اسان به غمگين ڪيفيتن مان گذريا آهيون.
ڏٺو ڪو ڪنهين جهو نجهار ڪو جهڳڙو،
هـــــــــاٿــــــين هــڏ مڇائيا، ريلــــــــورت نئــــــــــين،
ڀانـــئن ساسئين جـــــــئان جيءُ جو کو ٿئي
( شاهه)
اڄ بلوچستان جي سموري سونهن ۽ سوپيا پنهنجي سڀني جلون جي انتها تي بي درديءَ ۽ سفاڪي سان قتل ٿي چڪي آهي. تاريخ جو وهڪرو به هڪ عجيب ۽ حيران ڪندڙ وهڪرو آهي جو عظمتن کي زوال جي مک دروازي تي بيهاري انت ڏانهن اماڻيندو آهي ۽ ائين تاريخ جي هڪ وهڪري ۾ استحصالي قوتن هٿان بلوچ روايتن جوپاسبان اڪبر خان مارجي ويو. هن گونگي. ٻوڙي ۽ انصاف کان وانجهيل وطن جا ڀائرو هن المناڪ واقعي کي ڊيرابگٽي جي ٿاڻن جي بي نورپنن تي اڪبر بگٽيءَ جي شهادت جو ڪيس رجسٽرڊ نه ڪرائجو نه وري اهو ڪيس اعلي‘ عدالتن ڏانهن اماڻجو ڇاڪاڻ جو انهن عدالتن جي ججن جي مقرريءَ جا آرڊر به اسلام آباد کان ايندا آهن.
بلوچ ڌرتيءَ جا دلبرو! اوهان جي ماتم ۾ اسين سڀ مظلوم شريڪ آهيون، اسين ان لاءِ ڳالهائي نٿا سگهون ته اسان جا چپ ظالمن اڳ ۾ ئي سبي ڇڏيا آهن اسان اوهان جي غم ۾ اوهان جيان غمگين آهيون، اسان اوهان جي احساسن ۽ جذبن کان واقف آهيون. غاصبن سان اکيون اٽڪائڻ ۾ اسان جون اکيون به ڪڍيون ويون آهن. حق گهرن تي اسان جا به سينا چيريا ويا آهن. شهيد رزاق ڪامريڊ نظير عباسي، ٺوڙهي ڦاٽڪ جي شهيدن ۽ ايم آر ڊي جي شهيدن به انهيءَ راهه ۾ جانيون قربان ڪيون آهن. اسان به انهن غمگين ڪيفيتن مان گذريا آهيون.
هن وقت استحصالي طبقا خوشيون پيا ملهائن پر اها خوشي ٿورن ڏينهن جي لاءِ آهي هو عقل کان عاري سوچن ئي نٿا ته هو به بارود جي ڍير مٿان ويٺل آهن شهيدن جو رت رائيگان نه ويندوآهي. ڪونڌر ۽ ڪوپن جا سِرڪپڻ ايڏو سولو ڪم ناهي، شهيد جي رت جي ڦڙي ڦڙي جو حساب ٿيندو آهي. اها رت نه ٺرندي آهي نه سڪندي آهي اها رت ڌرتي تي دکي دکي باهه جيان ڀڙڪي اٿندي آهي. جنهن سان ظالمن جا سڀ منصوبا سڙي ناس ٿي ويندا آهن. پوءِ اها ڌرتي غاصب کي جاءَ نه ڏيندي نه ڪا وٿ ڏيندي آهي.
ياد رکو اي ظالمو! تاريخ جو هر هڪ شهيد سان وچن آ ته تاريخ هڪ ڀيرو ضرور پاڻ کي ورجائيندي ۽ شهيدن جي خون جو انصاف ڪندي.
اي ڪوهلو جا پهاڙو! توهان جي بلندن چوٽين کي سلام، توهان جي عظمتين کي سوين سلام، توهان ڪلسٽر بمن جي گهائن کي سرور سان سهجو، اڪبر خان جي وهايل ريٽي رت سان اوهان پنهنجن گهائن تي مرهم رکجو، ان سان ئي شفا ۽ بقا ملندي، اوهان ئي ته شهيد يا بچي ويل غازي آهيو، اوهان ئي ان شهيد جي شهادت جا تاريخ جي ڪٽهري ۾ اکين ڏٺا اڪيلا شاهد آهيو، جنهن لاءِ هو چئي ويو ته مان جلد مرڻ ٿو چاهيان پر پهاڙن جي هنج ۾ ۽ هو بلند پهاڙن جي هنج ۾ ئي شهيد ٿي ويو. جنهن کي مان سقراط جي لفظن ۾ ڀيٽا ڏيڻ گهران ٿو، ”مون کي پنهنجي لاءِ عزت ۽ وقار سان ڀرپور موت تي بيشڪ ناز آهي، ڇو ته مقدمن ۽ جنگين ۾ مون لئه يا ڪنهن ٻئي لاءِ اها ڳالهه درست قرار نٿي ڏئي سگهجي ته سِر بچائڻ لاءِ هر ڪڌو ڪم ڪرڻ لاءِ تيار ٿي وڃجي“.
