مرڪزي ادارن جي بورڊ آف ڊائريڪٽرز ۾ سنڌ جي نمائندگي
پٺاڻ جي نمائندگي جي هجڻ جو ڪارڻ صرف پٺاڻن جي سرڪاري ملازمن جي پٺڀرائي ڪرڻ آهي. مان ڇا پر جيڪو به اسلام آباد ۾ڪنهن ڪم سانگي آيو هوندو يا نوڪري جي دوران، ان اهو ضرور محسوس ڪيو هوندو ته پٺاڻ جي ڪنهن به ننڍي کان ننڍي ملازم سان ڪنهن به گروپ چاهي هو ڪيترو به مضبوط هجي، هن کي مجال ناهي جو پٺاڻ سان ڪا زيادتي ڪري. ڇو ته هتان جي سڀني عملدارن کي خبر آهي ته جيڪڏهن ڪنهن به پٺاڻ سان ٿوري به زيادتي ٿي ته هن جو جيئڻ جنجال ٿي ويندو. اسلام آباد ۾ڪئي اهڙا اکين ڏٺا واقعه ٿيا آهن، جو هڪ پٽيوالي جي بدلي تي به پٺاڻن جي چونڊيل نمائندن جو جٿو اچي اتي پهچندو آهي هو تيستائين بس ڪري ڪين ويهندا آهن جيستائين انهن جو مقصد پورو نه ٿئي.
انهيءَ جي برعڪس جيڪڏهن ڪنهن سنڌي سان انتهائي زيادتي ڪرڻي پوندي اٿن ته بنا جهجهڪ جي ان سان ڪري ڇڏيندا آهن، ڇو ته هنن کي خبر آهي ته سنڌ جو ڪو به سياسي نمائندو سنڌي عملدار جي مدد ۾ڪڏهن به هلي ڪين ويندو. جيستائين سنڌ جي سياسي قيادت انهن پٺاڻن وارو طريقو استعمال ڪين ڪندي تيستائين سنڌ ۽ سنڌ جي رهواسين سان زيادتيون ٿينديون رهنديون. مرڪزي ادارن جي بورڊ آف ڊائريڪٽرز تي به هميشه ٻه ٽي پٺاڻ هوندا آهن، ڇو ته انهن کي خبر آهي ته پٺاڻ هنن جي جان ڪين ڇڏيندا انجي مقابلي ۾سنڌ جي نمائندگي مرڪزي ادارن جي بورڊ آف ڊائريڪٽرز تي بلڪل ڪين هوندي آهي. ڪجهه وقت اڳ او جي ڊي سي ايل جي بورڊ آف ڊائريڪٽرز تي سنڌ جو نمائندو هيو، جيڪو
پ پ پ جو ايم اين اي هيو. اتان جي سينيئر آفيسرن ٻڌايو ته ان ڊائريڪٽر جي صرف اها ڪوشش رهي جيترا وڌيڪ ٺيڪا ڏياري ڪنهن پنهنجي ماڻهو کي، انهيءَ کان وڌيڪ هن پاليسي جي جوڙڻ يا انتي عمل ڪرڻ بابت ڪڏهن به هڪڙو حرف ڪين ڪڇيو.
اسانجي نمائندن جو هڪ نفسياتي معاملو اهو ڏٺو ويو آهي ته هميشه ڊڄندا آهن ته متان اسان تي اهو ليبل لڳي ته اسين سنڌين جو ڪم ٿا ڪيون ۽ تعصب ٿا ڪيون وغيره وغيره . هاڻي جيڪڏهن سنڌ جو نمائندو سنڌ ۽ سنڌواسين جي لاءِ آواز نه اٿاريندو ته ٻيا ڪير اچي اٿاريندا. اسان جي نمائندن کي فخر ڪرڻ گهرجي ته اسين پنهنجي صوبي جي خدمت ٿا ڪيون، جيڪو اسان جي مٿان فرض آهي پوء ڪير ٻيو ڇا به چوي انهيءَ جو هنن کي فڪر هر گز ڪين ڪرڻ گهرجي. ڇا پنجابي ۽ پٺاڻ پنهنجي صوبي ۽ صوبي جي رهواسين جي ڳالهه ڪون ٿا ڪن؟ اهي ڪن ٿا ته پوء سنڌ جي سياسي قيادت کي به بلڪل ڪرڻ گهرجي ۽ سنڌ جي نمائندي هجڻ جو قرض لاهڻ کپين.
