سنڌيڪار پاران
هن ناول جي اندر بنيادي ڪردار جنگ کان بيزاري ڏانهن مائل آهي جنهن کي نقادن پاران ڪوڊ هيرو جو لقب ڏنو ويو آهي. جنگ هن جي نظر ۾ ايبنارمل عمل آهي جنهن ۾ سواءِ پِيڙائن ۽ اهنجن ايذائن جي ٻيو ڪجھ به پلئه نه ٿو پوي، هو ڏيکاري ٿو ته سپاهي ڪيئن نه اهڙي قسم جي جنگي عمل کان ڪيترا نه بيزار آهن. هينري شروع کان جنگ کان فرار حاصل ڪرڻ جي چڪر ۾ هجي ٿو، هن کي جيڪڏهن فرصت ڀريا ڪجھ لمحا جيڪڏهن ملي به وڃن ٿا ته هو اهڙي حالت ۾ پنهنجي اندر ۾ موجود جنگ جي خلاف ذهني ڪوفت کان ڪجھ پلن لاءِ صحيح شرابن ۽ شبابن جي دنيا ۾ پاڻ کي ريجهائي رکي ٿو.
هو هڪڙي آئرلينڊ جي نرس ڇوڪري ڪيٿرائن بارڪلي سان اتفاقي طور تي ملي ٿو انهن جي اها ملاقات اڳتي هلي ڪري پيار ۾ بدلجي وڃي ٿي ۽ اهي ٻئي هڪٻئي جي محبت ۾ ايترو ته گم ٿي وڃن ٿا جو اهي هڪٻئي کان هڪ پل جي لاءِ به جدا رهڻ نه ٿا چاهن پر اتحادي فوجن جي جنگ هنن جي زندگيءَ کي جنجال بڻائي رکي ٿي اهي جيڏانهن به وڃن ٿا جنگ انهن جو پيڇو ڪندي رهي ٿي. آخرڪار مختلف صعوبتون، وڇوڙا ۽ درد سهندي سهندي اهي جنگ جي ميدان کان ڀڄي وڃڻ ۾ ڪامياب ٿين ٿا اهي شادي رچائڻ بنا پاڻ کي شادي شده سمجهن ٿا. پيار جي ان عمل جي نتيجي ۾ ڪيٿرين حامله بڻجي وڃي ٿي اهي سمجهڻ لڳن ٿا ته شايد هاڻي انهن جي زندگي سڦل ۽ شانت بڻجي چڪي آهي، هينري توڙي ڪيٿرائن اچڻ واري ٻار جي آمد جي تيارين ۾ رڌل رهن ٿا ۽ سوئزلينڊ ۾ نهايت ئي پرسڪون زندگي گذارين ٿا پر شايد قسمت کي ڪجھ ٻيو ئي منظور هجي ٿو ۽ ڪيٿرائن ويم دوران فوت ٿي وڃي ٿي.
آخر ۾ مان سنڌ سلامت سٿ جي سرواڻ محترم سليمان وساڻ جو نهايت ئي ٿورائتو آهيان جنهن منهنجي هن ڪاوش جي حوصله افزائي ڪندي ڪتاب کي منظر عام تي آڻڻ ۾ پاڻ ملهايو آهي. اميد ڪيان ٿو ته پڙهندڙ هن ناول مان لطف اندوز ٿيندا ۽ مانائتي موٽ ڏيندا.
وسلام
[b]رشيد الله زهراڻي
[/b] ڪامران چورنگي، ڪراچي.