هر عظيم ۽ معتبر انسان هر ڪُڌي ڪم ڪرڻ کان پري رهندو آهي ، ڇا ڪاڻ جو ان ۾ ان جون ئي عظمتون لڪل هونديون آهن، اسين سمجهون ٿا ته ان عظيم ماڻهو جو جهڙوڪ بڙ جي گهاٽي ڇانو جهڙو پاڇو توهان مٿان هٽايو ويو آهي، يقينن جيڪڏهن هو هيڏي عظمتن وارو شخص نه هجي ها ته هيڏي وڏي عظمتن وارو موت کيس نه ملي ها.
اي وادي بولان جا بهادرو! اڪبر خان جي ڪمزور جسم ما ن لال لهوءِ جي ڪرڻ سان بلوچ عوام سميت هن وطن جي سڀني مظلومن جي چيلهه چٻي ڪانه ٿي آهي اوهان مير بيورخ رند ۽ پهرين گوريلا بلوچ اڳواڻ مير بالاچ گورگيز جي انقلابي راهه جا پيرو ڪار آهيون. توهان جي وڏڙن جي تاريخ ۾، جهڪڻ کان وڌيڪ مرڻ کي ترجيهه ڏني وئي آهي. صرف پاڻ ۾ محبت ڪريو، هڪ ٻئي سان انصاف ڪريو. مير چاڪر خان ۽ مير گهرام ا خان جي وچ ۾ تاريخي خوني لڙاين مان سبق حاصل ڪريو، پنهنجو پاڻ کي ضابطي ۾ رکندي اهڙيون غلطيون ٻيهر نه ورجايون جن جي ڪري پراڻا ڏينهن وري واپس موٽي اچن. اوهان تي واجب آهي ته کليل حواسن سان ملڪ جي سياسي صورتحال جو جائزو وٺو. عالمي سازشن کي منهن ڏيڻ لاءِ صف بندي ڪريو. هن وقت بلوچستان جي اهميت هر اعتبار کان اهميت واري آهي، چئوطرف جي حالتن تي عقابي اک رکو. هن وقت تاريخ توهان کي وڏو موقعو ڏنو آهي ان کي ضايع نه ڪيو. اسان کي احساس آهي جو اسان سنڌ واسين ڪيئي تاريخي موقعا پنهنجي هٿان وڃايا آهن توهان ڀرپور فائدو وٺڻ جي لاءِ اڳتي اچو. خاص ڪري حاڪمن جي Divide & Rule وارن حربن کان بچو ۽ پنهنجي منزل ڏانهن اڳتي قدم کڻي وڌندا هلو.
اي شفقت ۽ عظمت ڀريون مائرو! اڪبر خان جي المناڪ موت تي ڳوڙها نه ڳاڙ يو جو سنڌ جي سورٺ به اوهان سان گڏ آهي.
گل ڇنـــــــو گرنار جــــــو پٽــــــن ٿيـــــون پٽين،
سهسين سورٺ جهڙيون اڀيون اوسارين،
چوٽا چارڻ هٿ ۾ ســـــــــر سينــــــگاريو ڏين
نــاريــــون ناڏڪــــــرين راڄا رات رڱيو.
