سفرناما

ڳالھيون ڪيناڊا جي وڻ وڻڪار جون

ھن ڪتاب ۾ سفرنامي جي انداز ۾ لکيل مضمون، نوٽ بوڪ يا ڊائريءَ جا ورق، تاريخي ۽ تحقيقي ليک، ڪئناڊا جي تعليم، فطرتي سونھن، سماجي زندگي، اتان جي وڻج واپار، سھوليتن، ڪيناڊا جي تعليم، ڪيناڊا جي حُسن، نوجوانن جي ڪرت، ٻارن جي تربيت، ڪيناڊا جي سماج جي مثبت ۽ منفي پاسن تي اڻ ڌريو ٿي لکيو ويو آهي. ڪتاب پڙهي اوهان کي ايئن لڳندو ڄڻ اوهان بہ ڪيناڊا گهمي رهيا هجو. ڪتاب ۾ مضمونن سان گڏ سفرنامي نما ڪھاڻيون پڻ شامل آهن.

Title Cover of book ڳالھيون ڪيناڊا جي وڻ وڻڪار جون

۽ ريل ڇٽي وئي

انسان هڪ هنڌ به آخر رهي رهندو ڪيترو. پنهنجا ڳوٺ وڻ. پکي پکڻ. اباڻا ڪک. ڳنڍ ڳانڍاپا. رشتا ناتا. يار دوست ۽ ڌرتيءَ جا به حق ھوندا آھن تنهنڪري اهو ڄاڻي ۽ هت هت جي فرق جو ليکو ڪري وطن ورڻ جو ارادو ڪيم. پنهنجي روايتن کي برقرار رکندي. ڪيناڊا ۾ رهندڙ ڀائرن جهڙن ڀائرن. دوستن جهڙن دوستن سالن ۽ سالين ۽ انهن جي ٻارن جي هڪ وڏي پارٽي رکي سين. اسانجي گهر جي ننڍن وڏن ڀاتين پارٽي کي وڏي شادماني جو رنگ ۽ روپ ڏنو ۽ منهنجي پٽ فرحان رسول ۽ سندس گهرواريءَ عاليشان ڊنر جو بندوبست ڪيو.
ٻڪري جي ران جو روسٽ، ڪيڪ ۽ سلاد وغيره گهر ۾ تيار ڪيو ويو. مهمان گهڻا هئا تنهنڪري ماني ڪراچي جي اسٽائل ”سلور اسپون“ تان سنڌي برياني. نان نهاري ۽ کيرڻي آرڊر ڏئي تيار ڪرائي سي. فيئرويل .آجياڻو. گڏجاڻيون.ميل ملاقات تي موج مستي وڏن کان وڌيڪ اسان جي ٻچڙن ڪئي بس اسان وڏن جا اڌ رات تائين کاڌي هضم ڪرڻ لاءِ ڪيناڊا ڊراءِ جنجريل ۽ لمڪا ڊرنگ جا دور هلائيندي گذريا. ڄاڃي ته پنهنجي گهرن ڏانهن روانا ٿي ويا. پر رات جو باقي پهر مون جاڳندي گذاريو. ان الڪي ۾ ته هاڻي هتان جي پرين پيارن کان جدا ٿيندي ڪهڙي صورت حال مان گذرڻو پوندو.
ٻئي ڏينهن صبح جو اٿي مون سفر جو سامان ٻڌڻ شروع ڪيو. سامان ايترو هو جو کٽي ئي نه. ڪراچي وارن ڪراچي وارن جي لاء جيڪي تحفا ۽ تحائف ڏنا سي ايترا هئا جو اٽيچي ڪيسن مان هڪ هڪ ڪري مونکي پنهنجو ذاتي سامان کي نيڪالي ڏيڻي پئي. ڪپڙا سڀ ڪڍي رکيم رڳو بدن تي پائي وڃڻ وارو جوڙو باقي وڃي رهيو. منهنجي گهر جي ڀاتين جي خريداري جا سلسلا به جاري رهيا. آيو ويو به پنهنجي هٿن ۾ آخر تائين ڪجهه نه ڪجهه پئي کنيو آيو. ٻار به پيڪنگ ڪرڻ وقت سوٽ ڪيسن تي چڙھي لتاڙي لتاڙي سامان وجهي صندوقن جون زپون بند ڪندا رهيا.
