سفرناما

ڳالھيون ڪيناڊا جي وڻ وڻڪار جون

ھن ڪتاب ۾ سفرنامي جي انداز ۾ لکيل مضمون، نوٽ بوڪ يا ڊائريءَ جا ورق، تاريخي ۽ تحقيقي ليک، ڪئناڊا جي تعليم، فطرتي سونھن، سماجي زندگي، اتان جي وڻج واپار، سھوليتن، ڪيناڊا جي تعليم، ڪيناڊا جي حُسن، نوجوانن جي ڪرت، ٻارن جي تربيت، ڪيناڊا جي سماج جي مثبت ۽ منفي پاسن تي اڻ ڌريو ٿي لکيو ويو آهي. ڪتاب پڙهي اوهان کي ايئن لڳندو ڄڻ اوهان بہ ڪيناڊا گهمي رهيا هجو. ڪتاب ۾ مضمونن سان گڏ سفرنامي نما ڪھاڻيون پڻ شامل آهن.

Title Cover of book ڳالھيون ڪيناڊا جي وڻ وڻڪار جون

سائيڪلنگ صحت جي ضامن

سائيڪلنگ صحت جي ضامن آهي. منهنجي خيال موجب اڳين وقتن ۾ خاص ڪري سٺ ۽ پنجاه وارن ڏهاڪن تائين سائيڪل وهائڻ کي تندرستي ۽ فٽنس قائم ڪرڻ جو هڪ بهترين ذريعو سمجهيو ويندو هو. جڏهن سائيڪل ترقي جي ڌاري ۾ اچي موٽرسائيڪل جو روپ اختيار ڪري وئي تڏهن ان جو ڪارج هڪ ٻيو رخ اختيار ڪري ويو ۽ موٽر سائيڪل رڳو شوق ۽ باربرداري جو اوزار ٿي پئي. اسان جي ملڪ توڙي ريجن ۾ هاڻي سائيڪل تندرستي ۽ فٽنس جو بهترين ذريعي واري معنا ۽ مطلب وڃائي چڪي آھي، پر ويسٽ ۽ فارايسٽ ملڪن توڙي آمريڪا ۽ ڪيناڊا ۾ سائيڪل وهائڻ جو رواج اڃا قائم آھي. جنهن ديس ۾ مان رهان ٿو تنهن ۾ سائيڪلنگ پڻ جديد دور ۾ داخل ٿي چڪي آھي. هتي جيترو قدر جي نگاه سان موٽر ڪار کي سٺي سواري سمجهيو وڃي ٿو ۽ اهي هر گهر جون زينت بڻيل آھن، تهڙي طرح سائيڪل کي به ساڳيو بلڪه ان کان وڌيڪ ٻن ٽن مطب واري اهميت حاصل آھي. يعني سائيڪل ڪم جي جاءِ تي ۽ آفيس پهچڻ جو ذريعو به آھي ۽ شوق خاطر به ان جو استعمال آھي ۽ گڏوگڏ انکي بهتر صحت ۽ فٽنس جو ٽول به سمجهيو وڃي ٿو.
مونکي ڪيناڊا جي فرينچ اسپيڪنگ صوبي جي گشت جو موقعو مليو تنهن ۾ ڏٺم ته سرڪاري آفيس. اسڪول. ڪاليج ۽ يونيورسٽي وڃڻ وارن سائيڪل سوارن لاءِ تيز ترين ۽ بهترين سائڊ ٽريڪس تعمير ڪيا ويا آھن ۽ وري اتان جي سائڪلن ۾ اهڙا ڪارائتا نفيس ۽ جديد مٽيريل جا پرزا ڪتب آندا وڃن ٿا جو انهن جي رفتار مونکي تقريبن موٽر بائڪ جي ويجهو ويجهو ٿي لڳي. وڏي ڳالھ هي آھي ته ڪيناڊا جي وڏن شهرن مونٽريال توڙي ٽورنٽو ۾ سائيڪل جي مقرر ڪيل ٽريڪ تي پبلڪ، پبلڪ گاڏيون ۽ شھرين لاءِ هلندڙ گو بسن جو اچڻ ممنوع ۽ خلاف قانون آھي ۽ سائيڪل وهائيندڙ لاءِ پڻ ٻين جي ٽريڪ ۾ داخل ٿيڻ اوتروئي قانوني ڏوه آھي.
