ٽِرانسِ سائبَرِيئَن ريلوي لائين

هيءَ ريلوي لائين روس جي ريلوي نظام ۾ طويل ترين ريلوي لائين آهي، جيڪا ماسڪو کي روس جي ڏور اوڀر ۾ قائم شهر وِلاڊيواسِٽَڪ سان ۽ ٽن ملڪن: منگوليا، چين۽ اتر ڪوريا جي ريلوي لائينن سان ڳنڍي ٿي. مارچ 1890ع ۾ پنهنجي دنيا جي سفر جي پڇاڙيءَ ۾ جپان گهمڻ کان پوءِ روس جي اُڀرندي سرحد وٽ موجود شهر وِلاڊِيواسِٽَڪ ۾ ترسڻ دؤران روس جي آئنده ٿيندڙ شهنشاه، زار، نڪولس ٻئي، ٽرانس سائيبَرِيئن ريلوي جي ڏور اوڀر واري ڀاڱي جي تعمير جو افتتاح ڪيو. هن زار پهنجي ريل گاڏيءَ ۾ ڦُر لُٽَ کان بچيل سائيبريا واري لائين تي آرامده سفر ڪرڻ واري آرزوءَ بابت پنهنجي روزنامچي ۾ ڳچ فُقرا لکيا هئا. روس جي بادشاه کي ”زار“ سڏيندا هئا. زار جي ريل گاڏي سينٽ پيٽرس برگ شهر ۾ جوڙي وئي هئي، جنهن جي حيثيت، ملڪ جي دؤري دؤران بادشاه ۽ سندس عملي جي مکيه ”متحرڪ دَفتر“ واري هئي. ٽرانس سائبريئن ريلوي لائين جو مکيه روٽ يا رستو ماسڪو شهر مان شروع ٿي روس جي وڏن شهرن؛ ياروسِلاوِل چِيٽا، چيليابِنِڪس، اومِسِڪ، نوووسِيبِرِڪِ، اِرڪُوٽِسِڪ يُولانِ يُوڊِي ۽ خَبارو فِسڪِ مان لنگهندي وڃيو وِلاڊيواسٽڪ شهر ۾ ڇيهه ڪري! هيءَ شاهي ريلوي لائين زار اليگزينڊر ٽِئين ۽ سندس پُٽَ زار نڪولس ٻئي طرفان مقرر ٿيل سندن وزيرن جي نگرانيءَ ۾ 1891ع ۾ ٺهڻ لڳي ۽ 1916ع ۾ جُڙِي راسِ ٿي. هن ريلوي لائين جو ٻيو واڌُو ڀاڱو چائِنِيز اِيسِٽَرنِ ريلوي رُوس کي چين سان ڳنڍيندڙ ريل جي رستي طور تعمير ٿيو. اها ريلوي لائين چيني شهرن مان لنگهندي روس جي ڏور اوڀر سرحد وٽ قائم شهر وِلاڊِيواسِٽَڪ وٽ وڃيو ڇيهه ڪري. ٽرانس سائيبريئن ريلوي لائين واري هن چيني اضافي ڀاڱي جو انتظام روسي عملي جي حوالي آهي، جنهن جو دفتر هاربن شهر ۾ قائم آهي. ٽرانس سائيبَريئَن ريلوي لائين روس جي مکيه ٽرانس ڪانٽِينينٽَل ريلوي لائين سان اڪثر شهرن ۽ ماڳن وٽ ڳنڍيل آهي. اها ريلوي لائين روس جي يورپ توڙي ايشيا وارن ڀاڱن جي سَوين ننڍن وڏن شهرن کي ملائي ٿي. هيءَ ريلوي لائين 9259 ڪلوميٽر، برابر 5753 ميل ڊگهي پٽڙي آهي، سا وقت جي ستن معياري ايراضين تي مشتمل آهي. انهيءَ سڄي ريلوي پٽڙيءَ تي سفر ڪرڻ ۾ اَٺَ ڏينهن لڳن ٿا. ٽرانس سائيبريئن ريلوي لائين سان ملندڙ ٻي ريلوي لائين ٽرانس مَنچُوريئن ريلوي لائين آهي، جيڪا ساڻس ڪريمسڪايا شهر جي اوڀر طرف ستن ميلن جي مفاصلي تي تارسڪايا شهر وٽ مِلي ٿي. تارسڪايا شهر بائيڪل ڍنڍ جي اوڀر طرف 621 ميل يعني هڪ هزار ڪلوميٽر پري آهي. ٽرانس مَنچوريئَن ريلوي لائين