جنرل مشرف جي دور ۾ ايم ڪيو ايم ۽ وڏيرن جي بادشاهي
1999ع جي مارشلا ۾سنڌ جي شهري علائقن ۾ باقي رهيل ڪسر پوري ٿي وئي ۽ سنڌ کي بلڪل ڪمزور ڪري ڊسٽرڪٽ گورنمينٽ جي روپ ڪراچي ۽ حيدرآباد کي زبردستي هڪ تنظيم جي حوالي ڪيو ويو. حيدرآباد جيئن ته سنڌ جو هڪ تاريخي شهر آهي، تنهنڪري ارباب رحيم جي هٿان حيدرآباد سان تاريخي زيادتي ڪئي وئي، جنهن ۾حيدرآباد جا سڀ عضوا ڪٽي جنرل مشرف جي چوڻ تي انهي جي لاڏلن کي پليٽ ۾رکي ڏئي ڇڏيو.
ضلعي ناظم جي صورت ۾ وڏيرڪي نظام کي اڳ کان وڌيڪ مضبوط ڪيو ويو جيڪو هينئر تائين هڪ مافيا جي شڪل اختيار ڪري چڪو آهي.
مختصر پاڪستان ۾جيڪي ٽئي مارشلائون آيون، تن مان سڀ کان وڌيڪ نقصان سنڌ جو ٿيو.
سنڌ کي خاص ڪري 2008ع کان وٺي اڄ تائين جيڪو نقصان پهتو آهي، اهو اڄ تائين ٿيل سڀ زيادتيون هڪڙي پاسي، هن گذريل ڏهاڪي جون زيادتيون سنڌ سان انهن سڀني دورن کا ڪئي دفعا گهڻيون آهن. جنهن جي تفصيل لکڻ لاءِ ڪيترائي ڪتاب ڀرجي ويندا.
ضيا ۽ مشرف جن کي پالي وڏو ڪيو، انهن سان گڏجي جيڪا تباهي سنڌ جي ملڪيتن سان ٿي تنهن جو ڪاٿو لڳائڻ مشڪل ترين آهي. پر انهي کان وڌيڪ سنڌ جي مفادن جو سودو ڪري سنڌ کي حد کان وڌيڪ نقصان رسايو ويو آهي.
ڪرپشن جا نت نوان طريقا ڳولهي ڪڍيا ويا
نوڪرين ۾ ميرٽ جي ڀرپور طرح سان لتاڙ ڪئي وئي جيڪا اڃا جاري آهي.ترقياتي ڪم صرف ڪاغذن تائين مڪمل ٿيل ڏيکاريا وڃن ٿا جنهن سان سموري سنڌ واقعي موئن جو دڙو لڳي پئي.
سڀ کان وڏو ظلم جيڪو مارشلا حڪام شروع ڪيو، انهي کي وڏي جدت سان اڳتي وڌئيندا هلن پيا. يعني تعليم جي تباهي. قوم جي ترقي ۽ زوال جو دارو مدار هميشه تعليم تي هوندو آهي. مارشلا جي دور ۾تعليم کي تباه ڪرڻ لاءِ صرف يونيورسٽي تائين محدود رکيو، گذريل ڏهاڪي ۾ان تباهي ۾ترقي ڪندي پرائمري ليول تائين پهچائي ڇڏيو. ڪاپي ڪلچر کي انتهائي باقائدا طور تي منظم طرح سان سيڪنڊري ۽ هائر سيڪنڊري بورڊن جي چيئرمين ۽ ٻين پوسٽن تي اگهه مقرر ڪري خريد ۽ فروخت ڪيا ويا ۽ اڃا به جاري آهن.
هائوسنگ سوسائٽيز کي جيڪي لکين ايڪڙ زمينون ڏنيون آهن انهن ۾يقيناً سڀ ٻاهريان آباد ٿيندا ۽ ٿوري عرصي ۾سنڌي پنهنجي سرزمين تي ريڊانڊين وانگر ٿي ويندا. ڇو ته ٻهراڙي جي آبادگارن جي معيشت کي جنس جا اگه نه ڏئي تباه ڪيو ويو آهي اهي ته انهن هائوسنگ سوسائٽيز ۾رهڻ جوڳا ناهن ته سڀ ٻاهريان ايندا ۽ اچي آباد ٿيندا.
سنڌ جي سڄي سوسائٽي ذهني طور ڪرپٽ ٿي چڪي آهي.
هاڻي جيڪڏهن موجوده سرڪار کي سنڌ ۽ سنڌواسين تي ڪو رحم ڪرڻو آهي ته سڀ کان پهريان ڀرتيون ميرٽ تي ڪري، پوسٽنگ وغيره ڪنهن جي عمل دخل کان بغير ٿين ۽ پوري ٽينيور کان اڳ ڪنهن جي ٽرانسفر نه ٿيڻ گهرجي پوسٽنگ ۾سينارٽي جو لحاظ رکيو وڃي.
ترقياتي ڪمن جي مانيٽرنگ سخت ڪئي وڃي . جيڪو به سستي ۽ ڪوتاهي ڪري انهي تي سخت ايڪشن کنيو وڃي.آخر معياري تعليم تي ڌيان ڏنو وڃي ۽ ڪاپي ڪلچر کي ڪچليو وڃي.ضلعي انتظاميه کي پابند ڪري جنهنجي به حد ۾ ڪاپي ٿئي اتان جي ايس ايڇ او، مختيارڪار، اسسٽنٽ ڪمشنر، ڊي ايس پي، ڊي اي او ۽ اسڪول جنهن ۾سينٽر آهي اتي جي هيڊماسٽر کي گهٽ ۾گهٽ سال جيل جي سزا مقرر ڪري انهيءَ تي عمل ڪيو وڃي ته سنڌ جي تعليم جلد بهتر ٿي ويندو