12 مئي واري خونريزي اصل ۾ مارشل لا جي ريهرسل آهي !
ايم ڪيو ايم کي سنڌ ۾ ان وقت جي وزير اعلي سيد غوث علي شاهـ وڌيڪ منظم ڪيو. سيد غوث علي شاهـ جماعت اسلامي جي اثر کي ختم ڪرائڻ لاءِ ايم ڪيو ايم کي مقابلي ۾ آندو، جيڪا ان وقت حڪمرانن لاءِ مٿي جو سور بڻيل پارٽي هئي، پر اڳتي هلي جماعت اسلامي کي ڪٽڻ جي ڪوشش ۾ ايم ڪيو ايم ٻين سياسي ۽ قومي پارٽين کي بـه لوڙهي ڇڏيو. ان وقت غوث علي شاهـ ايم ڪيو ايم جو منشور تيار ڪرائي مهاجر اڳواڻن جي حوالي ڪيو. ايم ڪيو ايم جي جيئي سنڌ سان ويجهڙائپ جي ايم سيد ذريعي پيدا ڪرائي، جيڪو دراصل فوج جو پروگرام هو. ٻئي طرف وري جيئي سنڌ وارن الطاف حسين کي پنهنجي حفاظت ۾ سنڌ جو دورو ڪرايو، اهڙي طرح الطاف حسين سنڌي ماڻهن جون همدرديون حاصل ڪيون ۽ سنڌ اندر ايم ڪيو ايم کي منظم ڪيو. ان سموري عمل جي تڪميل کانپوءِ سيد غوث علي شاهـ صاحب چيو تـه ” اسان الطاف حسين کي ڀنڊرانوالا بڻائي ڇڏيو آهي“ آرمي چيف مرزا اسلم بيگ، چئن صوبن جي گورنرن جي اجلاس ۾ چيو هو تـ ” ايم ڪيو ايم منهنجي کيسي ۾ آهي“ آڪٽوبر 1998ع ۾ پ پ حڪومت خلاف عدم اعتماد واري تحريڪ پيش ٿي. جنهن جي حمايت لاءِ ايم ڪيو ايم کي مرزا اسلم بيگ راضي ڪيو. فوج پ پ جي جهموري حڪومت کي ڊاهڻ لاءِ ايم ڪيو ايم کي ڀرپور نموني استعمال ڪيو. جولاءِ 1996ع ۾ اسلحو برآمد ڪرڻ جي سلسلي ۾ ايم ڪيو ايم خلاف پ پ سرڪار پوليس آپريشن شروع ڪيو. آغا سعادت علي جي سربراهي ۾ پوليس ڀرپور ڪاروائي ڪئي، ان وقت الطاف حسين آرمي چيف کي فون ڪري شڪايت ڪئي ۽ آپريشن روڪرائڻ لاءِ مدد طلب ڪئي. آرمي چيف، جي او سي ڪراچي جنرل اشرف قاضي کي ايم ڪيو ايم خلاف ڪاروائي روڪڻ جو حڪم ڏنو. اهڙي طرح اها ايم ڪيو ايم خلاف پوليس ڪاروائي رڪجي وئي، نتيجي ۾ 5 نومبر 1996ع تي بينظير حڪومت کي بـه برطرف ڪيو ويو.7-6-، 2000ع کان جڏهن مشرف ملڪ جو صدر بڻيو تـه ايم ڪيو ايم، ايل ايف او، سترهين ترميم سميت صدر جي هر فيصلي جي آجيان ڪندي اکين تي رکيو. جيڪا ايم ڪيو ايم جنرل اسلم بيگ جي کيسي ۾ هئي. اها جنرل مشرف جي جهول ۾ ڪنهن لاڏلي ٻار جيان جهولندي ۽ مزا ماڻيندي رهي. ايم ڪيو ايم کي وفاقي ۽ صوبائي حڪومتن ۾ لامحدود اختيار ڏنا ويا، جيڪي ٻين وزيرن کي حاصل نـه هئا. اهڙي طرح دولت ۽ طاقت جي انڌ ۾ هاڻ هنن کي ڪجهـ نظر نٿي آيو، هن وقت ڪراچي مڪمل طور تي سندن ڪنٽرول هيٺ آهي. ايتري قدر جو هنن جي منشا کانسواءِ ڪک بـ نٿو چري، هاڻ ايم ڪيو ايم جو تنظيمي اسٽريڪچر ڪجهـ ائين آهي، جيئن بمبئي ۾ شيوسينا آهي، يا بمبئي جون ”ڊان“ تنظيمون آهن ، جن جا واسطا ڏيهي پرڏيهي خطرناڪ قسم جي ماڻهن ۽ ايجنسين سان رهندا آهن ، جن جو مقصد دهشتگردي ذريعي مال ڪمائڻ ۽ شهر تي اقتدار حاصل ڪرڻ هوندو آهي. بمبئي شهر تي اڪثر انهن تنظيمن جي حڪومت هوندي آهي. اُتي فوج اقتدار تي نـه هوندي آهي پر جيڪا بـ سرڪار هوندي آهي، اها انهن خطرناڪ تنظيمن سان سٺا لاڳاپا رکڻ ۽ مال پهچائڻ جو سبب بڻبي آهي.اهڙي تنظيم هن وقت ايم ڪيو ايم جي صورت ۾ نظر اچي ٿي.