( شاه)
سورٺ کي ڏسو جنهن راءِ ڏياچ کي سينگاري سرچارڻ جي حوالي ڪري قرباني ڏني. ٽنڊو بهاول جي مائي جندان به اوهان جي غم ۾ شريڪ آهي، ڊاڪٽر شازيه به اوهان جي غم ۾ شريڪ آهي، سنڌ جي هر ماءُ به اوهان جي غم ۾ شريڪ آهي، جن پنهنجا ڪونڌر ڪهايا. سنڌ ڄائي ڊاڪٽر شازيه سان ڏاڍ واري واقعي تي اڪبر خان ان ڏاڍ جي خلاف آواز اٿاريو، اها به سوڳوار آهي، ان جي عصمت دريءَ واري واقعي بنگال جي معصوم عورتن جي لڄالٽ واري واقعي جي ياد تازي ڪري ڇڏي آهي، پر هوءَ ڳوڙها نه ٿي هاري، ڇاڪاڻ جو اوهان جي ڌرتيءَ تي خوني چنبا ۽ هن جي جسم تي وحشي چنبن جا نشان ساڳي ڏوهيءَ جا آهن.
ها عظيم ماڻهو به جنگين ۾ ماريا ويندا آهن جنگ ۾ هارجيت ٿيندي آهي. جيڪڏهن عظمت وارو ماڻهو مارجي ويندو آهي تڏهن به عظمتون هن جي پيرن کي ڇهي سلام ڪنديون آهن اڪبر خان استحصالي قوتن جي طاغوني طاقت هيٺان چٿجي چيڀاٽجي ويو، پر هو تاريخ جي ورقن ۾ امر ۽ افضل ٿي ويو. زنده جاويد ٿي ويو. هن جي عظمتن جي واکاڻ ۾ سوين ڪتاب لکبا، وستين واهڻ ۽ پهاڙن جي چوٽين تان هن جي ثنا ۾ گيت پيا گونجبا ڇاڪاڻ جو هو مظلوم ۽ محڪوم ماڻهن جي جنگ ۾ سرواڻي ڪندي ماريو ويو. ان موقعي تي آمريڪي نيگرو اڳواڻ مارٽن لوٿر ڪنگ (جونيئر) جنهن کي 1964 ۾ نوبل انعام سان نوازيو ويو. ان جا هي لفظ اوهان کي وڏو اتساهه بخشيندا ”جيتوڻيڪ آسان طرحين طرحين تڪليفون ۽ عذاب سهي جهونا ٿي چڪا آهيون پوءِ به ايمانداري سان ڪم ڪندا رهون ٿا بنا ڪنهن قصور جي آيل تڪليف ئي دراصل آزادي آهي. جيل ڪٽينداسين ۽ آزادي لاءِ همقدم ٿي بيهنداسين ڇاڪاڻ جو اسان کي هڪ ڏينهن پنهنجي ڇوٽڪاري جي پڪ هوندي ۽ اهڙو ڏينهن ضرور ايندو“ سو اوهان لاءِ ضرور اهڙو ڏينهن ايندو جنهن ۾ بلوچ عوام آزادي، سک ۽ خوشحالي ماڻيندو.
وادي بولان جون غيرتمند ڀينرو! وڏيون خوش نصيب آهيو، اوهان جي ترقي، خوشحالي ۽ بهتر مستقبل لاءِ سوچيندڙ ۽ اوهان جي عصمتن جو رکوالو جنگ جي ميدان مان ڀڳو ناهي، موت کي خوشي سان قبولي مرڪي منهن ڏنو آهي.
ڀــــــــڳو آئــــــــــون نه چــــوان مـــاريو ته وسها،
ڪانڌ منهن ۾ ڌڪڙا سيڪيندي سهان،
ته پـــــــڻ لـــــــــــڄ مران جـــــــــي هونس پٺ ۾
( شاهه)
اڪبر خان انهن قوتن سان منهان منهن وڙهي شهادت جو جام پيتو آهي، هن جي پٺي ۾ گهاءَ ناهن هن جو سينو گولين سان گهائيو ويو آهي اوهين سرهيون ٿيو . اوهان جو سر فخر سان بلند هجي اڪبر خان وطن جي سينڌ سنواري آهي. هاڻي اوهان تي فرض آهي ته اوهين اهڙن بلوچ سورمين سان گڏجي انهن قوتن کان پنهنجا حق حاصل ڪرڻ ۾ پنهجن ڀائرن سان ڪلهو ڪلهي ملائي ٻاگهل ٻائي، بختاور، ليلا خالد مرضه احمد اسڪوئي. جميلا بوپاشا ۽ زرقا وانگر ميدان ۾ نڪري نروار ٿيو. ڇاڪاڻ جو هر انقلاب ۾ عورت جو هڪ وڏو ڪردار آهي.
