ڇا، جمهوريت پسند قوتون نگ مخالف هونديون آهن؟
منهنجي خيال ۾ جيڪي ماڻهو جنگ جون ڊاڙون هڻن ٿا. اهي ائين آهن جيئن جنرل نيازي جون ڊاڙون هن وقت اسان جو ملڪ معاشي طور ڪمزور ملڪن جي ٽاپ ٽين ۾ ڳڻجي رهيو آهي نه صرف معاشي طور پر ڪرپٽ ملڪن ۽ دهشتگرديءُ بابت مشهور ملڪن واري ٽاپ ٽين ۾ شمار ٿئي ٿو، ڇا اهو ملڪ جنگ لاءِ اڳڀرو ٿي سگهندو. بلڪل نه. هن وقت جيڪڏهن پاڪ- ڀارت جنگ لڳي ته ٻنهي ملڪن جي حالت خراب ٿي سگهي ٿي جنگ جي ڳالهه ڪرڻ وارا در اصل ٻنهي ملڪن جا دشمن آهن. جمهوريت جا دشمن آهن. ٻي طرف پ پ پ حڪومت جا بيان سامهون آيا آهن جنهن ۾ هنن چيو آهي ته هو هن وقت پلصراط تان هلڻ واري ڪيفتين مان گذري رهيا آهيون، جتان ٿوري به غلطي سندن لاءِ خطري کان خالي ناهي. حڪومتي سربراهن جي بيانن ۾ امن. دوستي ۽ واپار کي وڌائڻ جون ڳالهيون آهن ساڻ مفاهمت وارو رشتو اختيار ڪيون ويٺا آهن. ڇاڪاڻ جو انهن سربراهن کي خبر آهي ته اصل ۾ دشمن ڪير آهي. ڪير پاڪ- ڀارت لاڳاپن ۾ رڪاوٽ ملڪ ۾ مضبوط جمهوريت ۽ عوامي راڄ جو دشمن آهي. جڏهن ته عالمي سطح تي سازشون ٿي رهيون آهن. ڪجهه ملڪ پاڪستان جي اهم خفيه اداري تي پابندي هڻڻ جون واويلا ڪري رهيا آهن.
اسان وٽ هڪ طرف ملڪ اندر بلوچستان صوبي ۾ آزاديءَ جي تحريڪ هلي ٿي غير ملڪي ايجنڊائن جي تڪميل بابت، ٻئي طرف صوبي سرحد ۽ فاٽا ۾ ايتريون حالتون خراب ٿي چڪيون آهن جو اتي اسان جا ادارا امن قائم ڪرڻ ۾ اڃا تائين ڪامياب ٿي نه سگهيا آهن. سرحد صوبي ۽ فاٽا ۾ ايتريون حالتون خراب ٿي چڪيون آهن جو اسان جا فوجي ادارا اتي امن امان قائم ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي نه سگهندا. انتها پسندن جو پيڇو ڪندي زميني فورسز ۽ جاسوسي جهازن رستي فضائي حملا ڪري رهيا آهن ته اهڙي اندروني خانه جنگي واري حالت ۾ جنگ ڪرڻ انتهائي جوکم جو ڪم آهي.
ڪجهه ڏينهن اڳ آمريڪا ۾ مقرر پاڪستاني سفير حسين حقاني آمريڪي خابرو اداري کي انٽرويو ڏيندي چيو هو ته ”اسان جڏهن ڀارت سان واپاري تعلقات وڌائڻ لڳا سين ۽ دوستي ۽ مفاهمت واري رستي تي گامزن هئا سين ته ڪجهه سازشي عناصر ممبئي ڌماڪا ڪرائي تعلقات خراب ڪرڻ ۾ ڪنهن حد تائين ڪامياب ويا آهن، سندن ٻيو نشانو جمهوريت آهي، حسين حقاني جي اهڙي بيان جو مقصد اهو نڪري ٿو ته جيڪي ڌريون ممبئي ڌماڪن ۾ ملوث آهن. اهي هاڻ پ پ پ جي عوامي حڪومت کي ختم ڪرڻ گهرن ٿيون. اڄوڪي سياسي منظر نامي ۾ عام ماڻهو کي ڏسڻ گهرجي ۽ پرکڻ گهرجي ته ڪير آهي جو پ پ پ سرڪار کي ڪيرائڻ ۽ نين چونڊن جو مطالبو ڪري رهيو آهي. هن وقت انهن مطالبو ڪندڙ ڌرين کي خبر آهي ته ملڪ جون حالتون خراب آهن، ملڪ جو معاشي ڏيوالو نڪتل آهي. اتي چونڊن جو مطالبو ڪرڻ ۽ حڪومت خلاف سازشون سٽڻ اها وطن دشمن ناهي ته ٻيو ڇاهي!
