سفرناما

ڳالھيون ڪيناڊا جي وڻ وڻڪار جون

ھن ڪتاب ۾ سفرنامي جي انداز ۾ لکيل مضمون، نوٽ بوڪ يا ڊائريءَ جا ورق، تاريخي ۽ تحقيقي ليک، ڪئناڊا جي تعليم، فطرتي سونھن، سماجي زندگي، اتان جي وڻج واپار، سھوليتن، ڪيناڊا جي تعليم، ڪيناڊا جي حُسن، نوجوانن جي ڪرت، ٻارن جي تربيت، ڪيناڊا جي سماج جي مثبت ۽ منفي پاسن تي اڻ ڌريو ٿي لکيو ويو آهي. ڪتاب پڙهي اوهان کي ايئن لڳندو ڄڻ اوهان بہ ڪيناڊا گهمي رهيا هجو. ڪتاب ۾ مضمونن سان گڏ سفرنامي نما ڪھاڻيون پڻ شامل آهن.

Title Cover of book ڳالھيون ڪيناڊا جي وڻ وڻڪار جون

ھاٽ باٿ

آچر جي ڏينهن گهر ۾ ننڍن وڏن سڀني کي موڪل هئي. اسان پنهنجي ٻارن کي ايجيڪس شھر جي صحت ۽ تندرستي جي بحالي واري مرڪز ڏانهن وٺي هليا وياسين.
ڪيناڊا ۾ ماڻهو پنهنجي ٻارن کي اڪثر اهڙن صحتمند سرگرمين ۾ حصو وٺڻ لاءِ اهڙن مرڪزن تي وٺي ويندا آھن ته جيئن هو جسماني ڪثرت ۽ ترڻ ۾ مهارت حاصل ڪن.
منهنجو هي پهريون ڀيرو هو جو آئون پنهنجي ٻارن سان صحت ۽ تندرستي جي مرڪز تي وڃڻ لاءِ حامي ڀري. ايجيڪس جي هن سينٽر تي پهچڻ وقت معلوم ٿيو ته سينٽر ته خاص ڪري رجسٽرڊ ميمبرن لاءِ مخصوس آھي پر تنهن هوندي به علاقي جا شھري ڏهاڙي جي بنياد تي في ادا ڪري سئمنگ پول استعمال ڪري سگهن ٿا.
اسان ٻارن کي ساڻ ڪري رجسٽريشن ڪائونٽر تي وياسين. اتان واندا ٿي پول جي لاڪر سيڪشن ۾ وياسين ته جيئن پنهنجي الاٽ ڪيل لاڪرس ۾ پنهنجا سيل فون. سليپر جوتا ۽ ڪپڙا وغيره محفوظ ڪري رکئون. ساڳئي جاءِ تان پول ۾ وڃڻ لاءِ سئمنگ ڪاسٽيوم پائي اسان وارمنگ روم ۾ داخل ٿياسين جتي غسل خانن جون قطارون لڳيون پيون هيون. انهن غسل خانن جي ڦوارن ۾ ننهن سوسڙي گرم پاڻي ۾ پنهنجو پاڻ کي ڪنهن قدر معمولي گرمائش مان گذارڻو هو. اهڙي عمل کان واندا ٿي اسان اڳتي سئمنگ پول جي ان ايريا ۾ داخل ٿياسين جنهن جي ويڪرائي هڪ فٽبال گرائونڊ جيتري هئي، ۽ مون جڏهن پول جي ڇت ڏانهن مٿي نهاريو ته ان جي اوچائي به مونکي پنجيتاليھ پنجاھ فٽ کن پئي لڳي. ايڏو وڏو هي سئمنگ پول ٽن حصن ۾ ورهايل هو. هڪ حصو معمولي گرم پاڻي وارو. ٻيو حصو نيم گرم پاڻي وارو ۽ ٽيون حصو چڱو ڀلو گرم پاڻي وارو جيڪو وهنجڻ لاءِ قابل برداشت هو. حمام جو هي آخري حصو بيضوي شڪل ۾ هو جنهن کي جڪوزي( JACUZZI) سڏيو ويندو آھي. مگر پهريون اسان