ڇا اوباما مارٽن لوٿر ڪنگ جو خواب آهي؟
دنيا نئين صدر ۾ اميدوارن انڪري رکي ٿي ته هن چيو ته ”پنهنجي جيت دنيا کي بدلائي ڇڏيندي“، هاڻي ڏسڻو اهو آهي ته ڇا هو اڳوڻي صدر بش جي پاليسين تي عمل ڪندي دنيا کي بدلائيندو يا پنهنجي سياسي ترجيحات تحت پاليسيون مرتب ڪري دنيا جي حالتن کي بدلائڻ جي ڪوشش ڪندو، جيڪڏهن پاڪستان بابت اوباما جا بيان ڏسنداسين ته هو چوي ٿو ته بر صغير ۾ پائيدار امن لاءِ ڪشمير جي مسئلي جو حل ۽ قبائلي علائقن ۾ شدت پسندي خلاف جنگ جاري رکڻ ضروري آهي پاڪستان ۾ ڪنهن ڊڪٽيٽر کي نه پر جمهوريت کي ڏسڻ پسند ڪندا سين. آمريڪا ۽ دنيا بش جي پاليسين مان بيزار ٿي چڪي آهي. هاڻي دنيا کي مسئلن کان نجات ڏياريندس“ اهو ايندڙ وقت ثابت ڪندو ته هو دنيا جي مسئلن کي ڪيئن ٿو حل ڪري.
ريپبلڪن پارٽي جو اوباما تي وڏو الزام اهو آهي ته هو لبرل ۽ روشن خيال ماڻهو آهي. آمريڪا جتي وڏي جمهوريت آهي پر اتي مذهب جو خاص اثر به آهي. چاليهه سالن جي ڄمار کان مٿي وارا ماڻهو سخت مذهبي آهن. جيڪي ريپبلڪن پارٽي جا حامي آهن. نوجوان نسل اوباماجو حامي آهي تنهن ڪري هن وقت آمريڪا جا پاليسي ساز پوڙها، اسٽيبلشمينٽ ۽ فوجي جرنيل ۽ خاص ڪري ڳوٺاڻي آبادي سان تعلق رکندڙ گورا سڀ جا سڀ مذهبي ماڻهو آهن. جن جي مذهبي سوچ، سياست هجي يا بزنس سڀ جاءِ تي ڇانيل نظر ايندي آهي.
آمريڪا ۾ هن وقت گورا آبادي اڪثريت ۾ آهي. جنهن کي ”واسپ“چيو وڃي ٿو. وائيٽ اينگلو سيڪسن پروٽيسٽنٽ، وائيٽ اينگلو سيڪسن دنيا جون وڏيون نسل پرست جماعتون آهن. جيڪي ڪارن يعني لاطيني ماڻهن کي ”انسان“ نه سمجهندا آهن. هنن جي نظرن ۾ ڪارا نيگرو (آفريڪي نسل وارا آمريڪي) قابل نفرت آهن. اها سوچ اڄ به آمريڪا ۾ گوري نسل جا ماڻهو رکن ٿا. رومن ڪيٿولڪ عيسائي اڪثريت ۾ آهن. جن کي آمريڪي پروٽيسٽنٽ سوچ رکڻ واري آمريڪي اسٽبلشمينٽ برداشٽ ئي نه ڪندي آهي، اڳوڻي صدر جان ايف ڪينڊي کي 22 نومبر 1963ع تي ڊيلاس ٽيڪساس ۾ صرف ان لاءِ قتل ڪيو ويو ته هو ڪيٿولڪ فرقي وارن مان هو. ان وقت گوري ۽ ڪاري نسل جا ماڻهو نفرت رکندا هئا. تنهن ڪري پروٽيسٽنٽ اسٽيبلشمينٽ فوجي جرنلن ۽ سي آءِ اي ۾ ويٺل ماڻهن کيس مارائي ڇڏيو.
