ جو اعلان ڪيو ويو آهي.
ڪورونا جي ڏهڪاءَ کان حفاظتي قدم کڻندي برطانيه ۾ بلدياتي انتخابات ملتوي ڪيا ويا آھن. پاڪستان پنهنجيون مغربي سرحدون سيل ڪرڻ جو فيصلو ڪيو آھي ۽ مڙني صوبن ۾ اسڪول ڪاليج ۽ مدرسن ۾ تعليمي عمل کي معطل ڪيو ويو آھي. هتي به ڪورونا جي پيدا ڪيل حالتن هيٺ ماڻهن پنهجي بين الاقوامي سير سفر کي محدود ڪندي پنهنجي هوائي سفر جون ٽڪيٽون واپس ۽ منسوخ ڪرڻ شروع ڪري ڏنيون آھن ۽ بين الاقوامي اڏامون خالي پيون پرواز ڀرن. ازانسواءِ ريلون، بسون ۽ ٽرامون پڻ خالي خالي هلڻ ڪري ملڪ جي ٽرانسپورٽ وڏي خساري ڏانهن پئي وڃي. سماجي حالتن جي دگرگون ٿيڻ ڪري معاشيات زبون حالي ڏانهن تيزي سان وڃي رهي آھي. شڪر آھي دعا جا دروازا اڃا کليل آھن. ڌڻي در دعا آھي ته ھو جهان جي مڙني ملڪن ۾ ان موذي وبا جو جلد از جلد مڪمل خاتمو آڻي، خاص ڪري اسانجي ماروئڙن جي ملڪ کي تمام زميني ۽ آسماني بليات و آفات کان محفوظ رکي.
ٻه ڏينهن اڳ اسانجي ٻارن جي ڪم ڪرڻ جون آفيسن، دفترن ۽ ڪم ڪرڻ جي مرڪزن تي موڪل هئي جييتوڻيڪ وزير اعظم جي ائيسوليشن ۾ هليو وڃڻ جي خبرن جا هاواڻا هلي رهيا هئا پر تنهن هوندي به اڃا هتان جي زندگي ڪورونا کان بچاءَ لاءِ حفاظتي اقدام تحت معمول مطابق روان دوان هئي اسان به موڪل جو مزو وٺڻ لاءِ پنهنجي شهر کان ٻاهر لانگ ڊرائيو تي ٽورنٽو شھر ڏانهن نڪري ويا سين.
ٻارن جي تفريح کي هتي والدين تمام گهڻي اهميت ڏيندا آھن. اڪثر ماڻھون پنهنجن ٻارن کي. سير تفريح لاءِ ڍنڍن ۽ جهيلن جي ڪنارن. سويمنگ پولن ۽ ٻين تفريحي جاين تي وٺي ويندا آھن جتي ٻارن جي سٺي ڪثرت ۽ ذھني نشونما جي حوالي سان اعلا درجي جا انتظامات ۽ مواقع موجود هوندا آھن. ٽورنٽو شھر لڳ چڪي چيز راندين ۽ ذھني آزمائشن جي مرڪز ۾ اسان به پنهنجي ٻارن سميت تفريح جي نيت سان وڃي نڪتاسين. هن مرڪز يا جنهن کي ٻارن جو ڪلب به چئون ۾ 2017 واري ڪيناڊا جي ٽرپ ۾ مون جيڪا پيھ ڏٺي هئي اڄ ان جي مقابلي ۾ هڪ سيڪڙو به رش ڪانه هئي. اهو سڀ ڪجهه ڪورونا جي ڏهڪا جي ڪري هو. پر آفرين آھي ويسٽ جي ملڪن جي هنن ادارن کي جن ماڻھن کي وبا جي بچاءَ کان وڏا حفاظتي قدم کڻندي مرڪز جي انيڪ جاين تي ائين کڻي چئجي ته چپي چپي تي هينڊ واش ۽ سينٽائيزر لوشن جو بندوبست ڪري رکيو هو.
ٻار ڪابه هڪ راند پوري ڪري پنهجا هٿ سينٽائيز ڪري پوءِ ڪنهن ٻي رائڊ يا راند ۾ هٿ وجهن پيا. هن تفريحي مرڪز جي رسٽورينٽ ۾ ڪافي، جوس، آئسڪريم، چاڪليٽ ڊرنڪس، برگرس برائونيز ۽ ڪيڪ پيسٽريون وغيره نه رڳو حفظان صحت جي اصولن کي مد نظر رکي تيار ڪيا وڃن ٿا پر انهن جو چيڪ ۽ بيلينس جو نظام پڻ سخت ترين آھي. علاوه ازين شين جي پيشڪش پڻ معياري آھي ۽ کاڌي پيتي جي شين کي آڻڻ نيڻ جي استعمال ۾ پڻ ڊسپوزل ٿانو ڪتب آندا وڃن پيا، راندين جي مرڪز ۾ واش رومن کي ريسٽ روم سڏجي پيو. جنهن ۾ فائو اسٽار ۽ سيون اسٽار هوٽلن جي معيار جا واش بيسن. ٽائليٽ بوال، ٽائلٽ پيپر رکيل هئا ۽ ان ۾ ٻارن جا ڊائپر وغيره مٽائڻ جي لاءِ ديوار ۾ کتل ڊيسڪس لڳل آھن جيئن ٻارن کي آرام سان ڌوئي صاف سٿرو ڪري سگهجي. ريسٽ روم ۾ ٻارن جي لاءِ جداگانه ٻارن جي سائز جا واش بيسن لڳل هوندا آھن ۽ هٿن ڌوئڻ جا لڪئڊس. نيپڪنس ۽ هٿن کي سڪائڻ لاءِ گرم هوا ڏيڻ واريون مشينون لڳل آھن. علاوه ازين سينيٽائيزرس پڻ رکيل آھن.
اسان پنهنجي ٻارن لاءِ پنهنجي گهران اسپيشل قسم جو سينيٽائيزر کڻي ويا هئاسين ڇاڪاڻ جو منهنجو پٽ ۽ منهنجي ننهن هتي هيلٿ ڪيئر جي شعبي سان منسلڪ آھن تنهنڪري هيلٿ ڪيئر جي معاملي ۾ سختي سان عمل پيرا رهن ٿا.
**