ڪمپيوٽر سائنس ٽيڪنالاجي ۽ سنڌي ٻولي
اسين تخليق جي قوت جو اعليٰ شاهڪار آهيون،
ڪو ٻڌندو يا نه، ليڪن وقت جي هڪڙي پڪار آهيون.
ڪو ڏسندو يا نه، پر اوندهه ۾ روشن مدار آهيون.
موجوده دؤر ڪمپيوٽر سائنس ۽ جديد ٽيڪنالاجيءَ جو دؤر آهي، جنهن ۾ نين نين ايجادن دنيا کي ڪيترائي سُک عطا ڪيا آهن. هر شيءِ جي هاڪاري ۽ ناڪاري رخن جي جاچ جڏهن ڪئي وڃي ٿي، تڏهن فائدا ۽ نقصان چٽا ٿي سامهان اچن ٿا. موجوده دؤر جي جائزي ۾ فائدن جو پُڙ ڳرو آهي.
اڄ جي شاگرد کي هڪ وڏي امتحان کي سر ڪرڻو ٿو پوي. هي ويهڻ جو وقت نه آهي. بين الاقوامي طور دنيا سان ڪلهو ڪلهي سان ملائي هلڻ لاءِ محنت درڪار رهي ٿي. سائنسي تعليم ۽ ڪمپيوٽر ٽيڪنالاجيءَ جي پوريءَ دنيا ۾ تمام گهڻي ترقي ٿي آهي. ميڊيڪل سائنس ۽ انجنيئرنگ کان سواءِ مختلف ٻين نون شعبن ۾ سائنس نيون نيون راهون ۽ رستا هموار ڪيا آهن. اڄ جي دور ۾ هر شيءِ ۾ روز بروز جلدي تبديلي اچي ٿي. انهيءَ جدت ۽ نواڻ جو ڪارڻ سائنس جي برق رفتار، رفتار آهي. جنهن اڄ جي سڀيتا ۽ ماحول کي گرمائي ڇڏيو آهي. مختلف نمونن سان صنعتي، زرعي ۽ گهريلو استعمال جي سامانن جي آسائش سان گڏ علم جي ترقي شامل آهن (جنهن ۾ ميڊيڪل سائنس ۽ ٻيا علم اچي وڃن ٿا) ائين ٿو معلوم ٿئي ته ڄڻ جديد دؤر هلڻ جي بجاءِ ڊوڙي رهيو آهي. انهيءَ ۾ ڪمال انساني عقل ۽ سمجهه جو آهي. جنهن ڌڻيءَ جي ڏنل دماغي قوت ۽ اڻٿڪ محنت سان هن ڪائنات کي تسخير ڪيو.
بيشڪ اهي انساني ڪوششون ئي آهن جن حضرت انسان جي زندگيءَ کي آسان ڪيو، انهيءَ ۾ سائنس جون جديد ايجادون وڌيڪ اهميت جون حامل آهن. هي مضمون جيئن ته ٽيڪنالاجي ۽ ڪمپيوٽر جو آهي ته پهرين اچو ته اهو ڄاڻون ته ٽيڪنالاجي ۽ ڪمپيوٽر ڇا آهي؟
ٽيڪنالاجي سائنس جو هڪ حصو آهي، جنهن جي تعريف هن ريت ڪري سگهجي ٿي.
Technology is a study or use of the mechanical arts and applied sciences collectively
ٽيڪنالاجي جديد حياتيءَ جو هڪ مکيه حصو آهي. جنهن جا انيڪ فائدا ۽ ڪجهه نقصان پڻ آهن. هن جي ذريعي صنعتي انقلاب اچن ٿا ته وري اهو به آهي ته سپر پاور بڻجڻ جو شوق ۽ نيوڪليئر بم ٺاهڻ سان انسانذات کي ختم به ڪيو وڃي پيو.
