فرح ديبا جا خيراتي ڪم ۽ ايران ۾ تعليمي نظام
تعليمي ادارن کان علاوه فرح ديبا ٻيا به ڪيترائي خيراتي ڪم ڪيا. غريبن جي ڀلي لاءِ اسپتالن جي حالت بهتر ڪيائين ۽ ماڻهن جا ڏک درد ٻڌڻ لاءِ فرح ديبا لاءِ چيو وڃي ٿو ته هوءَ ملڪ جي ڏورانهن صوبن جي ڳوٺن تائين هلي وئي ٿي، ۽ آئون به راڻي فرح ديبا جي انهن ڪمن ٻڌائڻ/لکڻ تي زور ڏئي رهيو آهيان جيئن اسان جي ووٽن تي چونڊيل حاڪم صاحب ۽ انهن جون راڻيون صاحبائون، شل انهن ڳالهين مان Inspiration حاصل ڪن ۽ پنهنجن پنهنجن ضلعن ۾ رڳو ٺهيل تعليمي درسگاهن کي هلڻ لاءِ ڪا ڪار خدمت ڪن. رب کي راضي ڪرڻ لاءِ وندر جون گهڙيون ڳوٺن جي اسپتالن کي بهتر بنائڻ ۾ لڳائين جيئن غريب ڳوٺاڻا موذي مرضن کان بچي سگهن... يعني اهي Aids ۽ هيپاٽائيٽس جهڙا مرض جن کان آفريڪا به آزاد ٿي چڪو آهي. آئون ته پنهنجن اڄ جي نوجوان جهازران سنڌي ساٿين کان اهو ئي پڇندو آهيان ته سڄي دنيا ۾ جهاز هلايو ٿا. يورپ ۽ آمريڪا کي ته ڇڏيو، آفريڪا کنڊ جي ڪنهن ڏتڙيل ۽ پٺتي پيل ننڍڙي بندرگاهه جو ئي نالو ٻڌايو جتي ايترا يا ٿورا ماڻهو اسان جي رتو ديرو، لاڙڪاڻي، ڏوڪري جهڙن شهرن وانگر ايڊس جو شڪار هجن؟ جتي پيئڻ لاءِ پاڻي اهـڙو گندو هجي جهڙو سنڌ جي ڳوٺن جو ٿيندو وڃي؟ ايران کڻي تعليمي ادارن يا تعليمي معيار ۾ اهڙو اعليٰ ناهي جيترو انڊيا آهي جو اڄ به ڪيترائي ايراني شاگرد انڊيا جي مختلف يونيورسٽين ۾ تعليم پرائيندي نظر اچن ٿا پر ان هوندي به ايران ۾ به ڪافي تعيلمي ادارا آهن ۽ اتي جي حڪومت، شاگرد، والدين ۽ ٽيچر تعليم تي ڌيان ڏين ٿا ۽ ان کي سنجيدگيءَ سان وٺن ٿا. هو سمجهن ٿا ته ملڪ ۽ قوم جي بهتريءَ لاءِ تعليم ضروري آهي ۽ توهان ايران جا تعليمي ادارا ڏسو- ڇا ته ڊسيپلين آهي، ڇا ته وقت جي پابندي آهي، ڇا ته شاگرد ۽ ٽيچر محنت ڪن ٿا. آئون سئيڊن ۾ رهائش دوران پنهنجن ايراني ساٿين جي ٻارن کي اتي به تعليم حاصل ڪندو ڏسندو هوس ۽ هينئر به ايران اچان ٿو ته هيڏانهن هوڏانهن رلڻ بدران ڪنهن نه ڪنهن اسڪول يا يونيورسٽيءَ ۾ هليو وڃان ٿو. ٻئي دفعي جڏهن امام خمينيءَ جي پوٽي امام حسن خمينيءَ جي دعوت تي تهران آيو هوس ته اسان کي هوٽل انقلاب ۾ رهائيو ويو هو جتان سڏ پنڌ تي خيابانِ حافظ ۽ ان جي ريلوي اسٽيشن حافظ آهي، ان جي ئي ڀرسان خيابانِ علي سر جي ڪراسنگ تي امير ڪبير ٽيڪنيڪل يونيورسٽي آهي. مون سان گڏ سنڌ جا ٻه جرنلسٽ: سکر جو لالا اسد پٺاڻ ۽ بدين جو عبدالرزاق کٽي پڻ هو. واڪ ڪندا اسان هن يونيورسٽي ۾ اندر گهڙي وياسين. ڪلاڪ ٻه اندر جو چڪر هڻي جڏهن ٻاهر نڪتاسين ته ڪا دير اسان تي خاموشي طاري هئي. ان بعد اسان ٽنهي جي واتن مان ان قسم جا جملا نڪتا ته خبر ناهي اسان جي پياري سنڌ ۾ تعليمي درسگاهه ڪڏهن بهتر ٿيندا، ڪڏهن تعليمي معيار مقابلي جو ٿيندو! شيراز شهر ۾ رڳو مٿين يونيورسٽي ”دانشگاهه شيراز“ ناهي جيڪا شهنشاهه ايران جي راڻي فرح ديبا جي ڪوششن سان ٺهي پر ٻيون به ڪيتريون آهن جيڪي ان کان اڳ ٺهيون يا پوءِ- جيئن ته:
* ”شيراز يونيورسٽي آف ميڊيڪل سائنسز“ جنهن جو فارسي نالو دانشگاهه علوم پرشڪي شيراز آهي.
* شيراز يونيورسٽي آف ٽيڪنالاجي (دانشگاهه صنعتي شيراز)
* اسلامي آزاد يونيورسٽي، شيراز (دانشگاهه آزاد اسلامي واحد، شيراز)
* شيراز يونيورسٽي آف اپلائيڊ سائنسز ائنڊ ٽيڪنالاجي (مرڪز آموزش عالي علمي ڪاربردي جهاد دانشگاهي، شيراز) وغيره. اهي سڀ شهر جي وچ ۾ ئي نظر اچن ٿيون. ڪيتريون ئي ٻهراڙيءَ جي علائقن ۾ به هونديون جيئن اسان جي سنڌ يونيورسٽي يا مهراڻ يونيورسٽي حيدرآباد شهر کان پري ڄام شورو ۾ آهن.