ڪلاڪ کن ننهن سوسڙي پاڻي واري پول ۾ خوب انجاءِ ڪيوسين. ان کان پوءِ ٻارن کي اتي ڇڏي فرحان مونکي اونهي پاڻي واري حصي ڏانهن وٺي ويو. مگر ان پول واري حصي ۾ داخل ٿيڻ لاءِ اسانکي ٻه ڊگهيون ڏاڪڻيون چڙھڻيون پيون. اھڙي مشقت ڪرڻ کانپوءِ مونکي هڪ هيوج قسم جي واٽر سلائيڊ مان گذرڻو پيو. جنهن وقت مونکي واٽر سلائيڊ ۾ وڃڻ جو سگنل مليو ته مان ان ڏانهن پنهنجا قدم وڌايا. هن عمر ۾ منهنجي لاء اهڙي قسم جي سرگرمين ۾ حصو وٺڻ ڪو مناسب نه ٿي لڳو پر پوءِ به اللہ تو آھر ڪندي ان چڪر ڏيندڙ سلائيڊ ۾ وڃي ويٺس. جڏهن سلائيڊ پنهنجي خوفناڪ رفتار سان مونکي ڦيريون گهيريون ۽ ور وڪڙ ڏيڻ شروع ڪيا ته بجاءِ مزي وٺڻ جي منهنجي مٿان خوف طاري ٿي ويو. ڇاڪاڻ جو واٽر سلائيڊ جي ورن ۽ وڪڙن جي ڦيراٽين مونکي اڌ مئو ڪري وڌو. اندروني حصي جي اوندھ ۾ اها به خبر نٿي پئي ته هي سلائيڊ مونکي الائي ڪٿي ۽ ڪيتري اونهي پاڻي ۾ وڃي ڪيرائيندي. ڏھ منٽ کن سلائيڊ جي ان ڌانڌوڙ ۽ ولوڙ واري مشقت کي برداشت ڪرڻ کانپوء مان جنهن هنڌ وڃي ڪريم تنهن جاءِ تي اوترائي منٽ سانت سان ساهي پٽي پنهنجو چيتو جاءِ ڪري پوءِ ننهن سوسڙي پاڻي جي حد کان نڪري وڌيڪ گرم جڪوزي ۾ جسم کي سرس سيڪو ڏيڻ پهتس.
هي جڪوزي وارو حصو درحقيقت واٽرٿريپي جو مرڪز هو. بيضوي شڪل وارو هي پول اٽڪل ڇهن ماڻھن جي وهنجڻ لاءِ مخصوص هو. پول ۾ چار فٽ کن پاڻي اونهو هو. مگر پول جي پاسن ۾ لڳل تيز رفتار ڇڏيندڙ گرم ڦوارن وارو پاڻي چيلھ وارن حصن کي گرم پيو ڪري. جتي ڦوارا لڳل هئا اتي ٽائل جون بيضوي شڪل بينچون پول جي ديوار ۾ کتل هيون جن تي ويهڻ سان ماڻھو مڪمل آرام پيو محسوس ڪري سگهي. سئمنگ پول جي مڙني حصن ۾ بنا ڪنهن عمر جي حساب ڪتاب، جنس ۽ نسل جي امتياز جي غسل ۽ گرم پاڻي جو مساج ڪري سگهجي ٿو. اهو سمورو ماحول هتان جي سيڪيولر سماج جي ڪلچر جو هڪ حصو آھي. جنهن کي هتي معيوب نٿو ڄاتو وڃي. ۽ نئي وري هن سماج ۾ رهندڙ ماڻهو ان پاسي سوچن ٿا. مگر هتان جي گاڏڙ سماجي سيٽ اپ ۾ هر هڪ ماڻھو جي اها پنهنجي سوچ ۽ سمجھ آھي ته اهڙي سيڪيولر روايتن ۾ هن کي ڪهڙين سرگرمين ۾ حصو وٺڻو آهي، ڪهڙي پاسي وڃڻو آھي ۽ ڪهڙي پاسي وڃڻو ناهي.