اي بلوچ نوجوانو! اوهان ئي بلوچ قوم جا هر اول دستو آهيو، اوهان ماڻهو حق ۽ سچ تي آهيو. پر اهو سکي ڇڏيو ته رهزن کي چيڀائڻ لاءِ هڪ عظيم هستي هجي ٿي. توهان مان اڄ فولادي سوچ رکڻ واري هستي (اڪبرخان) جسماني طور جدا ٿي وئي آهي. پر هن جون سوچون اوهان جي اڳيان مشعل راهه آهي. اڪبر ته هئن به چئي ويو آهي. ڪتاب بلوچستان ” شخصيات ڪي ائيني مين “ جي مهاڳ ۾ هيئن لکيو اٿائين.
” هن دنيا مان رخصت ٿيڻ کان اڳ اسان کي گهرجي ته اسان پنهنجي بلوچ قومي ورثي کي جمع ڪريون ۽ ذميواريءَ سان پنهنجي (نوجوان نسل) ٻارن جي محفوظ هٿن تائين پهچايو اڪبربگٽي 18 ـ10ـ 1983ع)
اڪبر خان نئين نسل کي ورثي ۾ قومي غيرت، همٿ ۽ جوانمردي سان مقابلو ڪرڻ جهڙيون سوچون ڏنيون آهن. اهي سوچون کڻي جڏهن نئون نسل ميدان ۾ لهندو ته فتح انهن جا پير چمندي. ڳوڙها ڳاڙڻ ۾ ڪابه قباحت ڪانهي درد جي واديءَ مان سڏڪن کي روڪي نٿو سگهجي. اوهان ئي اڪبر خان جي اصل ۽ حقيقي مشن جا مرڪزي ڪردار آهيو توهان ئي مظلومن جي قسمت جا سونهري تارا آهيون.
اي نوجوانو! هن وقت سڀ ڪجهه اوهان جي هٿن جي لڪيرن ۾ پوشيده آهي. پر خبردار رهجو، گهڻي خوشامند چاپلوسي کان پاسيرا ٿجو، پنهنجا هڏ ۽ دماغ اعلي ۽ ڪارائتا بڻائجو جو پنهنجي ڌرتي تي وڏي مهانتا ماڻڻ ۽ پنهنجي ضمير جي قيمت نه لڳائين توهان تي فرض آهي ته هنبوڇيون هڻڻ کان بهتر ڪم ڇڙوڇڙ نوجوانن کي منظم ڪري سائنسي ۽ انقلابي تعليم جي زيور سان سنواريو. توهان ئي پنهنجا حق حاصل ڪريو ۽ ظالمن، جابرن ۽ وحشين سان اکيون اکين ۾ ملائي بيهو. بهادر ٿيڻ لاءِ پاڻ ۾ صبر پيدا ڪرڻوآهي Wait & Watch واري پاليسي تي هلڻ به ضروري آهي. وڏي جاهه وجلال وارو اعتماد قوم ۾ پيدا ڪرڻو آهي. جيئن توهان تي موٽ ۾ ماڻهن جو اعتماد ٿئي، انهن ڳالهين جي روشني ۾ ثابت قدمي سان اڳتي سفر طئه ڪرڻو آهي.
اي بلوچ روايتن جا پاسبان! شهيد اڪبر خان! اسين هن بدنصيب ملڪ جا مظلوم ماڻهو تنهنجي بهادري ۽ تنهنجي عظمتن کي سلام پيس ڪيون ٿا ۽ جڳ مشهور ڏاهي سقراط جي هيٺين لفظن سان مظلومن جي حقن گهرڻ خاطر شهادت ماڻڻ تي هنن لفظن سان ڀيٽا ڏيندي حاڪمن کي تاريخي پيغام ٿا ڏيون :
”جن مون کي موت جي سزا ڏني آهي، تن کي مخاطت ٿيندي اڳڪٿي ٿو ڪريان ته سندن مسقبل ڏاڍو خراب ٿيندو ڇاڪاڻ جو جنهن عمر ۾ آئون آهيان موت به ويجهو آهي. اهڙي ڪيفيت ۾ ماڻهوءَ جي ادراڪ ۾ ايتري گهرائي اچي ويندي آهي. هو مستقبل جون گهڻويون سچائيون بيان ڪرڻ جي قابل ٿي پوندو آهي،
...ته منهنجا لفظ غور سان ٻڌو! سگهوئي توهان کي سخت سزا ملندي ۽ خدا توهان کي بد تر عذاب ۾ اڇلائي ڇڏيندو“.¡
تاريخ : 8-9-2006