ٽارسڪا يا شهر مان نڪري، ڏکڻ اوڀر ڪُنڊَ ڏانهن مُڙندِي چين جي هاربن ۽ مُدانجِيانگ شهرن مان لنگهندي وِلاڊِيواسِٽڪ شهر جي اتر طرف اُسرِي پيسِڪِ شهر ۾ اچيو مکيه لائين سان ڳنڍجي. وِلاڊِيواسِٽَڪ ڏانهن ويندڙ هيءَ ريلوي لائين سڀني پٽڙين کان پراڻي ۽ سڀني کان ننڍي ريل جي پٽڙي آهي. مدان جيانگ شهر وٽان نڪرندڙ هڪڙي ريل جي پٽڙي بيجنگ شهر سان ڳنڍيل آهي. ماسڪو کان بيجنگ ويندڙ ريل گاڏيون انهيءَ ريل جي رستي تان وينديون آهن. ڪي ريل گاڏيون چين جي شييانگ شهر وٽان هن ريل جي پٽڙيءَ تان لهي ٻئي پٽڙيءَ تي چڙهي اتر ڪوريا جي گاديءَ واري شهر پيانگيانگ ڏانهن وينديون آهن. ٽرانس سائبَرِيئَن ريلوي سان ڳنڍجندڙ ٽيون ريل جو وڏو رستو ٽرانس منگولِيئَن ريلوي آهي، جيڪو هن سان بائيڪل ڍنڍ جي اڀرندي ڪناري تي ٺهيل ڏوراهين شهر يُولان يوُڊِي وٽ اچيو ڳنڍجي ۽ بيجنگ شهر ڏانهن وڃڻ لاءِ ڏکڻ اوڀر ڪنڊ ڏانهن مُڙَڻ کان پهرين اهو ڏکڻ طرف مُڙِي يولان باٽار شهر پهچي ٿو. ٽرانس سائيبريئن ريلوي سان ڳنڍجندڙ ريل جي چوٿين وڏي پٽڙي ”بائيڪل اَمُور مين لائين“ آهي، جيڪا ساڻس بائيڪل ڍنڍ جي اولهه طرف ڪيترائي سؤ ميل پري ٽائشيٽ شهر ۾ اچيو ڳنڍجي. بائيڪل اَمُور مين لائين جي تعمير جو ڪم سُستيءَ سان ٿيڻ سبب اها لائين گهڻو دير سان يعني سن 1991ع ۾ جُڙِي راس ٿي. هيءَ ريل جي پٽڙي خابارو فِسڪ شهر جي اتر طرف وهندڙ اَمُور درياه جي ڪناري تي ٺهيل شهر ڪومسومولِسڪ وٽ امور درياه پار ڪري ٿي، پوءِ اڳتي وڌندي سوويٽِسڪايا گاوان شهر وٽ پَيسفِڪ سمنڊ سان وَڃِيو لڳي. 13 آڪٽوبر 2013ع ۾ هڪ ريل گاڏيءَ پنهنجو افتتاحي سفر راجِن شهر وٽ پورو ڪيو. سن 1851ع ۾ ماسڪو کان سينٽ پيٽرس برگ تائين ريلوي جي پٽڙي مڪمل ٿيڻ کان پوءِ سائيبريا واري علائقي ۾ ريل جي پٽڙي ٺاهڻ جا منصوبا چالو ڪيا ويا. انهن منصوبن مان اولين اِرڪُوٽِسڪِ، چيٽا ريلوي لائين جوڙڻ وارو منصوبو هو، جنهن جي رِٿَ آمريڪي سرمائيدار پيري ڪولِنسِ پيش ڪئي ۽ روس جي ٽرانسپورٽ واري وزير: ڪانسِٽينٽائِينِ پوسِيٽ ان جي پُٺڀَرائي ماسڪو کي ريل جي رستي اَمُور درياه ۽ اڳتي پيسفِڪ سمنڊ تائين ڳنڍڻ واري خيال جي بنياد تي ڪئي. سائيبريا جو گورنر نڪولاء مُراوِيوف اَمُورِسڪِي روس جي ڏور اوڀر وارن علائقن ۾ روسي آبادڪاريءَ لاءِ آتو هو، پر جيستائين آبادڪارن لاءِ گهربل خوراڪ چين ۽ ڪوريا کان وٺڻي ٿي پئي، تيستائين گورنر جو مذڪور منصوبو ڪاميابيءَ سان همڪنار ٿي نه سگهيو. ٽرانس سائيبريئن ريلوي جي ڪل وقتي تعيمر وڃي 1891ع ۾ شروع ٿي. ان منصوبي تي عمل