ٻئي ڏينهن چئين بجي پي. آئي. اي ذريعي روانگي هئي. گهٽ ۾ گهٽ ٻه ڪلاڪ اڳواٽ هوائي اڏي پيئرسن شھر مسي ساگا پهچڻو هو. جيڪو اسان جي گهر کان اٽڪل سٺ ڪلوميٽر پري پنجيتاليھ منٽ جي ڊرائيو تي آھي. هوائي اڏي تي ويندي ويندي به ڏيبن جون خريداريون پڻ جاري رهيون. شومئي قسمت راه ويندي به ٽريفڪ جي دشوارين کي منهن ڏيڻو پيو. اهڙيون حالتون ڏسي مونکي اچي گمان ويٺو ته منزل تي پهچڻ ۾ ڪا ڪثر نه رهجي وڃي دل جو دهڪو وڌيو. ڳالھ انڊرپريشر آئي بهرحال پيئرسن ايئرپورٽ کي ويجهو پهتا سون.
ڪيناڊا جي صوبي اونٽاريو جو هي ايئرپورٽ دنيا جي مصروف ترين ايئرپورٽن مان آھي. ڪشادو ايڏو آھي جو ڪراچي هوائي اڏي جهڙا چار ايئرپورٽ نڪرنس. پنهنجي مقصد جي ٽرمينل تي پهچڻ به ڪو آسان ڪم ناهي. اڄڪلھ ڊجيٽل دور آھي تنهنڪري سڀ ليکا جيترو سنهنجو روپ ڌاري چڪا آھن اوترا وري ور وراڪا به وڌي ويا آھن. ايئر پورٽ تي هڪ وقت ۾ ڪئين ملڪن جون ڪئين اڏامون ٿيون اڏار ڪن. ڪئين ٽرمينل ۽ اڻ ڳڻيا ڪائونٽر آھن. پنهنجي مطلب جي اڏام جي ٽرمينل تي پهچڻ لاءِ به نيويگيشن سسٽم جي ذريعن کي فالو ڪرڻو پوي ٿو. هتي رهندڙ ماڻھو به ڪڏهن ڪڏهن ايئرپورٽ ياترا ڪندا آھن ۽ رستن جي نين تبديلن کان. باوجود حڪومتي ذريعن جي واقفيت ڏيڻ جي ۽ نيوي گيٽر ۽ جي. پي. ايس جي سهاري هلي منزل مقصود تي پهچڻ بظاهر سنهنجو ڪم آھي مگر جي ڪاسي مان ڪو ڪڻو هيڏي هوڏي ٿيو ته پوءِ پيئرسن ايئر پورٽ تي انسان کي وڏي جستجو ۽ جاکوڙ مان گذرڻو پوي ٿو. ڪالھ اسان جڏهن ايئر پورٽ جي ويجهو پهتاسي ته مين شاهراه تان هيٺ لهي شهر اٽو بيڪو جيڪو پيئرسن جي بلڪل بارڊر تي آھي هڪ دوست جي اڇا تي بيٺي پير هيلو هاء ڪرڻ وياسين. موٽ تي نه ڄاڻان ته گهٽي مٽ ڪندي نيوي گيٽر جي موڊ مزاج ۾ ڪهڙي خفيف تبديلي آئي جو اسان کي پيئرسن جي گارگو ڊپارچر تي وڃي ڪڍيائين. جلد محسوس ٿيو ته اسين گمراه ٿيا آھيون. اتي جو اتي گاڏي جو رخ مٽائي وري پيسنجر ڊپارچر ڏانهن منهن ڪيوسين ان وچ ۾ پندرهن ويھ منٽ ضايع ٿي ويا.