اسان کي سنڌ جي سياسي نمائندن جي اها فلاسافي سمجهه ۾نٿي اچي ته جيڪڏهن پنجابي۽ پٺاڻ پنهنجي صوبي جي عوام جي حقن جي ڳالهه ڪن ته اها ملڪي مفاد ۾آهي، جيڪڏهن اهڙي قسم جي سنڌ ۽ بلوچستان جو رهواسي اها ساڳئي ڳالهه صوبي ۽ صوبي جي عوام جي لاءِ ڪري ته اها تعصب ۽ ملڪ جي مفاد خلاف ٿيو وڃي. سنڌ جي سياسي قيادت کي انهي نفسياتي ماحول مان نڪري سنڌ ۽ سنڌ جي رهواسين جي حقن جي ڳالهه آئين ۽ قانون جي دائري ۾ڀرپور انداز ۾ڪرڻ کپي. جيستائين اسان جي سنڌ جي سياسي قيادت انهي نفسيات کان ٻاهر ڪين نڪرندي، تيستائين سنڌ ۽ سنڌي ملازمن کي پنهنجا جائز حق ڪين ملندا.
دنيا جو اصول آهي ته جيڪو مسئلو جنهن ليول کان شروع ٿيندو آهي ته انهي کي حل ڪرڻ لاءِ انکان وڌيڪ ليول وارو حل ڪندو آهي. سنڌين جو مسئلو پاڪستان جي ٺهڻ کان جلدئي ٿوري وقت ۾ڪنهن سياسي شخصيت جي ڪري وجود ۾آيو. انهيءَ سياسي شخصيت جي خيال کي مخالف ڌر ميڊيا جي زور تي اهڙو ته طوفان برپا ڪيو جو ٿوري ئي عرصي ۾پاڪستان ۾اهو تاثر ٿي ويو ته سنڌي ملڪ سان وفادار ناهن. اهو تاثر ستر ۽ اسي واري ڏهاڪي تائين زورن تي رهيو، الحمدلله اها غلط ڪيل پروپيگنڊا آهستي آهستي پنهجي موت مرندي پئي وڃي. پر جيڪڏهن سنڌ جي سياسي قيادت انهي غلط ڳالهه کي ختم ڪرڻ لاءِ ڀرپور انداز ۾سياسي ميدان تان اچي ويڙهاند ڪري ته اهو غلط تاثر هميشه لاءِ جلد ختم ٿي سگهندو ۽ سنڌين کي قومي ڌاري ۾جيڪي رڪاوٽون آهن سڀ ختم ٿي وينديون.
اها ڪيڏي ته افسوس ناڪ ڳالهه آهي پاڪستان کي ٺاهڻ وارا سنڌي، باني پاڪستان قائد اعظم محمد علي جناح سنڌي، پاڪستان کي ايٽمي طاقت ٺاهڻ وارو ذوالفقار علي ڀٽو اهو سنڌي، ۽ پاڪستان کي ميزائيل ٽيڪنالوجي ڏيارڻ واري شهيد بي بي اها به سنڌي، پاڪستان جي ٺهڻ کان اڄ تائين سڀ کان وڌيڪ قرباني به سنڌين ڏني، تنهن جي باوجود به سنڌي تي سواليه نشان ڇو؟ جڏهن ته اها کليل حقيقت آهي ته سنڌي قوم هميشه ان سياسي پارٽي کي ووٽ ڏنو آهي جنهن جو منشور آئين پاڪستان جي عين مطابق ته ڇا پر پاڪستان هڪ مضبوط آئين ڏيڻ واري پارٽي به سنڌ جي جوڌي جوان جي آهي، انهي جي باوجود سنڌ جي سياسي قيادت سنڌ ۽ سنڌين جي حقن جي ڳالهه ڪرڻ کان صرف انهي ڪري ڊڄي ٿي ته متان چون ته اسان صوبائيت ۽ نفرت جي ڳالهه ٿا ڪريون. انهي خول مان نڪرڻ گهرجي، مرڪزي سرڪاري ادارن کان جنهن جو ڪو به بنياد ناهي صرف غلط پروپيگينڊا ڪري سڄي سنڌ جي آبادي کي عزيز وطن جي لاءِ اها منفي سوچ رکي وئي.