الطاف شيخ ڪارنر

دنيا رنگ رنگيلي

الطاف شيخ ڪتاب ۾ لکيل مضمونن ۾ دلچسپ ۽ تاريخي عنوانن کي ڇُھيو  آھي. ھن شھنشاھن جي عشق تي بہ لکيو آھي جن ۾ انڊونيشيا جي بادشاھ، شھنشاھ ايران وغيرھ شامل آھن، ھن تاريخي شھرن تي پڻ لکيو آھي جيئن سڪندر اعظم، قلوپطرہ ۽ راڻي فوزيہ جو شھر اسڪندريہ. ھن اسپين ۽ عرب دنيا، عثمانيہ سلطنت جي مصري سلطان علي پاشا، مصر جي حڪمران عورتن، مصري فرعونن، سڪندر اعظم سميت ڪيترن ئي دلچسپ عنوانن تي مضمون لکيا آھن.  سندس هر مضمون ۾ اوهان کي هڪ آس، اميد، امنگ ۽ روشني نظر ايندي تہ ڪوتہ سجاڳ ٿيندو، جيڪو سوسائٽي کي جديد بنيادن تي بيھاريندو! سندس ڪردار اُهي آهن، جن دنيا کي بدلايو، پنھنجي قوم ۾ جيئڻ جي امنگ پيدا ڪئي.

  • 4.5/5.0
  • 50
  • 38
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book دنيا رنگ رنگيلي