ممبئي ڌماڪن کان پوءِ جلد ئي انڊيا طرفان ان جو ذميوار پاڪستان کي قرار ڏنو ويو. ان کان پوءِ وزير اعظم گيلاني قومي سلامتي واري پارلياماني ڪميٽي جو اجلاس سڏايو. ان اجلاس ۾ حساس اداري جي سربراهه بريفنگ ڏيندي سمورا احساس معاملا Share ڪيا. قومي مسئلن بابت صورتحال ۽ ڀارتي الزام تراشين ۽ عالمي پريشر بابت بريفنگ ڏيندي چيو ته قومي سلامتي بابت ان اداري جو ڪردار اهم آهي. ملڪ جا سيڪيورٽي ادارا امن امان قائم ڪرڻ ۽ دهشتگردن جي خاتمي لاءِ مـؤثر قدم کڻي رهيا آهن، انهيءَ اجلاس ۾ وزير اعظم گيلاني چيو ته” پاڪستان ڪنهن به ملڪ خلاف جارحاڻو عزم نٿو رکي. حڪومت قومي سلامتي ۽ دفاع کان ڪنهن به صورت کان غافل ناهي. غير رياستي عناصر پاڙيسري ملڪ سان تعلقات خراب ڪرڻ ۾ مصروف آهن.“ اهڙو ئي بيان صدر آصف علي زرداري بار بار ڏئي چڪو آهي ته” غير رياستي عنصر ممبئي ڌماڪن ۾ ملوث آهي. جيڪي پاڪستان ۽ هندستان جي ٻنهي ملڪن جا دشمن آهن.“ پ پ پ سرڪار انتهائي هوشياري سان هندستان سان هر محاذ تي منهن ڏئي رهي آهي. عالمي سطح تي جتي انڊيا همدرديون حاصل ڪري رهيو آهي ته اتي پاڪستان به سفارتي ذريعا اختيار ڪري هندستان جي لڳايل الزامن مان جند ڇڏائي رهيو آهي ۽ هندستان سان هر تعاون ۽ سهڪار ڪرڻ لاءِ تيار آهي. تازو هندستان عالمي دٻاءَ وجهڻ لاءِ دنيا جي پنجاهه ملڪن جي سفيرن کي بريفنگ ڏيندي ممبئي ڌماڪن بابت اهم دستاويز ۽ شاهديون ڏنيون آهن. انهيءَ ڏينهن آمريڪي قومي سلامتي جي مشير اسٽيفن هيڊلي بيان ڏنو ته ”پاڪستاني سرحدن تي جاري شورش نه صرف افغانستان ۾ آمريڪي مشن پر ڀارت سميت خطي جي ٻين پاڙيسري ملڪن ۽ پوري دنيا لاءِ ڄڻ خطرو آهي. ممبئي حملو ان جو واضع ثبوت آهي. هن وڌيڪ چيو ته بارڪ اوباما انتظاميا جي خارجا پاليسي ۾ عراق ۽ افغانستان نه پر پاڪستان وڏو چئلينج هوندو.“ اهڙن خطرن کي پيش نظر رکندي اسان جي اهم حساس ادارن جو جنگ بابت رويو ۽ بيان صاف ظاهر ڪن ٿا، هو حڪومت جي جوڳي قدمن جي حمايت ڪن ٿا. جنرل اشفاق ڪياني جو بيان ته ”اسان پنهنجي دفاع کان غافل ناهيو. خطي ۾ امن جا خواهان آهيون.“ انهن جون آمريڪي فوجي ۽ دفاعي سربراهن سان ملاقاتون اهو تاثر ڏين ٿيون ته حڪومت ڪنهن به طرح جنگ جي حق ۾ ناهي. اها ٻي ڳالهه آهي ته جيڪڏهن ڀارت سرجيڪل جنگ ڇيڙي وڌي ته پوءِ پاڪستان به پنهنجو دفاعي حق محفوظ رکندو پر اها جنگ مختصر وندي.