ڪيناڊا جي ٽورنٽو سٽي جي ڊائون ٽائون جنهن کي اسان جي ملڪ ۾ صدر چيو ويندو آھي .جتي دنيا ڀر جي ملڪن جون ٽريڊ آفيسون ۽ انهن جا مرڪزي دفتر آهن، بي بي سي ۽ ٻين براڊ ڪاسٽنگ ادارن جون آفيسون، ڪافي هائوس، ريسٽورانٽ شاپنگ مال موجود آھن ۽ وڏي چھل پهل ڏسڻ ۾ ايندي آھي اتي روڊن جي پاسن تي ڪار پارڪنگ جو هڪ انڊر گرائونڊ مربوط اسپيشل نظام رکيل آھي. ساڳي جاءِ تي سائيڪلن جا پڻ خاص اسٽينڊ ٺھيل آھن جتي ڪارن ۽ گاڏين کان وڌيڪ مونکي سائڪلون بيٺل نظر آيون. هتي گهمندي ڦرندي معلوم ائين پيو ٿيندو آھي ته ڄڻ ھن شھر جا ماڻھو پنهنجي ذاتي. دفتري ۽ گهرو ڪمن ڪارن جي سلسلي ۾ سائيڪل جو استعمال ڄاڻي واڻي گهڻي کان گهڻو ڪن ٿا. ان مان ثابت ٿئي ٿو ته ڪيناڊين باءِ سائيڪل جي افاديت کي ڀليءَ ڀت ڄاڻن ٿا .
ڪيناڊا ۾ ٻه ڦٿي کي باءِ سائيڪل سڏيو ويندو آھي. منهنجي اندازي موجب ڪيناڊين وٽ موٽر گاڏين کان وڌيڪ گهرن ۾ باء سائيڪلون موجود آھن ڇاڪاڻ ته ان جو ڪاج ٻٽو آھي. هڪ ته اھا گهرو ڪم ڪار ۾ به ڪتب اچي ٿي ۽ صحت ۽ ڪثرت لاءِ به ان جو استعمال آھي تنھنڪري ان جي اهميت به ٻيڻي آھي. جنهن گهر ۾ ٻار آھن اهو گهر ته ماڻھن کان وڌ سائيڪلن جو گهر بڻجيو پوي.
اسانجي گهر ۾ به ٻه گاڏيون ۽ چار سائيڪلون آھن ٽن ٻارن جون ۽ هڪ منهنجي پٽ جي ۽ ننهن کي ايڪسرسائز لاءِ ٽريڊ مل سائيڪل جي روپ ۾ رکيل آھي. هتي ڪيناڊا ۾ نوجوان ڇوڪرن ۽ ڇوڪرين کي سائيڪل هلائڻ جو ته جنون آھي. هن سمر جي سيزن ۾ شام جا ڇھ لڳندا آھن ته ٻار پنهنجن گهرن مان پنهنجي سائيڪلن تي نمودار ٿي سائيڊ واڪس ڏئي پارڪس ۽ ڪلبس جو رخ ڪندا آھن. هتان جي ٻارن جي عادت آھي سنگت، جوڙيوال ۽ جيڏي عمر جا گروپ ٺاهي سائيڪل بازي ڪن ٿا. ٻيو وري ڇاڪاڻ ته ملڪ ۾ جنس جو ڪو فرق ڪونهي تنهنڪري ڇوڪرا ڇوڪريون گڏجي به سائيڪل هلائن ٿا. شام جو والدين