اسٽيل مل، نجڪاري عمل ۽ حب الوطني وارو ماپو.
سپريم ڪورٽ جي فيصلي کي ملڪ جي سڀني محب وطن ماڻهن ساراهيو ۽ اکين تي رکيو. هر طرف خوشي جي لهر چائنجي وئي. سنڌ سان عشق رکندڙ ماڻهن کي به سرهائي ٿي ۽ ورڪرزيونين وارن کي ڪجهه آٿت ملي.
گڏيل مفادن واري ڪونسل جي فيصلي موجب اسٽيل مل کي ٻيهر نجڪاري واري عمل مان گذاريو ويندو. ڪونسل ۾ ٽي وفاقي وزير، چار وڏا وزير، ۽ وزيراعظم چيئرمين طور شريڪ هئا. هن ڪونسل جي اجلاس ۾ سرحد جي وڏي وزير اڪرم دراني اسٽيل مل نجڪاري واري عمل جي مڪمل طور مخالفت ڪئي. دارني سميت مل جو مزدور طبقو هڪ ڀيرو ٻيهر مايوس ٿيو ۽ عام ماڻهو به هڪ ڀيرو ٻيهر پريشان ٿي ويا هئا.
ان سلسلي ۾ هڪ ٽي وري چئنل کي جواب ڏيندي خزاني واري وزارت جي صلاحڪار ڊاڪٽر سلمان شاهه چيو ته سپريم ڪورٽ جي فيصلي موجب مشترڪ مفادن واري ڪونسل ٺاهي وئي ان جي ڏنل فيصلي موجب نجڪاري واري عمل کي شفاف بڻائيبو. ساڳيو پروسس ۽ ساڳيو پروسيجر هوندو اهڙي نجڪاري واري عمل سان اسٽيل مل جو مستقبل شاندار ٿيندو ۽ قيمت به اسان کي سٺي ملندي، هن وڌيڪ چيو ته نجڪاري واري عمل ۾ موجود شڪ ۽ شبهن کي دور ڪيوويندو.
هاڻي سوال اهو ٿو اڀري ته جيڪڏهن نجڪاري واري عمل ۾ پروسيجر ۽ پروسس ساڳيو هوندو ته پوءِ سپريم ڪورٽ جي ڏنل فيصلي جو ڇا ٿيندو. ڇاڪاڻ جو سپريم ڪورٽ جي فيصلي ۾ به ڪيترن خدشن جو ذڪر ملي ٿو. آخر ڳالهه ته وڃي اتي بيٺي جتان شروع ٿي هئي سنڌي ۾ چواڻيءَ ساڳيا لاٽون ساڳيا چگهه.
آخر ڪهڙو سبب آهي جو اسٽيل مل کي وڪرو ڪيو پيو وڃي. ڪن ماڻهن جو چوڻ آهي ته هن وڏي يونٽ کي سچائي ايمانداري سان هلايو وڃي ته هي يونٽ وڌيڪ منافعو ڪمائي سگهي ٿو، آخر وڪرو ٿيڻ کانپوءَ به هي يونٽ انسان ئي هلائيندا ڪي ملائڪ سڳورا لهي ڪو نه هلائيندا ڇا اسان جي ماڻهن ۾ ايترو ٽيلينٽ ڪونهي يا هو مل کي هلائڻ جي اهليت نٿا رکن. بلڪه اسان جي ماڻهن ۾ اهليت ۽ ٽئلينٽ موجود آهي پر حڪمرانن کي نظر نٿو اچي. الائي ڇو حڪمرانن کي پاڪستان جي هر ننڍي وڏي صنعتي اداري کي وڪڻ جي خواهش رهي آهي. هو ڪنهن ڪنهن يونٽ کي وڪرو ڪندا. هن سال ڪيترن ئي اهم ادارن کي خانگي طور وڪرو ڪرڻ جي حڪومت خواهش رکي ٿي، اسٽيل مل جيئن ته ڪراچي ۾ آهي ۽ سمنڊ ڪناري ويجهو آهي هن جي حساسيت کي به نظر ۾ رکيو وڃي ۽ ملڪي سالميت جي نقط نگاهه کان به ڏٺو وڃي.
وفاقي وزير نجڪاري زاهد حامد ٽي وي چئنل کي جواب ڏيندي چيو ته اسان گڏيل مفادن واري ڪائونسل جي فيصلي کانپوءِ نجڪاري واري معاملي بابت براڊبيس ۽ ڪمپريهينسو پروگرام جوڙيو آهي جنهن تحت ملڪ جي سڀني وڏن يونٽن کي پرائيويٽائيز ڪيو ويندو. سوال اهو به پيدا ٿئي ٿو ته اهڙا حساس يونٽ جيڪڏهن وڪرو ڪجن ته ٻاهرين ڪمپنين ۽ ڪنسورشيم کي ڇو؟ پنهنجي ملڪ جي سٺي ساک رکندڙ سرمائيڪارن صنعتڪارن کي ڇو نه وڪرو ڪئي وڃي، ڇا ڪاڻ جو سڀاڻي يونٽ جي هلڻ ۽ نه هلڻ جي صورت ۾ پنهنجي ملڪ جي صنعتڪارن جي ڳچيءَ ۾ هٿ آساني سان پئجي سگهي ٿو، وفاقي وزير زاهد حامد ان سلسلي ۾ چيو آهي ته اسين Potential Investors کي نجڪاري واري عمل ۾ شامل ڪنداسين. اهو ڪير هجي ۽ ڪٿان جو به هجي جيڪڏهن اهڙا خيال سائين جن جي دل ۽ دماغ ۾ آهن ته پوءِ نجڪاري وري عمل جا معيار ۽ ماپا به پاڪستاني حب الوطني جي طابع هئڻ گهرجن.