جڏهن جي پي ايس رستو ڏيکاريندي ڊپارچر نمبر هڪ ۽ نمبر ٽئين ڏي موڙڻ جي سونهن ڏني ته پھريون ڇڏي ٽين تي پي. آئي. اي ڪائونٽر لاءِ لهي اندر گهڙياسي جتان ڄاڻ ملي ته هن عمارت جي ٻئي حصي ۾ سامهون ڊپارچر نمبر ٽئين ۾ پي. آئي. اي جو ڪائونٽر آھي. ايئر پورٽ جي ڪنهن سونهين کان سامهون واري حصي ڏانهن وڃڻ لاءِ رستو پڇيوسين. جنهن ڄآڻ ڏني ته اتي پهچڻ لاءِ توهان کي ٽرين تي وڃڻو پوندو. اهو ٻڌي منهنجا ته ٺپ ئي ٺري ويا.
فرحان سمجهي ويو ته بابا هاڻي پنڌ ڪرڻ جهڙو ناهي رهيو ۽ اڳ ۾ ئي ٽن چئن لفٽن ۽ ڪاريڊوس ۾ ڊوڙي ڊڪي ٿڪجي پيو آھي تڏهن هن ويل چيئر جو سهارو ورتو. اسان سان منهنجي وڏي پوٽي مدحت ساڻ هئي تنهن سامان جي ٽرالي ۾ هٿ وڌا ۽ همت ڪندي پنهنجي پيءَ واري پوزيشن سنڀالي. ريل ڪار تائين پهچڻ لاء ٻٽي فلور لتاڙڻا هئا. سو لفٽن ۾ هيٺان کان مٿي پهچي ٻٽي ڊگها ڪاريڊور لتاڙي اچي ٽرين جي هالٽ تي پهتاسين. پنجن منٽن ۾ ٽرين آئي. سڀ دروازا آٽومٽڪ سسٽم تي کليا ريل ۾ چڙھاسين. پنهجن منٽن جي اندر ٽين منزل تي هلندڙ ريل ڪار اسان کي ان سيڪشن تي رسايو جنهن تي پي. آئي. اي جو ٽڪيٽ چيڪنگ ۽ ويري فڪيشن ڪائونٽر هو. جڏهن اتي پهتاسين ته ڪڪڻون ڪون لڳي پئي هئي. معنا اسانجي ريل ڇٽي وئي.
ماحول جو جائزو وٺندي هيڏي هوڏي نهاريوسين ته ڊيسڪ تي هڪ به ڪارندو موجود ڪونه هو. رستي ۾ پي. آئي. اي جي عملي کي سوين فونون کڙڪايون سين پر مجال آ جو ڪو همراه تڪليف ڪري فون کڻي ۽ ڪا سڌ ڏئي. ڀرسان واري ڪنهن ٻئي ملڪ جي ڪائونٽر تي بيٺل همراھ کان معلوم ڪيوسين ان ٻڌايو ته هي همراه ته ڪڏهن جو گولي ٿي ويا آھن. جيتوڻيڪ جهاز ايئر پورٽ تي بيٺل هو ۽ انجي اڏام ۾ اڃا پنجويھ ٽيھ منٽ باقي هئا. بيشڪ ليٽ ٿيڻ ۾ ڪوتاهي اسان جي به هئي. ڀوڳڻو به اسان کي پيو. پر اها سموري مصيبت ۽ اهو سڄو مسئلو نيوي گيشن سسٽم ۽ جي. پي. ايس جي تر جي گٿي جي ڪري ٿيو.
انسان کي زندگي ۾ تجربا ٿين ٿا پر ڪي تجربا وڏو درد ڏيندڙ ثابت ٿيندا آھن. سياڻن سچ چيو آھي ته تر جي گٿي سو چوٽون کارائي.
**