صدر مشرف ۽ بينظير ڀٽو وچ ۾ ڊيل جو رومانس
جيڪڏهن پ پ جي سياست تي نظر وجهنداسين ته ملڪي سطح تي ۽ خاص ڪري سنڌ جي سطح تي وزير اعلي‘ ارباب رحيم پ پ جي چيلهه چٻي ڪري وڌي آهي. حالت اها آهي جو لاڙڪاڻي جي سياست تي به عملي طرح ارباب رحيم ڇانيو پيو آهي. اهڙين حالتن کي بينظير ڀٽو پروڙي ورتو آهي ۽ فيصلو ڪيو اٿس ته هر حال ۽ هر قيمت تي اقتدار حاصل ڪجي. سرخ انقلاب ته پ پ ڪو نه آڻي سگهندي جنهن سان ملڪ ۽ عوام جي تقدير بدلجي وڃي، ڇاڪاڻ جو هي ملڪ فوج جو آهي ۽ فوج ئي اقتدار تي رهندي. جيڪي به اقتدار ۾ پارٽيون اينديون اهي سڀ فوج جي رحم ڪرم تي هلنديون، هن ملڪ ۾ سياست ڪرڻي آهي ته فوج جو سهڪار ضروري آهي ۽ بينظير ڀٽو فوج سان ڊيل ڪري اقتدار ۾ اچڻ جو فيصلو ڪري ورتو آهي.
ٻئي طرف جنرل مشرف پ پ سان ڊيل جو مقصد آمريڪا جو کڄيل شفقت وارو هٿ آهي، تنهنڪري مشرف، بينظير ڀٽو کي پنهنجي اقتدار کي طول ڏيڻ لاءِ ڏاڪڻ طور استعمال ڪرڻ سوچي رهيو آهي. هن وقت مشرف پناهه خاطر پ پ ۾ لڪڻ جي ڪوشش ڪري رهيو آهي. ڇاڪاڻ جو آمريڪا صدر مشرف کي ڪاوڙ واريون اکيون ڏيکاري چڪو آهي. آمريڪا جو خيال هو ته صدر مشرف دهشتگردي واري جنگ ۾ نه صرف آخري وقت تائين ساڻس گڏ هوندو پر چين جي خطي ۾ وڌندڙ اثر خلاف ايشيا ۽ آمريڪي مفادن جي نگراني به ڪندو. ان حوالي سان آمريڪي پرڏيهي کاتي جو ترجمان صدر مشرف جي ڪارڪردگيءَ تي سخت تنقيد ڪري رهيو آهي. آمريڪا جي بدلجندڙ روين کي صدر مشرف سمجهي ورتو آهي. هن صاحب آمريڪا جي مقابلي ۾ چين ۽ روس سان وڌيڪ ناتا جوڙڻ جو ارادو ڪري ڇڏيو آهي. ان حوالي سان آمريڪا وارا چون ٿا ته پاڪستاني سرڪار امداد ۽ قرض اسان کان وٺي رهي آهي پر دوستي چين سان وڌائي رهي آهي. خاص ڪري پاڪستان پاران چين سان ٿيل اسٽريجيٽڪ معاملن تي آمريڪا سرڪار مشرف مان بيزار نظر اچي ٿي. مشرف سميت فوج جو هڪ حلقو ان خيال جو آهي ته چين پاڪستان جو وفادار دوست رهيو آهي. چين پاڪستان خلاف هراڳرائي جو جواب به ڏئي سگهي ٿو. پاڪستان سرڪار جي موقف جي حمايت به ڪندو تنهن ڪري چين سان ناتا وڌيڪ گهرا ڪجن ته اهو پاڪستان جي سلامتي لاءِ بهتر ٿيندو. اهڙو خيال ملٽري اسٽيبلشمينٽ ۽ ڪجهه رٽائر جنرلن جو به آهي پر اها ڳالهه آمريڪا کي قبول ناهي.