درآمد ڪرائڻ لاءِ انهيءَ منصوبي جي مڪمل نگراني روسي وزير خزانه ”سَرگَئِي وِٽ“ ڪئي. آمريڪا جي پهرئين ٽرانس ڪانٽينينٽل ريل روڊ جي تعميراتي طريقئه ڪار وانگر، روسي معمارن به سندن هن ريل جي رستي جي تعمير انهيءَ لائين جي ٻنهي ڇيڙن وٽان شروع ڪئي، جيڪا وِچَ ڏانهن وڌندي رهي. ريل جو اهو رستو وِلاڊِيواسِٽڪ شهر کان اتر طرف ڏانهن، اُسُورِي درياه جي ساڄي ڪپ سان ٺاهڻ شروع ڪيو ويو، جيڪو اڳتي وڌندو اَمُور درياه وٽ خاباروفِسڪ شهر تائين پهتو، تڏهن ان کي اُسُورِي ريل جو رستو سڏيو ويو. سن 1890ع ۾ اُرَل نديءَ تي پُل اڏي وئي ۽ نئون ريل جو رستو ايشيا ۾ داخل ٿيو. سن 1898ع ۾ اونِ درياه تي پُل ٺهي، انهيءَ ماڳ جي ويجهو سن 1883ع ۾ نووونِيڪو لائِيفِسڪ نالي هڪڙو ننڍڙو شهر قائم هو، اهو وڌي ويجهي سائيبريا جي علائقي ۾ ”نووسِيبرسڪِ“ نالي هڪڙو عاليشان شهر ٿي پيو. سن 1898ع ۾ نوووسيبرسڪ جي اوڀر طرف 37 ميلن جي مفاصلي تي بائيڪل ڍنڍ جي ڪنارن جي ويجهو موجود اِرڪُوٽِسڪ شهر ۾ پهرين ريل گاڏي اچي سهڙي. هڪ سال اڳ يعني 1897ع ۾ وِلاڊيواسِٽَڪ ۽ خاباروفِسڪ شهرن جي وچ ۾ ريل جي پَٽڙي وِڇائي وئي هئي. انهيءَ کان پوءِ ريل جي پٽڙي اِرڪوٽِسڪ شهر جي اوڀر طرف وڌندي شِلڪا ۽ اَمُور نديون ٽپندي وڃي خابارو فِسڪ شهر ۾ پهتي. هن ريل جي پٽڙيءَ جي وِڇائڻ واري ڪم ۾ روسي فوج جي سپاهين ۽ پڪن قيدين کان ڪم ورتو ويو هو. هن علائقي ۾ موجود بائيڪل ڍنڍ چار سؤ کن ميل ڊگهي ۽ پنج هزار، ٻه سؤ فوٽ اونهي يا گِهرِي آهي خصوصي طور انهيءَ ڍنڍ لاءِ سرڪم بائيڪل ريلوي جي پٽڙي ٺهڻ کان اڳ، مٿي ڄاڻايل ريل جي پٽڙيءَ بائيڪل ڍنڍ جي هڪ طرف وٽ اچي دنگ ڪيو هو. سن 1897ع ۾ برف ٽوڙيندڙ پتڻ واري ريل گاڏي ”ايس ايس بائيڪل“ ٺاهي وئي ۽ 1900ع ۾ ”ايس ايس انگارا“ نالي ٻي برف ٽوڙيندڙ پتڻ واري ريل گاڏي ٺاهي وئي ۽ بائيڪل ڍنڍ جي ٻنهي پاسن تي موجود ريل جي پٽڙين کي انهن برف ٽوڙيندڙ ريل گاڏين وسيلي پاڻ ۾ ملايو ويو. برف ٽوڙيندڙ ريل گاڏين کي ڍنڍ واري برف ٽوڙي ٻئي ڪناري تي پهچڻ ۾ چار ڪلاڪ لڳندا هئا. بائيڪل ۽ انگارا نالي برف ٽوڙيندڙ پتڻ وارين ريل گاڏين جي ڊزائين جو خاڪو روسي بحريه جي ايڊمِرل ۽ مهم جُو ”اِسٽِيپان ماڪاروف“ تيار ڪيو هو، پر انهن کي انگريز اِنجنيئر ”آرمِسٽِرانگ وِٽِوَرٿ“ انگريزي شهر نيوڪيسل اُپانِٽائينِ ۾ جوڙي راس ڪيو حقيقتاً اهي برف ڀڃي اڳتي ويندڙ پتڻ واريون ريل گاڏيون، اسٽوڪ لڳائي هيٺ برف تي لاٿيون ويندڙ ٻيڙيون هيون، جن کي کولي سندن اوزار ۽ پُرزا، سَوَنِ جي تعداد ۾ کوکن يا