ٽيڪنالاجيءَ جي ذريعي ايندڙ تبديلين سان سماج جي ثقافت تي به وڏو اثر پوي ٿو. هيءُ هڪ اهڙي قسم جو جادو آهي جيڪڏهن ان کي مثبت نموني انساني ڀلائيءَ لاءِ استعمال ڪيو وڃي ته تمام واکاڻ جوڳو آهي. پر جيڪڏهن هن کي ضابطي ۾ نه رکيو ويو ته وڏو نقصان ٿي سگهي ٿو. ساڳيءَ ريت ڪمپيوٽر يعني Information Technology جا گهڻي ڀاڱي وڏا فائدا آهن. هن دؤر جي هيءَ جديد ٽيڪنالاجي پوريءَ دنيا ۾ مڪمل طور رائج آهي. اڄ عام وڻج واپار کان وٺي تعليم، بئنڪنگ ۽ ميديڪل سائنس سان گڏ حڪومتي ڏيهي ۽ پرڏيهي ڪم ۾ ڪمپيوٽر هڪ اهم ضرورت ٿي ويو آهي. پاڪستان ۾ هن ايجاد جي باقاعده شروعات 1920ع جي ڏهاڪي کان ٿي. اڄ پوري ملڪ ۾ ميڊيا، صنعتي ترقي ۽ ٻين شعبن ۾ هن ايجاد انقلاب آڻي ڇڏيو آهي. بجليءَ تي هلندڙ هيءَ حيرت انگيز ايجاد ٽيليويزن ۽ ٽائيپ رائيٽر کي ملائي ٺاهي وئي آهي جنهن ۾ ڪمپيوٽر، ڪي بورڊ ۽ ليزر پرنٽر اهم حصا آهن. اڄڪلهه انگريزيءَ کانسواءِ ٻين ٻولين جا “ڪي بورڊ” به عام جام آهن. سنڌي ٻوليءَ ۾ ڪمپيوٽر جي ڪارگر استعمال لاءِ ڪوششون عمل ۾ آنديون ويون آهن ۽ ڪجهه وڌيڪ ڪم پڻ ٿي رهيو اهي. سنڌيءَ ۾ ڪمپوزنگ به هاڻي آسان ٿي چڪي آهي. ڪمپيوٽر فانٽن ۽ سافٽ ويئر تي انفرادي طور به ڪم ٿئي پيو. پر پوريءَ دنيا ۾ سنڌي ٻوليءَ جي مواصلاتي گهرجن کي نظر ۾ رکندي اڃا به سافٽ ويئر ۽ هارڊ ويئر جي ترقيءَ جون ڪوششون جاري آهن. ڏٺو وڃي ته انساني ترقيءَ جي رفتار ڪمپيوٽر تيز ڪري ڇڏي آهي.
ٽيڪنالاجي جي استعمال ۾ به نيڪ مقصد هئڻ گهرجن، اهڙا ڪم جيڪي مثبت ۽ ماڻهن جي فائدي لاءِ هجن، ٽيڪنالاجيءَ جو صنفي استعمال انسانيت لاءِ انتهائي هاڃيڪار ٿي سگهي ٿو.
ڪمپيوٽر جي جديد ايجاد زندگيءَ جي ڪاروهنوار ۾ انقلاب آڻي ڇڏيو آهي. انٽرنيٽ پرڏيهه تعليم حاصل ڪرڻ جي خواهشمند شاگردن لاءِ ته هڪ وڏو ذريعو آهي. دنيا گلوبل اسٽيج ٿي وئي آهي، ڪمپيوٽر جي سکيا اڄ پاڪستان ۾ عام جام آهي. سنڌ جي تعليمي ادارن ۾ اعليٰ ڪوالٽيءَ جا ڪمپيوٽر ۽ عملو حڪومت طرفا مهيا ڪيو ويو آهي. شهرن جي تعليمي ادارن ۾ ڪيترائي شاگرد هن ايجاد جو سک ماڻي پنهنجن پنهنجن شعبن ۾ ڪارائتو ڪم ڪري رهيا آهن، ضرورت آهي ته حڪومتي سهڪار سان ڳوٺن جي علمي ادارن ۾ به ڪمپيوٽر جي سکيا جا جوڳا بندوبست ڪيا وڃن، ته جيئن ڳوٺن جا شاگرد هن انمول ڄاڻ مان لاڀ حاصل ڪري دنيا جي برابر ٿي سگهن.