آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

زندگي هڪ سفر

محمد علي شيخ صاحب پنهنجي عمر جي مختلف سالن ۾ جيڪي مشاهدا ماڻيا ۽ تجربا حاصل ڪيا انهن کي نهايت سليس، سهڻي ۽ آسان انداز ۾ قلمبند ڪيو اٿائين جيڪو پڙهندڙن کي زندگيءَ جي سفر ۾ ڪيئي سهڻا سبقَ آڇي ٿو. نصير مرزا لکي ٿو:
”محمد علي شيخ صاحب، لاڙڪاڻي جي هڪ تعليم يافته، وضعدار ۽ روايتن جي پاسدار شيخ گهراڻي جا اهڙا فرد آهن، جن بطور، سيلف ميڊ.... پنهنجي محنت، جاکوڙ، جدوجهد ۽ جفاڪشيءَ سان، هيٺين عهدن تان ترقي ماڻي ۽ نهايت ايمانداري سان پنهنجي ڪارڪردگيءَ جو مظاهرو ڪري، ڊپٽي ڪليڪٽر جي منصب کي ماڻيو، ۽ جتان پاڻ، وڏي عزت آبروءَ سان 1984ع ڌاري ريٽاير ڪيو.... ته بس صاف گو ئي، سچائي ۽ شفاف هٿن سان روينيو ڊپارٽمينٽ ۾ حياتيءَ جا 35 ورهيه گذاريندڙ هيءَ هڪڙي ريٽاير ۽ سيلف ميڊ ڊپٽي ڪليڪٽر جي زندگيءَ جي سچي ڪهاڻي آهي ۽ جنهن جو عنوان آهي: ”زندگي هڪ سفر“! يا ٻين لفظن ۾ ائين سمجھو، ته هي زندگي نامو آهي.
Title Cover of book زندگي هڪ سفر

منهنجا ڏٺل ميوزم.

ڪراچي ميوزم. (هيءُ ميوزم ڪراچي ڪاليج ۾ پڙهڻ واري دور ۾ ڏٺو هو، جو ان وقت برٽش گارڊ ۾ هو، هينئر جي خبر ناهي ته ساڳي هنڌ آهي يا ڪنهن ٻئي پاسي شفٽ ڪيو ويو آهي.
لاهور شاهي مسجد ۾ رکيل تبرڪات
موهن جو دڙو ميوزم. (هي تعلقي ڏوڪري ضلعي لاڙڪاڻي ۾ آهي).
عمرڪوٽ قلعي ۾ ميوزم
ٽئڪسيلا ميوزم
لاهور ميوزم. گهڻو ڪري لاهور قلعي اندر ئي آهي.
سنڌيالاجي ميوزم ڄامشورو
(هن ميوزم ۾ هن وقت بينظير ڀُٽو گئلري به ٺاهي وئي آهي). ان ئي ميوزم ۾ هيٺ ڄاڻايل ڏٺل شخصيتن جون ۽ پڻ ٻين جون لاتعداد تصويرون رکيل آهن.

• شيخ اياز
• پيرزادو عبدالستار (سکر) اڳوڻو وزيراعليٰ سنڌ
• خانبهادر محمد ايوب کهڙو (لاڙڪاڻو)
• قاضي فضل الله لاڙڪاڻو.
• تاج محمد ابڙو (لاڙڪاڻو).
• جمال الدين ابڙو (لاڙڪاڻو)
• اياز قادري (لاڙڪاڻو)
• ذوالفقار راشدي (نئون ديرو)
• شهيد ذوالفقار علي ڀٽو صاحب
• مير رسول بخش ٽالپر
• محترمه بينظير ڀٽو صاحبه
• علامه آءِ آءِ قاضي
• سيد غلام مصطفيٰ شاهه (سجاول ضلعو ٺٽو)
• ميمڻ عبدالمجيد سنڌي (لاڙڪاڻو)
• مخدوم محدم زمان طالب الموليٰ (هالا)
• شيخ عبدالمجيد سنڌي
• سيد ميران محمد شاهه (ضلعو حيدرآباد)
• سر غلام حسين هدايت الله
• تاج صحرائي (دادو)
• محمد اڪرم انصاري (دادو)
• نسيم کرل (خيرپور)
• تنوير عباسي (خيرپور)
• استاد منظور علي خان (راڳي)
• موهن ڀڳت
• وحيد علي (راڳي)
• ممتاز مرزا
• الهداد ٻوهيو (لالو رائنڪ لاڙڪاڻو)
• فقير عبدالغفور (راڳي)
• ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ
• حيدر بخش جتوئي (لاڙڪاڻو) (باني هاري تحريڪ)
• قائدِاعظم محمد علي جناح (باني پاڪستان)
• مادرِ ملت محترمه فاطمه جناح
• سيد علي اڪبر شاهه (ميهڙ)
• جي ايم سيد (غلام مرتضيٰ شاهه)
• پير حسام الدين راشدي (لاڙڪاڻو)
• پير علي محمد راشدي (لاڙڪاڻو)
• عبدلحميد خان جتوئي (ٻيٽو تعلقو ميهڙ)
• اعجاز علي جتوئي (ٻيٽو تعلقو ميهڙ)
• محمد خان جوڻيجو صاحب (ضلع سانگهڙ (Ex P.M)
• پير الاهي بخش (دادو) اڳوڻو وزيراعليٰ
• علامه عمر بن محمد دائودپوٽو
• ضياءُ الدين بلبل (ميهڙ)
• استاد بخاري (دادو)
• محمد حسين پنهور (Known as M.H. Panhwer)
• منهجو ڪلاس فيلو ميهڙ هاءِ اسڪول کان D.J College ڪراچيءَ تائين.

لاڙڪاڻي ضلعي جي هيٺين ٽن نوابن ۽ ٻين مشهور شخصيتن جو تصويرون موجود نه ڏسي البت ڏک ٿيو، حالانڪ مئڊم مهتاب راشدي صاحبه ڪنهن وقت ۾ چڱو وقت سنڌالاجيءَ جي انچارج (ڊئريڪٽر) رهي چڪي آهي ۽ پاڻ به ڳوٺ نئون ديرو ضلع لاڙڪاڻي جي رهواسڻ آهي.
• نواب نبي بخش خان ڀُٽو
• نواب امير علي لاهوري
• نواب غئبي خان چانڊيو
• خانبهادر احمد خان ڀُٽو (ذوالفقار علي ڀُٽي جو پهريون سهرو)
• سردار پير بخش خان ڀُٽو
• سنڌالاجيءَ جي موجود انتظاميا به رڪارڊ ڏسي پڻ تصديق ڪئي ته برابر مٿين پنجن تمام مکيه شخصيتن جون تصويرون ميوزم ۾ هن وقت موجود نه آهن.