پيتين ۾ بند ڪري اِسٽويا نڪا شهر ۾ آندو ويو، جتي انهن ريل گاڏي نما ٻيڙين جي پُرزن کي پاڻ ۾ مِلائي سڄيون ساريون برف ڀڃي اڳتي ويندڙ ريل گاڏين يا ٻيڙين جي اصلوڪي شڪل ڏيڻ ۽ ڪم آڻڻ لاءِ ٻيڙن ٺاهڻ جو ڪارخانو ٺهيل هو. انهن ريل گاڏيءَ جهڙن ٻيڙن جا بوائلر، انجڻيون ۽ ٻيا ڪُل پُرزا سينٽ پيٽرس برگ شهر جي ڪارخاني ۾ ٺاهيا ويا هئا. اهي به اِسِٽوِيانڪا شهر جي انهيءَ ڪارخاني ۾ آندا ويا. ايس ايس بائيڪل ريل ٻيڙي ۾ پندرهن بوائلر ۽ چار فَنَلَ نصب ٿيل هئا. اهو ٻيڙو 64 ميٽر يعني 210 فوٽ ڊگهو هو. انهيءَ ريل گاڏي نما ٻيڙي جي وِچئين طبق تي 24 ريل ڪوچ ۽ هڪ انجڻ کڻڻ جي صلاحيت هئي. ايس ايس انگارا ريل گاڏي نما ٻيڙو ننڍو هو، جنهن ۾ ٻه فُنَلَ نصب ٿيل هئا. بائيڪل ڍنڍ جي چوڌاريءَ ڦِرندڙ سر ڪم بائيڪل ريلوي لائين سن 1904ع ۾ ٺهي راس ٿي ته انهيءَ پتڻ وارين ريل گاڏين نما ٻيڙين کي نظرانداز ڪري ڇڏيو پر انهي سر ڪم بائيڪل ريلوي کي ڪڏهن ڪڏهن ريل جي پٽڙيءَ تان لهي وڃڻ ۽ ريل جي پٽڙيءَ تي برف ۽ پٿر جي ڇِپُن ڪِرَڻ سبب گهڻو نقصان رسيو، تنهن ڪري ڪنهن هنگامي صورتحال دؤران ڪم آڻڻ ايس ايس بائيڪل ۽ ايس ايس انگارا ٻنهي ريل گاڏي نما ٻيڙن کي تيار ڪري سن 1916ع ۾ چالو رکيو ويو. انهن مان ايس ايس بائيڪل، روس ۾ گهرو لڙائي دؤران سڙي تباه ٿي ويو، پر ايس ايس انگارا ريل گاڏي نما ٻيڙو اڃا تائين موجود آهي، جيڪو هڪ دفتر ۽ عجائب گهر طور ڪم اچي پيو. جيستائين بائيڪل ڍنڍ جي ڏاکڻي ڪناري تي Spur اِسپر يعني جهل يا روڪ لاءِ ديوار مڪمل ڪا نه ٿي هئي، تيستائين سياري جي مُندَ ۾ مسافرن، سندا سامان ۽ ٻئي بار کي کڻي وڃڻ لاءِ برف گاڏيون استعمال ٿينديون هيون. سن 1916ع ۾ چين جي سرحد جي اُتر ۾ اَمُور درياه واري ريل جي پٽڙي ٺهي راس ٿي ته اها پيٽروگِراڊ کان وِلاڊيواسِٽڪ تائين سدائين برقرار رهندڙ ريلوي لائين ٿي پئي ۽ اها دنيا ۾ سڀني کان وڌيڪ ڊگهي ريلوي لائين طور موجود آهي. هن طويل ترين ريلوي لائين کي بجلي مهيا ڪرڻ وارو ڪم سن 1929ع ۾ شروع ٿيو ۽ سن 2002ع ۾ مڪمل ٿيو، جنهن ڪري هن ريلوي لائين جي بار ڊوهڻ واري سگهه ۽ صلاحيت ٻيڻي ٿي وئي. هن ٽرانس سائيبريئن ريلوي چالو ٿيڻ سان سائبريا واري علائقي ۾ زراعت خوب ترقي ڪئي ۽ زرعي جنسون وِچ روس ۽ يورپ ڏانهن وڃي وِڪَجڻ لڳيون. هن ريلوي لائين، ساڻس سڌيءَ طرح يا درياهن وسيلي ڳنڍجندڙ سمورن علائقن تي معاشي ۽ ثقافتي طور تي خاصو مثبت اثر مرتب ڪيو ۽ کين مڙني شعبن ۾ ترقي ڏياري. مثلاً الٽائي ڪِرائي علائقي مان ڪڻڪ اوب نديءَ وسيلي ريلوي