سڀ کان گهڻين زالن ۽ ٻارن وارو

مٿي قاجار سلطنت جي ايراني بادشاهه فتح علي شاهه (ڄم 1772ع ۽ وفات 1834ع) جو ذڪر ڪيو اٿم ته هن 1797ع کان مرڻ تائين پرشيا (ايران) تي حڪومت ڪئي، هو قم شهر ۾ بيبي فاطمه معصومه جي درگاهه ۾ دفن ٿيل آهي ۽ جنهن ايراني بادشاهن جي وهڻ لاءِ ”تخت خورشيد“ ٺهرايو ان لاءِ تاريخدان لکن ٿا ته ”پڪو مسلمان“ هو. ان ڪري هن چار زالون نڪاح ۾ رکيون باقي هڪ هزار کان مٿي حرم ۾ رهيون ٿي جن مان هن کي 57 پٽ ۽ 46 ڌيئرون هيون. 1874ع جي انگلينڊ جي ڇپيل هڪ ڪتاب ۾ فتح علي شاهه بابت آهي ته هن کي 130 پٽ ۽ 150 ڌيئرون هيون. مصنف صاحب لکي ٿو ته دنيا ۾ هن جيترا ٻار ٻئي ڪنهن کي نه هوندا. منهنجي خيال ۾ هن ليکڪ صاحب جو موراڪو وڃڻ نه ٿيو هوندو. توهان جو جيڪڏهن طنج، ربات، فيس، ڪسب لنڪا يا موراڪو جي ڪنهن ٻئي شهر ۾ وڃڻ ٿئي ته اتي جي ماڻهن کان- خاص ڪري تاريخ جي ڄاڻن کان پڇي سگهو ٿا ته دنيا ۾ سڀ کان گهڻا ٻار ڪنهن کي ٿيا ته هو پنهنجي هڪ حاڪم ”مولائي اسماعيل بن شريف“ جو نالو کڻندا. مون سان گڏ سئيڊن جي يونيورسٽيءَ ۾ موراڪو جي جهازن جو جيڪو چيف انجنيئر پڙهندو هو، مون ان کان پڪ ڪئي ته هن چيو: ”بلڪل صحيح آهي پر ٻيلي منهنجي ملڪ (موراڪو) کي خوار نه ڪجانءِ.“
”ته پوءِ ڇا لکان ته اهو سلطان ڪهڙي ملڪ جو هو؟“ مون پڇيو هئومانس.
”لکجانءِ ته ابن بطوطا جي وطن جو هو.“ هن وراڻيو.
”ڏاڍي ٻڌائي!“ مون چيومانس، ”هڪ ته اسان جي ملڪ جي هر هڪ کي خبر آهي ته ابن بطوطا جو ڪهڙي ملڪ سان واسطو هو. ٻيو ته هن جي مولائي اسماعيل سان ڪهڙي مِٽي مائٽي؟ مولائي اسماعيل 1645ع ۾ ڄائو ۽ ابن بطوطا ته ساڍا ٽي سئو کن سال (340 سال) اڳ ڄائو هو.“
ان تي منهنجي مصري ڪلاس ميٽ ڪئپٽن چيس: ”يار شادين جي معاملي ۾ گهٽ ته تنهنجو اهو هم وطن ’ابن بطوطا‘ به نه هو. جتي ويو ٿي اتي شادي ڪيائين ٿي“.
ڪجهه سالن بعد اسان جو اهو موراڪو وارو يار پنهنجي ملڪ جي حڪومت سان نه ٺهيو ۽ پنهنجي ملڪ کي گڊ باءِ ڪري سئيڊن جي اچي شهريت حاصل ڪئي سو هاڻ آئون ”موراڪو“ بابت حقيقت لکي سگهان ٿو. ان کان علاوه سلطان مولائي اسماعيل جي زالن ۽ ٻارن جو احوال هاڻ ته گنيس بڪ ۾ به ايندو رهي ٿو جن مطابق مولائيءَ کي 525 پٽ ۽ 342 ڌيئرون هيون. مولائي موراڪو جي علوي گهراڻي جو ٻيو سلطان هو جنهن موراڪو تي 1672ع کان جڏهن هو 27 سالن جو هو، مرڻ تائين (1727ع) تائين حڪومت ڪئي. سندس رعب تاب، حڪومت جو طريقو، ملڪ جي ماڻهن لاءِ ڪم ڪرڻ، ساڳي وقت ظلم ۽ ڏاڍ ڪرڻ، پاڙي جي يورپي ملڪن ۽ سلطنت عثمانيه جي حاڪمن کي منهن ڏيڻ... هڪ عجيب ڪهاڻي آهي جيڪا پڙهڻ سان تعلق رکي ٿي. ان مان اندازو لڳايو ته هن هڪ طرف حڪومت ۽ ملڪ جو معاملو ٿي سلجهايو ته ٻئي طرف هن قذاقن (سامونڊي ڦورن) جو ٻيڙو (Fleet) ٺاهي رکيو هو جن جو ڪم ڀؤنچ سمنڊ (ميڊيٽرينين) جي ڪناري وارن ملڪن: اسپين، فرانس، اٽلي، يونان ويندي اڳيان بحر اسود (Black Sea) جي ملڪن روس، يوڪرين، رومانيا، بلغاريا جي ڪناري وارن شهرن تي حملا ڪري هن لاءِ عيسائي غلام ۽ هٿيار آڻڻ هو. موراڪو جي سڀني سلطانن، بادشاهن، حاڪمن ۾ سلطان مولائي اسماعيل سڀ کان ڊگهو عرصو، 55 سال حڪومت ڪئي. هن جي فوجي ڪاميابين لاءِ چون ٿا ته هن بيحد مضبوط فوج قائم ڪئي. موراڪو جي بندرگاهن ۾ جيڪي يورپي رهيا پيا هئا انهن لاءِ چيائين ته مڪاني ماڻهن کي برغلائين ٿا ۽ ملڪ جا وسيلا ڦٻائين ٿا، ان ڪري هن سڀني کي ڀڄائي ڪڍيو. هن فرانس، انگلينڊ ۽ اسپين جي حڪومتن سان سٺا تعلقات قائم رکيا. يورپي هن کي اڪثر ان وقت جي فرانس جي بادشاهه لوئيس چوڏهين، جنهن سن 1643ع کان مرڻ تائين 1715ع تائين حڪومت ڪئي، سان ڀيٽيندا هئا. بس رنگ ۾ سو مار کائي ويو هو جو هن جو رنگ ۽ مهانڊو سندس ماءُ تي ويو هو، جيڪا سندس پيءُ، شيدي غلام جي حيثيت ۾ خريد ڪئي هئي. بهرحال سندس سخت سزائن ڪري يورپي کيس ”خوني بادشاهه“ ۽ پنهنجا ماڻهو ”جنگجو بادشاهه“ سڏيندا هئا.