سفرناما

ڳالھيون ڪيناڊا جي وڻ وڻڪار جون

ھن ڪتاب ۾ سفرنامي جي انداز ۾ لکيل مضمون، نوٽ بوڪ يا ڊائريءَ جا ورق، تاريخي ۽ تحقيقي ليک، ڪئناڊا جي تعليم، فطرتي سونھن، سماجي زندگي، اتان جي وڻج واپار، سھوليتن، ڪيناڊا جي تعليم، ڪيناڊا جي حُسن، نوجوانن جي ڪرت، ٻارن جي تربيت، ڪيناڊا جي سماج جي مثبت ۽ منفي پاسن تي اڻ ڌريو ٿي لکيو ويو آهي. ڪتاب پڙهي اوهان کي ايئن لڳندو ڄڻ اوهان بہ ڪيناڊا گهمي رهيا هجو. ڪتاب ۾ مضمونن سان گڏ سفرنامي نما ڪھاڻيون پڻ شامل آهن.

Title Cover of book ڳالھيون ڪيناڊا جي وڻ وڻڪار جون

وڻ ۽ انسان

انسان ۽ وڻ جي حياتي ۽ مقدر ۾ ڪيڏي نه هڪجهڙائي آھي . وڻ جي هٿ نقش يعني ڀاڳ ريکائن جي پکڙيل کيتر تي. نيچ ڳاٽ ۽ اونچ قد ڪاٺ تائين ڀيٽ ڪجي ته لڳو لڳ هڪ جهڙا ڀيد کلي سامهون ايندا. وڻ جي هٿ جي ٽيڏين سيڏين ۽ اوڀارين لهنوارين ليڪن جو روپ انسان جي هٿ جي اوڀارين. لهنوارين. اٿيل. ستل هٿ کيتر جي سمورن ليڪن جو نقش جاچي ڏسجي ٿو ته ڀلي ڀانت سمجھ ۾ ايندو ته معاملو هڪ جيترو گمڀير آهي. جنم وٺڻ بعد وڻ جو ٻوٽو زمين تان لهرون لوڏا کائي ائين پنهنجو ڳاٽ سڌو ڪري اٿي ٿو جيئن انسان ڄائو ريڙهيون ۽ بانبڙا پائي لوڏا لهرون کائي زمنن تي اٿي بيهي ٿو. جڏهن اهي ٻئي جيو پنهنجي حياتي جي سفر جي ابتدا مان گذرن ٿا تڏهن ٻنهي جي حفاظت ۾ پالنا لاءِ اپاو به هڪ جهڙا وٺڻا پون ٿا. ٻالڪ جي کير خوراڪ ۽ وڻن جي بوٽن جي خوراڪ پاڻي وغيره جو جيڪڏھن پورو پنو خيال نه رکبو ته هڪ هڪ سائت انهن تي گران گذرندي. انهن ٻنهي جي اوسر ۾ اوس اڻ ڳڻيون رنڊڪون پڻ سامهون اينديون. جن کي جي سنڀال نه ملندي ته ٻنهي جي قد ڪاٺ ۾ فرق ظاهر ٿيندو. اهڙي قسم جي نشونما جي ڦيري ۾ انهن جو سڦل ٿيڻ به مشڪل ٿي پوندو، نتيجي ۾ ڪتريون اوڻايون. اهنجايون ۽ اوگڻ پيدا ٿيندا جيڪي انهن جي مقصد حيات جي سلسلي سان لاڳو هٿن جا ڪيترا ليڪا ميساري ڇڏيندا ۽ ائين انساني زندگيءَ جا ۽ وڻ جي زندگيءَ جا لاھ نڪري ويندا.
ٻئي پاسي جي وڻ ٻوٽي ۽ انسان ساسي ساه جي پرورش ۽ پالنا تي توجه جوڳو ڌيان ڏبو ته ٻنهي جي زندگي ۽ مقصد حيات کي جوت ۽ جلا ملندي جنهن ڪارڻ جيوت چڪر کي انيڪ فائدا ملڻ شروع ٿيندا. مثلن مذڪوره جيوت جڏھن خير سان جوان ٿيندا ۽ جي ان وقت وڻ جي جوڀن جا لاڀ ڳڻبا ته چٺو ٻڌائيندو ته وڻ نشونما وٺي پنهنجيون ٻانهون پکيڙي اوسي پاسي جي چوڌاري ماحول ۾ ڇانورو ڪندو ۽ نتيجي ۾ اسان کي چڱي طرح ڏسڻ ۾ ايندو ته هن جي ڇانوري جي دائري ۾ هڪ قدرتي ڪشش هوندي جيڪا جهنگ جهر توڻي رڻ پٽ تان پکي پکڻ ۽ پسن کي ڇڪي هنجي هنج ۾ آڻي ڪٺو ڪندي. وڻ جي ڇانو جي راحت حيواني توڻي انساني جيوت لاء بي مثل آنند مهيا ڪرڻ جو ڪارڻ بڻجي ٿي ۽ ان سان گڏوگڏ وڻن جي سٺي قد ڪاٺ ڪڍڻ تي ميون ۽ ٻجن جي مهيا ٿيڻ جو ججهو سبب پڻ بڻبو ۽ اهڙي قسم جي اپت انساني ۽ جهنگلي حيات جي خوراڪ بڻبي جيڪا پڻ ان جي مقصد حيات جي معاملن ۾ معاون ۽ مددگار ثابت ٿيندي.
وڻ خوراڪ مهيا ڪرڻ جي لحاظ کان رڳو حيات بخش نٿو ڄاتو وڃي بلڪ هو مڙيئي جيوت کي پنهنجي قدرتي نظام تحت آڪسيجن مهيا ڪرڻ جو سبب ٿئي ٿو جيڪو پنهنجي پر ۾ حيات بخش آھي. ٻئي پاسي ڏسجي ٿو ته انسان سونهن جو سر آهي ۽ ڌرتي تي تخليق جي سلسلي جو سبب آھي ۽ ان ۾ به ڪو شڪ ناهي ته هن جو ڌرتي کي حسن ترين بنائڻ ۾ وڏو ڪردار ٿئي ٿو ۽ ان سلسلي ۾ هو بيشڪ سرموڙ آهي. مگر وڻ هوبهو لڳو لڳ پنهنجي فطرت کان مليل سڀني خوبين ڪري ڌرتي جو سروپ ۽ حسن آهي وڻن بنا ڌرتي اڌوري آ. وڻ جي هٿ تي آڪسيجن واري لڪير جي موجودگي هڪ وڏو حيات بخش ڀنڊار آھي جيڪو ڪڏھن کٽڻو ناهي پر هڪ وڻ جي حياتي به انسان جي مقدر جهڙي آھي ٻئي پنهنجي نصيبن ۾ حيات جو دوام نٿا رکن ۽ ڪل شي ذائقه الموت جي حدن ۾ اچي هڪ نه هڪ ڏينهن پنهنجو وجود وڃائي ويهن ٿا.
**