ڳچ عرصو اڳ صدر بش کي صدر مشرف ورديءَ ۾ بهتر لڳندو هو، پر هاڻي آمريڪي سرڪار جي ترجمان مشرف کي ياد ڏياري ٿو ته ”صدر مشرف آمريڪا سان فوجي وردي لاهڻ ۽ آزادانا ۽ منصفاڻيون چونڊون ڪرائڻ جو واعدو ڪيو آهي.“ انهن لفظن مان صاف ظاهر آهي ته آمريڪا کي صدر مشرف مان جيڪو حاصل ڪرڻو هو سو ڪري ورتو. ٿي سگهي ٿو ته آمريڪا ڪنهن نئين جنرل جي چهري جي تلاش ۾ هجي جيڪو مشرف جو متبادل ٿي سگهي. اهڙي آمريڪي رويي کي محسوس ڪندي جنرل مشرف به آمريڪا کي تارا ڏيکارڻ شروع ڪري ڇڏيا، جيڪي ڪوئي ۽ ٻلي واري راند جي حيثيت رکن ٿا، پر پوءِ به صدر مشرف همت ڪري آمريڪا کي پنهنجي حيثيت ڏيکارڻ چاهي ٿو. ڪجهه ڏينهن اڳ مشرف جو بيان آيو آهي ته ”دهشتگردي خلاف جنگ ۾ ڪنهن کي به پاڪستان جي ڪردار جي باري ۾ شڪ ڪرڻ نه گهرجي. جيڪڏهن ڪو سمجهي ٿو ته مان يا آءِ ايس آءِ وارا ڪوڙ ڳالهايون ٿا ته پوءِ اسان کي دهشتگردي خلاف اتحاد کان عليحده ٿيڻ گهرجي. دهشتگردي خلاف ناڪامي جي پهرين علامت هڪ ٻئي تي الزام تراشي ڪرڻ آهي.“ صدر مشرف جي بيان آمريڪي ذهنن کي ڌوڏي ضرور ڇڏيو آهي. پر هنن وٽ هر شيءِ جو حل موجود آهي. ضرور مشرف جي ان بيان جي جواب ۾ ڪجهه نه ڪجهه رد عمل ڏيکاريندا.پر ٿورو دير سان ڇاڪاڻ جو آمريڪا وارا هميشه رکي رکي ڌڪ هڻندا آهن، ٻئي طرف وري افغاني صدر حامد ڪرزئي جي ملان عمر بابت بيان کي به مشرف رد ڪندي چيو آهي ته ”ملا عمر پاڪستان ۾ موجود ناهي.“
مارچ مهيني ۾ آمريڪي انتظاميا جي مختلف اعليٰ عهديدارن پاڪستان جو دورو ڪيو. جنهن جو مقصد هو ته پاڪستاني سرحدن اندر موجود طالبان جنگجوئن تي حملا ڪري کين اتان ماري ڀڄائڻو هو. پر پاڪستان ان قسم جي آمريڪي مطالبي کي رد ڪندي پاڻ انهن علائقن ۾ آپريشن شروع ڪرڻ جو فيصلو ڪيو آهي. صدر مشرف آمريڪي سرڪار کي چيو ته آمريڪي آپريشن سان عوام مشتعل ٿي ويندو ۽ اٿي کڙو ٿيندو جيڪو آمريڪا ۽ صدر مشرف لاءِ نفرتون وڌائيندو، آمريڪا صدر مشرف تي اهو به الزام مڙهيندو آيو آهي ته هو ڊَيل گيم کيڏي رهيو آهي.