منهنجي خيال ۾ اوباما جي حالت صدر ڪينيڊي کان مختلف نه هوندي. ڇاڪاڻ ته اوباما هڪ ڪاري نسل جو ۽ ٻيو سندس ڏاڏو مسلمان وري لبرل ۽ دنيا کي بدلائڻ جون ڳالهيون ڪرڻ واري کي آمريڪا جا پاور فل طبقا ڪيئن برداشت ڪندا؟ ۽ ڪيئن وري پاليسيون بدلائڻ ڏيندا.؟ ان سان گڏ اوباما نرم اميگريشن پاليسي جوڙي اسپيني نسل کي فائدو ڏيڻ جو اعلان به ڪيو آهي جنهن سان اهو اسپيني نسل لاطيني آمريڪا مان هجرت ڪري آمريڪا اچي آمريڪي شهريت حاصل ڪري سگهي ٿو. ان قسم جي سوچ سان اوباما لاءِ ڪيتريون ئي مشڪلاتون پيش اينديون.
آمريڪي ميڊيا اوباما کي لوٿر ڪنگ جي خوابن جي تعبير سمجهي وڏي پذيرائي ڏني آهي. جيڪڏهن اوباما مارٽن لوٿر ڪنگ جي خوابن جي تعبير آهي ته ٿورو لوٿر ڪنگ جي باري ۾ ۽ ان جي تقرير ”منهنجو هڪ خواب آهي“ جو ذڪر ڪرڻ به ضروري آهي. مارٽن لوٿر ڪنگ عيسيٰ مسيح واري فڪري راهه جو پرچارڪ ۽ آمريڪي ڪارن ماڻهن جي شهري حقن جي حاصلات لاءِ ٿيندڙ جدوجهد جو اڳواڻ ٿي گذريو آهي. هو بنيادي طور هڪ مذهبي شخص هو ۽ الباما رياست جي شهر مونٽگمري ۾ ڊيڪسٽر ايونيوبئپٽسٽ چرچ سان لاڳاپيل هو. هن 1964ع ۾ نوبل پرائيز ماڻيو. ستت ٽينيسي رياست جي شهر ممپس Memphis ۾ هڪ مزدور ريلي کي خطاب ڪرڻ کان ٿورو اڳ ۾ قتل ڪيو ويو. لوٿر ڪنگ 14 اپريل 1967ع تي سٽي رورسائيڊ چرچ نيويارڪ ۾ تقرير ڪندي هن ويٽنامي جنگ خلاف آمريڪا جي ڀرپور مذمت ڪندي مطالبو ڪيو ته آمريڪي فوجون جلد ويٽنام مان واپس گهرايون وڃن. ٺيڪ هڪ سال بعد 4 اپريل 1968 تي کيس قتل ڪيو ويو. سندس مشهور تقرير ”منهنجو هڪ خواب آهي“ 28 آگسٽ 1963ع ۾ واشنگٽن ڊي سي ۾ منعقد سائوٿ ڪرسچن ليڊر شپ ڪانفرنس جي موقعي تي هُن خاص مهمان جي حيثيت ۾ ڪئي.
”توهان سان گڏجندي اڄ آئون ڏاڍو خوش آهيان، ڇاڪاڻ جو مون کي پڪ آهي ته اسان جو هي اڄوڪو آزادي لاءِ عظيم اجتماع ملڪي تاريخ ۾ نهايت اهم جاءِ والاريندو. اڄ کان هڪ سئو سال اڳ جنهن عظيم آمريڪي اڳواڻ آزادي جي دستاويز تي صحي ڪئي هئي اسين اڄ ان جي علامتي ڇانو ۾ بيٺل آهيون (علامتي ڇانو ابراهيم لنڪن جو مجسمو) سندس اهو وزندار فيصلو انهن ڪروڙين ڪارن غلامن لاءِ اميد جي مشعل ثابت ٿيو. اونداهي ڀريل غلامي جي رات کان پوءِ اسان لاءِ پرهه ڦٽيءَ جهڙو ثابت ٿيو. منهنجو خواب آهي ته ڪنهن ڏهاڙي جارجيا جي ڳاڙهن جبلن تي ڪارن غلامن ۽ گورن مالڪن جا پٽ گڏ ٿي، هڪ ٽيبل جي چوڌاري ويهي ڀائپي جو اعلان