ملڪي سالميت لاءِ پنهنجن صفن ۾ اتحاد ضروري آهي.
هڪ طرف صدر مشرف صاحب جي اهليت، نواز شريف جي وطن واپسي وارا ڪيس هئا ٻئي طرف پوليس ۽ اسلام آباد جي انتظاميا خلاف فيصلو هو. جنهن تي مشرف صاحب ناراض نظر پئي آيو. ان ۾ به ڪو وڌاءَ ناهي ته صدر صاحب عدليه جي هر حڪم کي اکين تي رکندو آهي پر جن پوليس آفيسرن کي عدليه پاران سزائون مليون ته بيوروڪريسي لڏي وئي صدر صاحب کي مشورا ڏنا ويا ته هاڻ ججن مان ڇوٽڪارو ضروري آهي. نتيجي ۾ ٻين مسئلن يعني دهشتگرديءَ جي آڙ ۾ ايمرجسني نافذ ڪري ججن مان جان ڇڏائي وئي. ايمرجنسي يا مارشل لا جو لفظ ڪو هن ملڪ جي ماڻهن لاءِ نئون ڪونهي. هي ٻئي لفظ هن ملڪ جي تاريخ ۾ نمايان حصثيت رکن ٿا. ملڪ ۾ پهرين ايمرجنسي گورنر جنرل غلام محمد 24 آڪٽوبر 1954 ع ۾ نافذ ڪري ان وقت جي وزيراعظم کان جان ڇڏي هئي، پر اها ايمرجنسي غلام محمد چيف جسٽس آف پاڪستان جسٽس منير جي مشورن سان لڳائي هئي. جڏهن ته صدر مشرف وزيراعظم شوڪت جي مشوري سان ايمرجنسي لڳائي ۽ چيف جسٽس آف پاڪستان افتخار چوڌري کان جان ڇڏائي وئي آهي. اهڙي طرح 1954 ع کان 2007 سواءِ 1971 واري جنگ کان سڀ ايمرجسنون حاڪمن پنهنجي مفادن کي سامهون رکي لڳايون آهن. صدر رفيق تارڙ واري ايمرجنسي کي اسان درست چئون ٿا ته ايٽمي بم ڌماڪي بعد عالمي برادري پاڪستان جي مالي امداد بند ڪري ڇڏي هئي ۽ ٻيا ڪيئي خطرا سامهون آيا هئا. پر هينئر اهڙي قسم جو ڪو به خطرو ڪونهي جو ايمرجنسي نافذ ڪئي وڃي.
پاڪستان جي موجوده حالتن کي پيش نظر رکندي عالمي برادري تشويش جو اظهار ڪيو آهي. ڪراچي ڪارساز بم ڌماڪو، راولپنڊي ۽ سرگوڌا ۾ خودڪش بم ڌماڪن کان پوءِ عالمي ساک رکندڙ رسالن ۽ اخبارن ۾ مختلف قياس آرائيون ڪيون ويون آهن. انهن کان سواءِ عالمي سياسي ادارا، مالياتي ادارا، ٿنڪ ٽينڪ وغيره به پاڪستان جي رياست کي خطرناڪ ۽ ناڪام رياست تصور ڪري هيا آهن. انهن ادارن پاڪستاني حڪومت کي پنهنجي خيالن کان آگاهه ڪري ڇڏيو آهي. خبرن جي عالمي ويب سائيٽ Star. Com اسٽار ڊاٽ ڪام پنهنجي تازي رپورٽ ۾ لکيو آهي ته ”پاڪستان ۾ ٿيندڙ خودڪش حملن ثابت ڪيو آهي ته هي ملڪ هڪ ڀيرو ٻيهر ناڪام رياست جي درجي جي ويجهو اچي پهتو آهي. پاڻ کي دهشتگردي جي خلاف جنگ ۽ عالمي برادري جو اهم پارٽنر سڏرائيندڙ ملڪ اندروني طور کاڄي چڪو آهي. ايندڙ چند ڏينهن ۾ موجوده صورتحال تي سنجيدگيءَ سان ڪنٽرول نه ڪيو ويو ۽ خاص ڪري اتر وزيرستان متعلق حڪومت پنهنجي پاليسي جو ٻيهر جائزور نه ورتو ته پوءِ اهو ڏينهن پري ناهي جو پاڪستان هڪ ناڪام رياست بڻجي وڃي“. ان حوالي سان فوج مان رٽائرڊ ٿيل جوائنٽ چيف آف اسٽاف، آءِ ايس آءِ جو سربراهه جنرل احسان الحق جو واشنگٽن مان بيان سامهون آيو چيو ته” ٻاهرين خطرن کان وڌيڪ ملڪ ۾ اندر خطرناڪ مسئلا آهن. جيڪي ملڪي سلامتي لاءِ چئلينج بڻيل آهن. اسان جي ڪوشش هئڻ گهرجي ته اسان پهريان اندروني مسئلن کي سياسي تدبر سان حل ڪريون“ جنرل احسان جو بيان هن موقعي تي وڏي اهميت رکي ٿو. جنرل احسان جو بيان انهيءَ سوچ جي ويجهو آهي، جيڪا پاڪستان جي سلامتيءَ بابت خدشا ڏيکارين ٿا. پر جنرل احسان اندروني مسئلن کي سياسي تدبر سان حل ڪرڻ جي صلاح ڏني آهي ايمرجنسي نافذ ڪرڻ سان نه.