“هڪ طرف آمريڪا ۽ اتحادين کي طالبان ۽ القائده کان ڊيڄاريندو رهيو آهي ته ٻئي طرف خفيه طور طالبان کي مضبوط ڪري رهيو آهي ته جيئن آمريڪا ۽ اتحادي فوج افغانستان اندر جنگ واري حالت کان ٻاهر نڪري نه سگهي. صدر مشرف آمريڪي دٻاءَ ۽ ملڪ اندر عدالتي بحران ۽ هٿرادو اڀاريل جامع، حفصه ۽ لال مسجد واري مسئلي سبب سياسي پارٽين، وڪيلن ۽ ديني جماعتن جي زوردار شروع ڪيل تحريڪن سبب حالتن جي ڌٻڻ ۾ ڦاسي پيو آهي. تنهنڪري هو ق ليگ ۾ ڪي داڻا نه ڏسي پنهنجي جان جي امان خاطر پ پ ڏانهن دوستيءَ جو هٿ وڌائي رهيو آهي. جنهن کي اسان ڊيل چئون ٿا. ان ڊِيل تحت بينظير ڀٽو ۽ آصف زرداري خلاف نيب تحقيقاتي سيل بند ڪيو ويو آهي.نيب سيل جي انچارج حسن وسيم افضل کي هٽايو ويو آهي. حسن وسيم بينظير ۽ آصف خلاف90 ڪيس تيار ڪري ورتا هئا، ائين سمجهو ته نيب جي صورت ۾ پ پ جي اڳواڻن خلاف هڪ ادارو ٺاهيو ويو انهيءَ نيب جي ڪيسن ڪري پ پ جا وفادار اڳواڻ پ پ پيٽرياٽ ٺاهي ۽ حڪومت ۾ شامل ٿيا. جنهن سان هڪ طرف سندن نيب جي ڪيس ختم ڪيا ويا ۽ ٻيو سرڪاري عهدن ۽ مراعاتن جا مزا به ماڻيائون. نيب پاران 21 ڪيس صرف عبدالله شاه مٿان داخل ٿيا پر نيب وارا هڪ به ثابت نه ڪري سگهيا. آخر عبدالله شاه، الله کي وڃي پيارو ٿيو. ساڻ نيب ڪيس به دفن ٿي ويا. آصف ۽ بينظير ڀٽو جي وڪيل نياز اي نائڪ ان باري ۾ چيو ته ”پ پ اڳواڻن خلاف سڀ ڪيس ڪوڙا هئا، باقي رهيل ڪيسن جو حشر به اهڙو ئي ٿيندو، ڪنهن به ڪيس ۾ ملڪي يا غير ملڪي عدالت پاران ڪا سزا ناهي ملي. بينظير، مشرف ڊيل گذريل سال جي آخري مهيني ۾ مڪمل اعتماد سان پروان چڙهڻ لڳي. گذريل نومبر ۾ صدر مشرف جي هڪ ويجهي ساٿيءَ طارق عزيز دبئيءَ ۾ بينظير ڀٽو سان هڪ ڳجهي ملاقات ڪئي. جنهن ۾ ملڪ جو هڪ اعليٰ عملدار به شامل هو. ان ملاقات ۾ غير جانبدار نگران حڪومت پاران 2007ع ۾ شفاف چونڊون ۽ پاڪستاني عدالتن ۾ قائم بينظير ۽ آصف خلاف ڪيس ختم ڪرڻ سميت ڪيترن ئي ٻين معاملن بابت خيالن جي ڏي وٺ ڪئي وئي. ساڻ ان ڳالهه تي به زور ڏنو ويو ته بينظير ڀٽو جي جان جي حفاظت ۽ وطن واپسي کي يقيني بڻايو وڃي.
