تعلقه هيڊ منشي رتوديرو
گلڻ پٽيوالي پوءِ ايئن ئي ڪيو ۽ سموري حقيقت اچي مون کي ٻڌائي. مان منجهند جي وقت پير بخش خان گهانگهري جي بنگلي تي وٽس ويٺو هوس ته کيس دفتردار صاحب فون تي چيو ته مون کي چوي ته مان ساڻس عقيلي صاحب سان فون تي ڳالهايان. پير بخش خان ٻڌايس ته مان وٽس ئي ويٺو آهيان. پوءِ عقلييءَ صاحب مون کي فون تي چيو ته تون چارج نه ڇڏجانءِ. ان مان مون اندازو لڳايو ته شايد ڪليڪٽر صاحب منهنجي بدلي بند ڪئي آهي، پر پوءِ شايد دفتردار صاحب ڪليڪٽر صاحب جن کي روبرو وڃي ڪجهه چئي ڪري منهنجو سيڪنڊ ڪلارڪيءَ وارو ئي نڪتل آرڊر بحال ڪرايو ۽ مان انهيءَ ڪري رتيديري مون چارج ڇڏي لاڙڪاڻي 14.03.56 تي سيڪنڊ ڪلارڪيءَ جي چارج ورتي. جتان مان 30.05.56 کان 05.08.56 تائين موڪل تي ويس ۽ موڪل تان موٽڻ کان پوءِ وري به مون کي ساڳي جاءِ تي سيڪنڊ ڪلارڪيءَ واريءَ پوسٽ تي مقرر ڪيو ويو. 06.08.56 تي اتي اچي چارج ورتي ۽ 29.08.56 تائين اتي رهيس. انهيءَ وچ ۾ عبدالعليم عقيلي صاحب لاڙڪاڻي مان بدلي ٿي ويو، تڏهن وڃي ان مان منهنجي جان ڇٽي. مون ايئن تاريخ 7.7.55 کان وٺي 29.8.56 تائين رولڙن ۾ گذاريو.
عقيلي صاحب جي بدلي ٿي وڃڻ کان پوءِ ڪرم الله شاهه صاحب جن دفتردار ٿي آيا، جنهن کي پير بخش گهانگهري چئي منهنجي بدلي ڪرائي رتيديري هيڊ منشي ڪري رکرايو، جو ڪرم الله شاهه صاحب جن جڏهن رتيدري ۾ مختيارڪار هئا ته پير بخش خان جو ساڻن گهاٽو رستو هو، انهيءَ ڪري شاه صاحب هن جي چوڻ کي سدائين مان ڏيندو هو ۽ ڪڏهن به کيس نااميد نه ڪندو هو. مان تاريخ 30.08.56 تي رتيدري تعلقه هيڊ منشيءَ جي وڃي چارج ورتي.
هڪڙي ڏينهن مان هڪ دڪان تان ڪجهه خريداري ڪري رهيو هوس ته اتي بيٺل ٻين گراهڪن مان هڪ ڄڻي اچي هٿ ڏنو ۽ پڇيائين ته مان کيس سڃاڻان ٿو، پر مون انڪار ڪندي چيومانس ته کيس ڪونه ٿو سڃاڻان. پوءِ پنهنجي سڃاڻپ ڪرائيندي چيائين ته سندس نالو فرمان علي ابڙو آهي ۽ هن وقت ائڊيشنل ايڪسائيز ۽ ٽيڪس آفيسر آهي. وڌيڪ ٻڌايائين ته گل محمد ابڙي جو پٽ آهي. سندس پيءُ مون وٽ رتيديري ۾ پٽيوالو هوندو هو. هُو ان وقت ننڍو هوندو هو. هن ٻڌايو ته جڏهن هُو پنهنجي پيءَ کان خرچي گهرندو هو ته اهو نه ڏيندو هو، پوءِ توهان مون کي خرچي ڏيندا هئا. رتيديري تعلقي ۾ مان 5 دفعا تعلقه هيڊ منشي ٿي رهيس.
• 04.04.55 کان 04.05.55 تائين
• 30.08.56 کان 10.06.57 تائين
• 18.10.55 کان 10.03.56 تائين
• 26.08.57 کان 21.09.57 تائين
• 21.03.68 کان 22.06.68 تائين
منهنجي وقت ۾ پنج تعلقه مختيارڪار صاحب آيا.
1. مهراب خان مهر 2. سائين بخش ڪلهوڙو 3. هادي بخش شيخ 4. محمد عثمان ميمڻ 5. ڪمال الدين شيخ
ڀٽن صاحب وٽ هڪڙو رٽائرڊ سپروائيزنگ تپيدار رکيل هو، جيڪو روينيو کاتي توڙي ٻين کاتن ۾ سندن ڪمن لاءِ ايندو ڪندو هو. سياري جي موسم ۾ هو مختياڪار صاحب ۽ هيڊ منشيءَ لاءِ حلوي جا ٻه ٽي دٻا کڻي ايندو هو ۽ تحفي طور ڏئي ويندو هو. حلوو رنگ جو بلڪل ڪارو هوندو هو، جنهن لاءِ سندس چوڻ هو ته ڀُٽا صاحب خاص طور اهو ڪوئلي مان ٺهرائيندا آهن.
*