نجڪاري ڪميشن تي هيل تائين ڪيتريون آڱريون ڳڄي چڪيون آهن پاڙيسري ملڪ جي صنعتي دماغ وارن ماڻهن جون ڪراچي جي صنعتي ادارن تي اکيون کتل آهن. تازو رئيل اسٽيٽ جي ڪاروبار ۾ افواهه پئي هليا ته ڀارتي سرمايه ڪار اربين روپيا ڪمائي ڀڄي ويا جن ماڻهن مهانگي قيمت ۾ زمينون ۽ پلاٽ خريد ڪيا هئا اهي هاڻي منهن مٿو پٽي رهيا ٻئي طرف ڪراچي اسٽاڪ ايڪسچينج ۾ ڪجهه مهينا اڳ هڪ گهوٽالي جنم ورتو، جنهن ۾ ماڻهن جا اريبن رپيا ٻڏي ويا جنهن جي جاچ اڃا تائين هلي ٿي ان معاملي پويان ممبئي اسٽاڪ مارڪيٽ جي ماڻهن جا لڪل هٿ مليا.
اسٽيل مل نجڪاري واري مرحلي ۾ جنهن روسي ڪنسوريشم ـ Magnitogorsk ironsteel کي مل وڪرو ٿي ان جي پويا ن به اسٽيل جي واپار سان وابستا مشهور شخصيت لڪشمي ميتل جا هٿ نظر آيا. لڪشمي ميتل رومانيه ۾ اسٽيل مل خريد ڪرڻ لاءِ برطانوي وزيراعظم ٽوئي بليئر جون خدمتون حاصل ڪيون نتيجي ۾ هن صاحب ليبر پارٽي جي اڪائونٽ ۾ هڪ لک پنجويهه هزار پائونڊ چندي طور جمع ڪرايوهو. لڪشمي ميتل اسٽيل مل جي نجڪاري واري معاملي تي هڪ پاڪستاني صنعتڪار سان لنڊن ۾ ملاقات ڪئي هئي. جتي نجڪاري وارو معاملو طئه ٿيو آهي. اهو جڏهن راز حڪمرانن جي ڪنن تي پهتو ته حڪمران به حيران ٿي ويا اسٽيل مل نجڪاري جو ٻيو وڏو پارٽنر عارف حبيب هو. جنهن لاءِ چيو وڃي ٿو ته هو جڏهن ڪراچي اسٽاڪ مارڪيٽ جو چيئرمين هو ته هن صاحب عوام کان 300 ارب حاصل ڪري هڙپ ڪري ڇڏيا. هاڻي هي ماڻهو ماريشس ۾ ان هڙپ ڪيل ناڻي جي بنياد تي ڊي ڪمپني جي نالي سان وڌيڪ ناڻو ڪمائي رهيو آهي. ماڻهن عارف حبيب خلاف سپريم ڪورٽ ۽ هاءِ ڪورٽ ۾ ڪيس داخل ڪرايا پر ڪيس هلندا رهيا ۽ هلندا ئي رهندا ماڻهن جو الله واهي.
هاڻي حڪمرانن کي سمجهڻ گهرجي ته نجڪاري وارو معاملو ڪيترو ڏکيو ۽ خطرناڪ آهي وک وک تي نانگ ريڙهيون ڏئي گهمي رهيا آهن. ڪابينا ڪميٽي براءِ نجڪاري ڪميشن وارن تي ماڻهو آڱريون کڻي رهيا آهن. جڏهن نجڪاري ڪميٽي جي ميمبرن تي ماڻهن شڪ ظاهر ڪندي عدم اعتماد جو اظهار ڪن ته اهڙي نجڪاري واري عمل ۾ شڪ شبها ضرور پيدا ٿيندا. هاڻي نجڪاري ڪميٽي وارا اکيون ٻوٽي فيصلا ڪندا ته نتيجا خراب نڪرندا. تنهن ڪري نجڪاري واري معاملي تي هر قدم ڇنڊي ڦوڪي کنيو وڃي ساڻ عوام کي اعتماد ۾ ورتو وڃي سڀ نجڪاري وارا فيصلا محلاتن م نه پر کليل آسمان هيٺان عوام جي سامهون ڪيا وڃن ڇاڪاڻ جو پاڪستان جي سڀني اهم اثاثن جي پويان هتان جي مظلوم ماڻهن جو پورهيو ۽ رت ۽ ست شامل آهي.
پر افسوس سان چوڻو ٿو پوي ته هتي چند ماڻهن جو هر شئي تي قبضوآهي، عام ماڻهو مايوسيءَ جي عالم ۾ آهي. هنن مايوس ماڻهن جو آخري اعتماد صرف اعلى عدالتن تي رهيو آهي، جنهن مان انصاف جا روشن ترورا نظر اچن ٿا. باقي موجود حڪمرانن تي اعتماد نه رهيو آهي ۽ نه وري نجڪاري ڪميٽي جي ٺلهن آسرن تي.¡
تاريخ: 8-8-2006