صدر مشرف بينظير ڀٽو کانسوا ءِ پ پ پ کي اقتدار حوالي ڪرڻ ۽ بينظير جي بحفاظت وطن واپسي جو وعدو ڪري چڪو آهي، ان حوالي سان بينظير ڀٽو وطن ورڻ جو پروگرام جوڙي پارٽي اڳواڻن کي مطلع ڪري ڇڏيو آهي. ان سموري ڊيل ۾ آمريڪا جو ثالث وارو ڪردار رهيو آهي، آمريڪا جو چوڻ آهي ته ”بينظير ڀٽو کي ملڪي سياست ۾ واپس اچڻ جو موقعو فراهم ڪيو ويندو“ انهيءَ يقين دهاني سان بينظير وڌيڪ پر اعتماد نظر اچي رهي آهي، جيڪا جهلڪ تازو سندس بيان مان به ظاهر ٿئي ٿي، تازو سرڪار ۽ پ پ پ اڳواڻن وچ ۾ پاور شيئرنگ بابت مشورا ڪيا ويا آهن، ان موجب جنرل مشرف باوردي ملڪ جوصدر رهندو. جڏهن ته آفتاب شعبان ميراڻي وزير اعظم بڻبو. مخدوم امين فهيم جي پٽ کي سنڌ جو وڏو وزير بنايو ويندو. پنجاب چوڌري بردارن جي حصي ۾ اِيندو. جڏهن ته بلوچستان ۾ پ پ پ ۽ جي يو آءِ (فضل الرحمان) جي گڏيل حڪومت جڙندي ۽ سرحد ۾ لبرل ۽ روشن خيال ماڻهن جي گڏيل حڪومت جڙندي، جنهن ۾ پ پ جو به حصو هوندو.
اهي سڀ معاملا ڊيل جي ذريعي حل ڪيا ويا آهن. ڪجهه ڏيو ۽ ڪجهه وٺو واري فارمولي تحت اقتدار جي تصوير جڙي آهي. ڪجهه ڏيڻ وٺڻ جي ڳالهه ڪندا سين ته پ پ پ پاران نسوان بل ۾ حڪومت جي حمايت به ڊيل جي جهلڪ هئي، آصف علي زرداري، يوسف رضا گيلاني اسلام الدين شيخ ۽ ٻين اڳواڻن جي آزادي به ان ڊيل جو ڪرشمو آهي. پي آءِ اي ڪيس ۾ بينظير ڀٽو جو با عزت بري ٿيڻ به ڊيل آهي، بگٽي جي قتل خلاف بينظير ڀٽو ۽ پ پ وارن جي خاموشي ۽ دير سان مذمتي بيان جاري ڪرڻ به ڊيل آهي، هن وقت سياسي هوائن جو رخ تبديل ٿيندو نظر اچي رهيو آهي، حڪومت ۾ شامل اهم شخصيتون وزير ۽ سرڪار جا اتحادي خود پ پ ۽ سرڪار وچ ۾ ڊيل مان خوش آهن، خوش ناهن ته صرف ۽ صرف چوڌري برادران خوش ناهن ڇاڪاڻ جو اقتدار جي ڏور هاڻ هنن جي هٿن مان نڪرندي پئي وڃي، فوج به هاڻ جنرل مشرف جي موجوده رويي مان مطمئن ڪونهي، هن وقت عوام جنرل مشرف جي غلط پاليسين سبب فوج جي سامهون اچي بيٺو آهي، خاص ڪري چيف جسٽس واري بحران کان پوءِ ڇهن فوجي جنرلن صدر مشرف ڏانهن خط لکي چيف جسٽس کي معطل ڪرڻ واري عمل تي تشويش جو اظهار ڪيو آهي. فوجي جنرل به ايندڙ حڪومت پ پ کي سونپڻ تي اتفاق ڪري چڪا آهن،هنن جو خيال آهي ته فوج جي ڪافي بدنامي ٿي چڪي آهي، عوام جو فوج سان ٽڪراءُ يا سامهون اچڻ سٺو سنوڻ ڪونهي- تنهنڪري فوج پاران ڪنهن طاقتور عوامي سگهه رکندڙ پارٽي کي اقتدار حوالي ڪري پوءِ ان جي ڇانو ۾ پنهنجا سڀ ڪم ڪري سگهجن ٿا، جيڪي هن وقت ظاهري طور فوج لاءِ بدنامي جو سبب بڻبا آهن.¡
تاريخ : 24-4-2007