12 مئي جي منحوس ڏهاڙي تي ايم ڪيو ايم جي دهشتگردي جاري هئي ۽ هر طرف لاش، آسمان تائين سڙيل ٽرڪن گاڏين ۽ ٽائرن جو دونهون، زخمين جون دانهون، گرفتاريون، ميڊيا جي آفيسن تي حملا ، ان مان ثابت ٿيو تـ ايم ڪيو ايم پنهنجي اصل مقصد يعني ماراماري ۽ دهشتگردي قائم رکي، ٻئي طرف ڳجهن ادارن چيف جسٽس جي آمد واري پروگرام کي ناڪام بڻائڻ لاءِ ايم ڪيو ايم کان وقت سر ڪم ورتو، 12 مئي تي الطاف حسين ايم ڪيو ايم جي ريلي کي خطاب ڪندي چيو تـ :” اڄوڪي ڏينهن تي ريلي ڪڍي جهموريت کي مستحڪم ڪيو ويو آهي گو مشرف گو چوڻ وارا عدليـه جي نالي تي سياست چمڪائي رهيا آهن.“ دراصل جنهن جهموريت کي مستحڪم ڪرڻ جي ڳالهـ الطاف حسين ڪري رهيو آهي، اها حقيقت ۾ پس پرده آمريت کي مستحڪم ڪرڻ جي ڳالهـه آهي. الطاف حسين کي گو مشرف گو جو نعرو نٿو وڻي. الطاف حسين کي جيڪڏهن جهموريت کي مضبوط ڪرڻو آهي تـه آمريت کي خدا حافظ چئي وڪيلن واري جدوجهد ۽ چيف جسٽس جي بحالي ۽ عدليه جي باوقار جدوجهد لاءِ ايم ڪيو ايم کي پابند ڪري ساڻ چيف جسٽس جو استقبال ڪيو وڃي ها، ڇاڪاڻ جو چيف جسٽس جي مدد ۽ سهڪار، سواءِ فوج ۽ ان جي ٺاهيل پارٽين کانسواءِ سموري قوم ڪري رهي آهي. چيف جسٽس جي ڪراچي آمد تي سنڌ جي ماڻهن شهادت جو جام پي. ريٽي رت سان سلامي پيش ڪري ڀليڪار ڪئي. اصل ۾ اها حق ۽ سچ ۽ انصاف کي ڀليڪار چيو ويو ان جي ابتڙ ايم ڪيو ايم سرڪاري طاقت کي استمعال ڪندي ڪراچي ۾ ٻاهران آيل ماڻهن تي گوليون وسايون آهن.ان حوالي سان ايم ڪيو ايم کي مليل گھرو کاتي جي وزارت انهيءَ راند ۾ وڏي پلاننگ ڪري ڪردار ادا ڪيو، ڪراچي ۾ ٿيل شهيدن جا پيرا 90 عزيزآباد تائين وڃي پهچن ٿا. هاڻ ايم ڪيو ايم ڪيتريون ئي وضاحتون يا ترديدون ڪري پر سندن اهو داغ ڌوپي نه سگھندو. 12 مئي جي ڪارروائي اليڪٽرانڪ ميڊيا تي سموري دنيا ڏٺي، انساني همدردي رکندڙ ادارن ايم ڪيو ايم جي ڪردار تي افسوس ظاهر ڪيو آهي. 12-مئي وارو عمل خود ايم ڪيو ايم اندر ڀڄ ڊاهـ وارو عمل پيدا ڪندو. جيڪا تنظيم ڪافي ترقي ڪري عوام جي دلين ۾ ڪجهـ جاءِ ٺاهي هئي، سا هاڻي اها جاءِ ماڻي نـه سگھندي. ايم ڪيو ايم ملڪ جي سياسي تاريخ ۾ هڪ سواليـه نشان بڻجي چڪي آهي.