ڪندا. منهنجو خواب آهي ته هڪ ڏينهن ميسيپي جهڙي بيابان رياست، جتي بي انصافي جي باهه آهي، سا به آزادي ۽ انصاف جي نخلستان ۾ تبديل ٿي ويندي. منهنجو خواب آهي ته هڪ ڏينهن منهنجا چار ننڍا ٻار انهي قوم جو حصو هوندا جتي سڃاڻپ سندن چمڙي جي رنگ منجهان نه پر سندن ڪردار مان ٿيندي. اهڙيون حالتون پيدا ٿينديون جو ڪارن جا ڇوڪرا ۽ ڇوڪريون گورن جي ڇوڪرن ۽ ڇوڪرين جي هٿ هٿ ۾ ڏئي کلندا ۽ ڪڏندا. هڪ ٻئي جا ڀائر ۽ ڀينرون ٿي رهندا. اسين پنهنجي قوم جي نفرت کي ڀائپي ۾ تبديل ڪري سگهون ٿا. انهي ويساهه جي صدقي اسين گڏجي ڪم ڪرڻ جهڙا ٿي سگهندا سين. دعا ڪري سگهندا سين. جيل ڪاٽيندا سين ۽ آزادي لاءِ همقدم ٿي بيهندا سين. ڇاڪاڻ جو اسان کي هڪ ڏينهن پنهنجي ڇوٽڪاري جي پڪ هوندي. اهڙو ڏينهن به ايندو.“
مارٿر لوٿر ڪنگ جي قتل کان اڳ ڪارن جي آزادي واري جدوجهد ۾ اهم ڪردار ابراهيم لنڪن جو هو 1863ع ۾ ڪارن کي جهنگلي جانور جيان پڪڙي بحري جهازن ذريعي آمريڪا اماڻيو ويندو هو اهڙي طرح غلامن جي تجارت شروع ٿي جيڪا اڻويهن صدي تائين جاري رهي. انهي غلامن سان جيڪي جٺيون ٿيون اهو هڪ اذيتناڪ باب آهي، لنڪن اڻٿڪ جدوجهد سان انهيءَ اذيتناڪ باب جي پڄاڻي ٿئي ٿي.
غلامن جي آزادي لاءِ پاڻ پتوڙيندڙ ابراهيم لنڪن جو نالو ڪارن جي دلين تان ميسارجي ناهي سگهيو. ابراهيم لنڪن ڪارن جي حقن لاءِ آمريڪي رياستن اندر هڪ طويل جدوجهد ڪئي. 1863ع ۾ ابراهيم لنڪن آمريڪي غلامن لاءِ آزادي جو فرمان جاري ڪيو.
1865ع ۾ آمريڪي آئين ۾ مشهور زمانه 13 هين ترميم ڪرائي جنهن تحت غلامي کي ممنوع قرار ڏنو ويو. ڪارن جي ڀلائي ۽ خوشحالي جا خواب ڏسندڙ ۽ انهن لاءِ جدوجهد ڪندڙ ابراهيم لنڪن کي 15 اپريل 1865ع ۾ قتل ڪيو ويو. 1855ع ۾ ڪاري عورت روزا پاڪس هڪ جدوجهد جو آغاز ڪيو. هن عورت گوري قانون خلاف بس ۾ هڪ گوري کي سيٽ ڏيڻ کان انڪار ڪيو. اهڙي طرح ان عورت کي گرفتار ڪيو ويو. نتيجي ۾ ڪارن سموري آمريڪا ۾احتجاج ڪيو هو. اهڙي طرح ان هڪ عورت جي هڪ انڪار جي نتيجي ۾ ٿيل جدوجهد رنگ لاتو ۽ ڪارن مٿان نافذ ٿيل ڪارو قانون آمريڪي حڪومت پاران ختم ڪيو ويو. هاڻي ڏسڻو اهو آهي ته ڇا بارڪ اوباما ابراهيم لنڪن. مارٿن لوٿر ڪنگ وانگر ڪارن جي مستقبل لاءِ اپاءَ وٺندو؟، ڇا سي آءِ اي پينٽاگون ۽ اسٽيبلشمينٽ ۾ ويٺل مذهبي پروٽسنٽنٽن مٿان حاوي ٿي دنيا کي بدلائي ڇڏيندو؟. جيڪو هڪ مشڪل مرحلو نظر اچي ٿو .¡
تاريخ : 07-11-2008