بهرحال هن وقت دنيا جا سفير ٻنهي ملڪن جي ائٽمي طاقتور هئڻ سبب جنگ ٽارڻ جون سفارتي ڪوششون وٺي رهيا آهن. موجوده حالتن ۾ خفيه اداري جي سربراه احمد شجاع پاشا بيان ۾ چيو ته”موجوده سويلين حڪومت ڪامياب هئڻ گهرجي، ٻي حالت ۾ اسان ڪيترن ئي مسئلن ۾ ڦاسي پوندا سين. منهنجي جنرل اشفاق ڪياني وچ ۾ هڪ ڳالهه تي مڪمل اتفاق راءِ موجود آهي ته جيڪڏهن حڪومت ناڪام ٿي ته مشرقي ۽ مغربي سرحدن تي مسئلن ۾ اضافو ٿيندو ۽ ملڪ ۾ سياسي عدم استحڪام پيدا ٿيندو. آمريڪا سان به مسئلا وڌيڪ ڳنڀير ٿيندا. جيڪي ماڻهو موجوده حڪومت جي حمايت نه ٿا ڪن. اهي در اصل حقيقتن کان اڻواقف آهن. مان صدر مملڪت (آصف علي زرداري) کان هدايتون وٺندو آهيان ۽ ان کي ئي جواب ڏيندو آهيان. پاڪستان جو وڏو دشمن دهشتگردي آهي. ممبئي حملن کان پوءِ ڀارت پاڪستان خلاف جاري رويو اختيار ڪري چڪو آهي پر اسين هر جارحيت کي ناڪام بڻائيندا سين ۽ مادر وطن جو دفاع ڪندا سين“. غير ملڪي ذرائع ابلاغ سان گفتگو دوران مٿيان لفظ احمد شجاع پاشا چيا هئا، احمد شجاع پاشا جو هي بيان حڪمرانن کي خبر دار ڪري ٿو ته ملڪ اهڙي بحرانن مان گذري رهيو آهي. جتي غفلت ناهي ڪرڻي.
ٻي طرف هن جو اهو بيان انهن ماڻهن اڳيان آئينو آهي. جيڪي اٻهرائي ۾ جنگ جون ڳالهيون ڪن ٿا ۽ ملڪ ۾ سياسي نظام کي ڊاوانڊول ڪري نيون چونڊون ڪرائڻ پ پ پ سرڪار کي ڪيرائڻ ۽ ملڪ ۾ انارڪي ڦهلائڻ واريون ڳالهيون ۽ سازشون ڪن ٿا. انهن انارڪي پسند ماڻهن کي خبر هجڻ گهرجي ته جنگ ته پري جي ڳالهه آهي صرف مغربي سرحدن کان اوڀر واري سرحدن ڏانهن فوج ۽ ساز سامان جي لڏ پلاڻ ۽ فضائي، هوائي جهازن جي ڇنڊ ڦوڪ ۽ جنگي آزمائش پروازن ۾لکين ڊالر خرچ ٿي چڪا آهن. جنهن جو ايندڙ بجٽ ۾ عوام تي جيڪو وڏو ٽيڪس جي مد ۾ بار پوندو. اهو به انتهائي ڳورو هوندو هي حڪمران جهڙا به آهن. پاڪستان کي معاشي طور سگهارو ڪرڻ ۾ مصروف عمل آهن. ڇاڪاڻ هي ڄاڻن ٿا ته اسان ۾ ڪيتري قوت آهي يا ڪيتري ويڙهه جي سگهه آهي، جنگ ڪرڻ جمهوريت جي دعويدار ماڻهن ۽ ملڪن جي مزاج وٽآن ناهي هوندي. تنهن ڪري هي وقت آهي ته ڏکئي مرحلي ۾ فوج ۽ حڪومت جو ساٿ ڏجي. ساٿ ان ڪري ته عوامي حڪومت آهي. جيڪا آمريت کان سئو ڀيرا سونهن ڀري آهي.
روزويلٽ هڪ زبردست ڳالهه ڪئي هئي ته ”فقط جمهوريت ئي انساني سماج ۾ سڀ کان وڌيڪ ترقي پسند ۽ سڀ کان وڌيڪ قابل تعريف طرز حڪومت آهي“ پوءِ اچو ته اسان سڀ گڏجي ان ترقي پسند ۽ سڀ کان وڌيڪ قابل تعريف طرز حڪومت سان ڪلو ڪلهي ۾ ملائي ان جي ڪردار جي ۽ کنيل قدمن جي پٺڀرائي ڪريون. اها ئي اسان جي حب الوطني آهي.¡
تاريخ : 13-01-2009