في الحال 12 مئي واري واقعي تي ايم ڪيو ايم اندروني طور خوشين جو اظهار ڪري اهو ڀرپور تاثر ڏنو تـ ڪراچي تي رٽ صرف ايم ڪيو ايم جي آهي. چيف جسٽس جو واپس اسلام آباد ورڻ ۽ سياسي جماعتن پاران ريليءَ جو پروگرام، هنگامن جو شڪار ٿيڻ سڀ ايم ڪيو ايم کي ڦٻي ويا آهن. جنهن تي هنن کي چوڌري شجاعت حسين سميت جنرلن جون مبارڪون بـ وصول ٿيون آهن. انهيءَ عمل سان فوج کي ايم ڪيو ايم اهو تاثر ڏنو آهي تـ ڪراچي جا اصل دادا ۽ والي اسان (ايم ڪيو ايم) وارا آهيون. جيڪڏهن ڪراچيءَ جون روشنيون آهن تـ اهي بـه ايم ڪيو ايم جي دم سان آهن. پر ايم ڪيو ايم کي هڪ ڳالهـ ذهن نشين ڪرڻ گھرجي تـ شهيدن جو رت رائيگان نـه ويندو. ايم ڪيو ايم ڪراچي جي واڳ ڌڻي جماعت آهي. جڏهن واڳ ڌڻي جماعت ماڻهن کي تحفظ نـه ڏيندي ۽ عوام جي مارا ماري ۾ شريڪ هوندي تـه عوام جو ان مٿان اعتماد کڄي ويندو. هن وقت ايم ڪيو ايم عوام مان اعتماد وڃائي ويٺي آهي. سياسي جماعتن تي عوام جو اعتماد سالن جي ڪارڪردگي جي بنيادن تي پيدا ٿيندو آهي. هاڻي عوام کي گھرجي تـ ايم ڪيو ايم خلاف صف بندي ڪري. ساڻ ان جي دهشتگردي ۽ داداگيري کي منهن ڏيڻ لاءِ خاص اپاءُ وٺي ٻي صورت ۾ جڏهن ايم ڪيو ايم ٻيو قدم کڻندي ته اهو انتهائي خطرناڪ هوندو. جنهن جو وڏو نقصان سنڌ کي ٿيندو، ان لاءِ سنڌي ماڻهن کي اڳتي وڌي منظم ٿي ايم ڪيو ايم جي سازشن کي منهن ڏيڻو پوندو.
جس آهي چوڌري افتخار محمد کي جڏهن صدر مشرف هن کي گھرايو ۽ هن کي قيد ڪري چيف جسٽس واري عهدي تان استعيفي ڏيڻ جي گھر ڪئي. صدر مشرف کي پڪ هئي تـ چوڌري افتخار محمد داٻن دڙڪن ۾ اچي پنهنجي عهدي تان استعيفي ڏيئي هليو ويندو. پر جسٽس افتخار محمد استعيفي ڏيڻ بدران آمر جي فيصلي کي مڃڻ کان انڪار ڪيو. جيڪڏهن استعيفي ڏئي خاموشيءَ سان هليو وڃي ها تـ بـ ڪجهـ ڪو نـه ٿئي ها. پر فوجي حاڪمن کي گھڻو ڪجهـ ڦٻي وڃي ها، جيڪو چوڌري افتخار ٿيڻ نـ ڏنو، هن جرئت جو مظاهرو ڪري، ظالم سان مهاڏو اٽڪايو، اهڙي عمل ڪري وڪيلن سميت سموري قوم چيف جسٽس سان صف آرا ٿي بيٺي جو ظالمن جون ننڊون حرام ٿي ويون، عالمي انساني حقن جي تنظيمن، حڪومتن، صدر مشرف جي ان عمل جي مذمت ڪئي ساڻ گھر ڪئي تـ جسٽس افتخار محمد کي عزت ۽ وقار سان پنهنجي عهدي تي بحال ڪيو وڃي. ان سلسلي ۾ پوري دنيا جي وڪيلن جي جماعت انٽرنيشنل بار ايسوسيئيشن وارن جو بيان آيو تـه جسٽس افتخار محمد کي بحال ڪيو وڃي. صدر مشرف جي فيصلي تي ڏک جو اظهار ڪيو ويو، خاص ڪري وڪيلن تي تشدد وارن ڪاررواين جي مذمت ڪئي وئي آهي.