خودڪش بم ڌماڪن ۾ عراق پهريون نمبر تي هو ۽ هاڻ پاڪستان انهيءَ ڳڻپ ۾ اڳي ٿيندو پيو وڃي. جنهن کي حڪومت روڪڻ ۾ ناڪام وئي آهي. حڪومتي ترجمان ائين پيا چون ته خودڪش بم ڌماڪن کي روڪڻ اسان جي وس ۾ ناهي. جيڪڏهن حڪومت عوام جي جان ۽ مال جي حفاظت نٿي ڪري سگهي ته ڇا عوام ائين ئي دهشتگردن ۽ انتها پسندن جي اڳيان يرغمال بڻبو رهندو ۽ حڪومت انتهاپسندي آڏو بيوس بڻيل رهندي. آخر ڪيستائين يرغمال بڻبو رهندو. اهڙي بيوس بڻيل ماڻهن ۽ حڪومت جي حالت ڏسي آمريڪا جي سينٽرل ڪمانڊ جي اڳواڻ ايڊمرل جي فالن پاڪستان جي طوفاني دوري تي پهتو. جي فالن صدر مشرف سان ملڪ جي اندورني معاملن تي ڳالهيون ڪيون خاص ڪري عسڪري امور تي غور ڪيو. جي فالن آمريڪي قيادت جي تشويش کان به صدر مشرف کي آگاه ڪيو. جيڪي انتهاپسندن جي خلاف ڪاررواين بابت هيون. جي فالن صدر مشرف کي قبائلي علائقن خاص ڪري سوات ۾ انتها پسنديءَ خلاف هلندڙ فوجي آپريشن ۾ مدد ۽ سهڪار جي پيشڪش ڪئي جنهن تي صدر مشرف اعتماد ۾ وٺندي جي فالن کي ٻڌايو ته قبائيلي علائقن ۾ آمريڪي فوج جي سهڪار سان آپريشن وڌيڪ مسئلا پيدا ڪندو. ان لاءِ پاڪستاني فورسز بهتر آهي ۽ جلد هلندڙ آپريشن جو نتيجو سامهون ايندو. بهتر ٿيندو ته صر ف انٽيليجنس ۽ فوجي ٽيڪنيڪي شعبي ۾ سهڪار ڪيو وڃي.
گذريل هفتي ڀارتي اخبار ٽائمز آف آنڊيا پنهنجي اداريي ۾ لکيو هو ته پاڪستان ۾ اختيارن ۾ شرڪت سبب ملڪ جي ٽن طاقتن فوج، خفيه حساس ادارن ۽ سول ۾ ورهاست ٿي چڪي آهي ۽ اترين علائقن ۾ طالبان جي خطرناڪ ارادن ۾ بي پناهه اضافو ٿي رهيو آهي“. هتي نوٽ ڪرڻ جهڙيون ٻه ڳالهيون هي آهن ته هڪ ته ادارن جو پاڻ ۾ ٽڪراءَ ٻيو طالبانائيزيشن جو پاڪستان اندر ڦهلجڻ، يقينن اهي ٻئي مسئلا اهڙا آهن جيڪي رياست کي اڏوهي وانگر کائي رهيا آهن. وڏي ڳالهه اها آهي ته اسان جا ادارا به پنهنجي حيثيت ۽ طاقت مڃائڻ لاءِ هڪ ٻئي کي ڪمزور ڪري رهيا آهن. عدليه کي جيڪڏهن ڏسجي ته عدليه جيڪو ڪجهه پئي ڪيو اهو به پنهنجي طاقت ۽ حيثيت مڃاڻڻ لاءِ ڪري رهي هئي. حالانڪ ان عدالتي عمل سان عوام کي فائدو به رسيو پر دارصل عدليه به پنهنجي وجود جي جنگ پئي وڙهندي آئي ۽ وڙهندي وڙهندي هڪ ٻئي مڪي جو نشانو بڻجي رنگ کان آوٽ ٿي وئي، اها به حقيقت آهي ته جتي عدليه جو تاريخي ويڙهه کانپوءِ وقار بلند ٿيو آهي. ان جي ڀيٽ ۾ حساس ادارا جيڪي سياسي معاملن ۾ مداخلت سبب عوام مان اعتماد وڃائي ويٺا آهن. اڄ ڪالهه ملڪ ۾ جيڪو ڪجهه ٿئي ٿو ته ان جو الزام، حساس ادارن مٿان هنيو ٿو وڃي. تنهن ڪري هن وقت ملڪ جي سڀني فوجي ۽ سول ادارن، سول سوسائٽي، سياستدانن، ڪامورن، جوڊيشري ۽ وڪلين کي ملڪي سالميت بابت سوچ رکڻ گهرجي. پاڻ کي طاقتور بڻائڻ واري سوچ رکڻ گهرجي پنهنجن روين ۽ لهجن کي درست ڪرڻ گهرجي. ملڪ ڪنهن خطرناڪ طوفان جي زد ۾ اچي ڪنهن انجام تي پهچي ان کان اڳ پنهنجن صفن کي درست ڪرڻ گهرجي. ان عمل سان ئي پنهنجو ملڪ بچائي سگهنداسين. اسان کي اهو به ياد رکڻ گهرجي ته جتي آمريڪا کان عراق ۾ مسئلا حل نه ٿي سگهيا آهن ته اتي آمريڪا عراق کي ٽڪرن ۾ ورهائڻ واري سازش ۾ رڌل آهي. ان حوالي سان آمريڪا، پاڪستان ۽ افغانستان ۾ طالبان، القاعده خلاف جنگ وڙهي رهيو آهي. اهو آمريڪا جڏهن پنهنجا مفاد حاصل ڪري نه سگهندو ته شايد پاڪستان کي ٽڪرن ۾ ورهائڻ جهڙو منصوبو جوڙي وٺي ڇاڪاڻ جو پاڪستاني رياست جي وجود بابت اڳ آمريڪي ٿنڪ ٽينڪ خطرناڪ خدشا ظاهر ڪري چڪي آهي.¡