بيضوي شڪل واري پول جي هن گرم پاڻي واري حصي ۾ جسماني ورزش ۽ واٽر ٿريپي دوران مڙئي اجنبي يا سنگت جا ماڻھو پاڻ ۾ ڪچھري ڪندا رهندا آھن. ۽ اتي ڪو به ڪنهن سان پنهنجي پسند جي موضوع تي ويچارن جي ڏي وٺ ڪري سگهي ٿو مگر اهو سڀ ڪجھ سهڻي سڀاء ۽ ادب و آداب کي ملحوظ خاطر رکي ضرورت جي آڌار تي ٿي سگهي ٿو.
اهڙي طرح منهنجي لکڻين ۾ پڻ اظھار جون حدون مقرر هونديون آھن جن جي مونکي پابندي ڪرڻي پوندي آھي
ڏيساور جي سماج ۽ ماحول تي ڪيترن سفرنامه نگارن جي مقابلي مان پنهنجي قلم جي نوڪ کي سنڀالي استعمال ڪندو آھيان. منهنجي اها عادت هوندي آھي ته مان ٻئي ڪنهن جي جتي ۾ پير ڪونه وجهندو آھيان.
ايجيسڪس شھر جي هن صحت ۽ تندرستي جي بحالي جي مرڪز جي مڙني پولن ۾ تڙ پاڻي ڪرڻ کانپوءِ هڪ اهڙي گرم ڪمري ۾ سئمرس پنهنجي جسم مان پگهر ڪڍڻ لاءِ ويندا آھن. جنهن کي هاٽ باٿ چئي سگهجي ٿو. هن قسم جي هاٽ باٿ وٺڻ دوران جسم جي سمورن پورن مان پگهر نڪري پوندو آھي. هن ڪمري ۾ ڪاٺ جون بينچون رکيل هونديون آھن. مگر ڪمري ۾ گرمي پد چڱو ڀلو چڙھيل هوندو آھي پر تنهن هوندي به برداشت جي قابل هوندو آھي ۽ اتي ماڻهوءَ کي هڪ قسم جو خاص سڪون ملندو آھي.
ڪاٺ واري گرم ڪمري ۾ منهنجي سامهون بينچ تي ويٺل سٺ واري ڏهاڪي کان چڙھيل خاتون منهنجي سيني تي CABG جا لڳل ٽاڪا ڏسي مونکان سوال ڪيو. ”باءِ پاس“؟ مون کيس وراڻيو؛ ”جي“ هن وري پڇيو. ”ڪڏهن ٿيو“. مون وراڻيو ”2001ع ۾“ اهو ٻڌي خاتون جيڪا پنهنجي حقيقي عمر کان ويهارو سال کن گهٽ پئي لڳي تنهن پنهنجي خيالن جو اظهار ڪندي چيو. ”هي جيڪو اوهان هاٽ باٿ وٺي رهيا آھيو. اهو جيڪڏهن مسلسل ڪو ماڻھو وٺندو رهي ته زندگي ۾ کيس ڪڏهن باءِ پاس جي نوبت ئي نه پوي.“
مون خاتون جي مفت مشوري لاءِ شڪريو ادا ڪيو. اها خاتون جيڪا اوول شيپ پول ۾ وڏي مشقت سان ڪثرت ڪري رهي هئي، مان ان وقت هن جي سمارٽنيس جو اندازو لڳائي چڪو هوس. پر پوءِ به از راھ شريڪ گفتگو ۽ معلومات مون کانس پڇيو. ”توهان جي سمارٽنيس جو ڪهڙو راز ٿي سگهي ٿو“. هڪ وڏو ٽھڪ ڏيندي هن مخاطب ٿيندي چيو” اهوئي جيڪو مون اڳ اوهان کي ٻڌايو“ مون چيو ”پر پوءِ به“ وراڻيائين. ”گرم پاڻي ۾ هڪ ڪلاڪ ترڻ ۽ گرم ڪمري ۾ اڌ ڪلاڪ هاٽ باٿ وٺي پنهنجو بلڊ سرڪيوليشن بهتر ڪرڻ ۽ روزانو اڌ ڪلاڪ کلي فضا ۾ دڙڪي ڀرڻ.
بس اهوئي منهنجي صحت جو راز آھي“. اهو ٻڌي مان بينچ تان اٿيس ۽ پنهنجي نراڙ تان پگهر جون بوندون اگهندي خاتون کي باءِ چوندي ٻاهر نڪري ويس.
**