ڪجهـ وقت اڳ سنڌ جي وزير اعلي ارباب رحيم چيو تـه ” عدليـه تي اسان نـه پر اپوزيشن وارا دٻاءُ وجھن ٿا ۽ اپوزيشن سپريم ڪورٽ تي دٻاءُ وجهي پنهنجي حق ۾ فيصلو ڪرڻ واري روش نـه بدلائي تـ دمادم مست قلندر ٿيندو.“ اهڙي قسم جا بيان صدر جي حمايتن پاران بار بار ڏنا ويا آهن. پر ”دمادم مست قلندر“ وارو محاورو دمادم مست قلندر ارباب رحيم صاحب استعمال ڪيو اهو 12 مئي تي ارباب رحيم ۽ ايم ڪيو ايم وارن ڪري ڏيکاريو، مخالف ڌر ۽ چيف جسٽس جو گڏيل پروگرام بـه ان ”دما دم“ جي نظر ٿي ويو.معصوم ماڻهن جا لاش سنڌ حڪومت جي پلاننگ سان ڪريا، اهو دما دم مست قلندر ناهي تـ ٻيو ڇاهي، وري ارباب رحيم صاحب فرمايو تـ ” الله، آمريڪا، آرمي اسان سان گڏ آهي. جڏهن تـ اهي ٽيئي ڪنهن سان گڏ هجن تـ ان لاءِ ڪو بـ مسئلو باقي ناهي رهندو“ آرمي ۽ آمريڪا ڀلي توهان سان گڏ هجي پر الله تـ انهن بيگناهن ۽ معصومن سان گڏ آهي، جن جو اوهان الله جي ڌرتي تي ريٽو رت وهايو ، ان وٽ دير آهي پر انڌير ناهي، ڏسو الله توهان سان ڪهڙو ٿو حشر ڪري، ائين نـ سمجهو تـ سڀ ڪجهـ اوهان کي ڦٻي ويندو، چيف جسٽس جي انهن لفظن تي بـ ٿورو غور ڪريو تـه ”جن قومن جا بنياد آئين ۽ قانون بجاءِ آمراڻـه طرز حڪومت تي هوندا آهن تـه اهي قومون تباهـ ۽ برباد ٿي وينديون آهن“ تنهنڪري اوهان حاڪمن جابنياد ڀلي آئين ۽ قانون بجاءِ آمراڻا طرز حڪومت تي هجن پر خدارا قوم تي رحم ڪري کين آزاد ڇڏيو . جيئن قوم تباهـي ۽ بربادي کان بچي وڃي. باقي توهان جا ڀاڳ توهان سان آهن. اوهان جهڙن حاڪمن جي حالت ڏسي پير صاحب پاڳاري اڳ ۾ ئي چئي ڏنو تـه ” ملڪ ۾ مارشل لا لڳندي. 12 مئي تي خونريزي ٿي تـ ان جو ذميوار اهي ماڻهو هوندا. جو ريلي ڪڍي رهيا آهن. جن اڳ ۾ ڪلاشنڪوفون خريد ڪري ورتيون آهن. ريليون حڪومت نـ پر اپوزيشن وارا ڪڍندا آهن، حڪومت ۾ شامل جماعتون مارشل لا جي راهـ هموار ڪري رهيون آهن “پير پاڳاري جي لفظن جي روشني ۾ اهو ثابت ٿئي ٿو تـه جنرلن جي همراز ماڻهن ۽ جماعتن جيڪو 12 مئي تي ڪوس ڪرايو ان جو مقصد صرف ۽ صرف مارشل لا يا ايمرجنسي جي راهـ هموار ڪرڻ کانسواءِ ٻيو ڪجهـ بـه ناهي.¡
تاريخ : 15-5-2007