پنهنجي ننڍن ٻارن کي ٻه ڦٿي ۽ ٽه ڦٿي تي گهران وٺي ٻاھر نڪرندا آھن ۽ پبلڪ پارڪس جي سائڊ واڪ توڙي اندروني راهدارين ۾ بنا خوف ٿي سائيڪل هلائڻ ۽ سکڻ ۾ ٻارن جي هر قسم جي مدد ڪندا آهن. شام جو ڏينهن ٺري جوان جمان عورتون به پنھنجي فٽنيس لاءِ خوب سائيڪل وهائن ٿيون ۽ ان ۾ ڪنهن قسم جو ڪلائو يا شرم محسوس نٿيون ڪن.
ڪيناڊا ۾ خاص ڪري ٽورنٽو پڪرنگ سٽيءَ ۾ ماڻھن ۾ گروپ سائيڪلنگ ڪرڻ جي سلسلي ۾ هڪ وڏي هم آھنگي موجود آھي. انجو ڪارڻ اهو آھي ته هن صوبي ۽ هن شھر ۾ دنيا جي هر ملڪ جو ۽ هر رنگ، نسل ۽ هر فڪر ۽ مذھب جو ماڻھو رهي ٿو.
گورو نسل به هاڻي پر ڏيهي ماڻھن کان ڪئو نٿو کائي. ڪيناڊا دنيا جو واحد ملڪ آھي جنهن ۾ گورو ڪارو نيرو ڳاڙهو جيڪو هتان جي شهريت رکي ٿو ته پوءِ اهو ٻيو سڀ ڪجھ پوءِ آھي، پهريون اهو ڪينيڊين آھي. شهرين جي اهڙي حيثيت ۽ حقوق تي هڪ ٻئي تي ڪا فوقيت ڪانهي بلڪه ان جي اهڙي حيثيت کي ملڪ جي چونڊيل نمائندن، پارليمينٽ ۽ آئين جي پٺ ڀرائي حاصل آھي. تنهنڪري بنا ڪنهن خوف جي ماڻھو هڪ ٻئي سان ڀائيچاري ۽ رواداري سان ملن ڪن ٿا. سڀ پاڻ ۾ گڏجي رهن ٿا. گڏجي گڏجاڻيون ڪن ٿا ۽ پنهنجي عقائد ۽ ايمان موجب گڏجي کائن پيئن ٿا.
اسانجي پاڙي پڪرنگ گالف ڪلب ايريا مين گورن کان علاوه گهڻائي پر ڏيهي جن ۾ هندوستاني. پاڪستاني. بنگلاديشي. برمي، سريلنڪن، چيني، جاپاني عربي، ايراني، افغاني، ٿٻيٽي، يوناني رومي ۽ ٻين انيڪ نسلن جا ماڻھو رهن ٿا. تنهنڪري هتي هڪ اهڙو ملٽي ڪلچرل ماحول ۽ اڪائي جنم وٺي ٿي جنهن جو هر روپ ۽ هر رنگ نيارو، نرالو ۽ ڀلو ٿو لڳي. ڏسجي ته ان ملٽي ڪلچر جا ماڻھو پاڻ ۾ ملي هڪ رنگين ۽ خوشنما گلدستي جو روپ ۽ رنگ ڌارن ٿا.
اهو روپ اهو رنگ اسانکي انهن ٻارن ۾ انوقت ڏاڍو وڻندڙ ۽ حسين ٿو لڳي جڏهن اهي ٻار اسڪولن جي ميدانن ۽ منچ تي گڏجي هر ايڪٽ ۽ ڪم ۾ هڪ انڊلٺي رنگ پيدا ڪن ٿا. مونکي هتان جي ٻارن جي ميٺ محبت جا اهڙا رنگ روز ڏسڻ لاءِ ملندا آھن جڏهن آئون کين پنهنجن گهرن مان سائيڪلن تي پبلڪ پارڪ گالف ڪلب جي ميدان ڏانهن گڏجي گروپن ۾ ايندي لڙبکيڙو ڪندي ڏسندو آھيان.
**