اسٽيشن تي پهچائي وئي، جتان بار بردار ريل گاڏين اها اولهه روس ۽ يورپ ۾ پهچائي. اهڙيءَ ريت سن 1861ع ۾ غلاميءَ کي قانوني طور رد ڪرڻ کان پوءِ سائيبريا واري علائقي 1870ع واري ڏهاڪي دؤران اولهه روس ۽ اولهه وارن ٻين مُلڪن ڏانهن وڪري لاءِ سستو اناج موڪلڻ شروع ڪيو. تنهن دؤر ۾ روس جي مرڪزي علائقي ۾ زراعت اڃا معاشي دٻاء هيٺ هئي، تنهن به سڌرڻ شروع ڪيو. مرڪزي علائقن جي بچاء ۽ سماجي زوال کي روڪڻ لاءِ روسي سرڪار، چيليار بِنسڪِ شهر وٽان کڄي ويندڙ اناج تي ۽ منچوريا ۾ موڪليو ويندڙ اناج تي چيليار بِنِسڪِ ٽيرف نالي محصول نافذ ڪيو. روسي سرڪار جي ٽيڪس مڙهڻ سبب، ڏيساور ويندڙ مال جي نوعيت بدلجي وئي ۽ اناج جي پيداوار واري علائقي جي شهرن، جهڙوڪ: اٿائي ڪِرائي، نوووسيبرِسڪِ ۽ ٿوڪِمسِڪ ۾ روٽي ٺاهڻ جا ڪارخانا روٽي /ماني تيار ڪرڻ لڳا. ڪيترن ئي زرعي فارمن ۾ ڪارن/اناج جي پوک ٿيڻ لڳي. سن 1896ع کان 1913ع تائين سائيبريا سراسري طور پنج لک، هڪ هزار، نَوَ سؤ، ٻَٽِيههَ ٽَنَ اناج، اٽو ۽ روٽي ماني في سال ڏيساور موڪليندو رهيو. ٽرانس سائيبريئن ريلوي جي موجودگيءَ سبب روس جي اُلهندنِ ڀاڱن ۽ يوڪِرين مان لکين هاري لوڪ، سائيبَريا جي زرعي علائقن ۾ اچي آباد ٿيا. سن 1906ع کان 1914ع تائين اٽڪل چاليهه لک غير سائيبريائي ڪُڙمي سائيبريا اچي سهڙيا. انهيءَ عرصي دؤران تمام گهڻا ماڻهو هتي لڏي آيا هئا. هيءَ ريلوي لائين پوري روس ۾ سفر ڪرڻ ۽ بار ڊوهڻ جو اهم ترين وسيلو آهي ۽ روسي برآمدات جو ٽيهه سيڪڙو هن ئي ريلوي لائين وسيلي ٿئي ٿو. جڏهن ته ٽرانس سائيبريئن ريلوي پرڏيهي سيلانين جي اڪثريت لاءِ پڻ پرڪشش آهي، ڇو ته روس جي ڏور اوڀَر واري علائقي ڏانهن ويندڙ مکيه ريلوي لائين آهي. موجوده دؤر ۾ هن ريلوي لائين وسيلي، هر سال اٽڪل ٻه لک ڪنٽينر يورپ روانا ٿيندا آهن. هيءَ ريلوي لائين ڪنٽينر ٽِرَيفِڪ جي گُنجائِش ٻيڻي ڪرڻ، خصوصي گاڏن جو فليٽ تيار ڪرڻ ۽ مختلف بندرن، اڏن، ٽرمينلن ۽ گهاٽن جو تعداد وڌائڻ جي پروگرام تي عمل پيرا آهي. چين ڏانهن ويندڙ روس جو واپاري مال سٺ مِلِيئن يعني ڇهه ڪروڙ ......... کان به وڌيڪ موڪلڻ جو منصوبو آهي. انهيءَ مال جو وڌ ۾ وڌ مقدار هن ئي ريلوي لائين وسيلي، نيو ۽ آندو وڃي ٿو. شامل ملڪن جي ريلوي انتظاميائن جي دُرستِ رابطي وسيلي ٽرانس سائيبريئَن ريلوي ۽ ٽرانس مَنگولِيئَن ريلوي معرفت ڪيترن ئي ڪنٽينرن تي مشتمل مال پندرهن ڏينهن اندر بيجنگ کان هيمبرگ تائين پهچائي سگهجي ٿو. جڏهن ته عموماً جپان کان روس جي يورپي ڀاڱي ۾ مال پهچڻ ۾ پنجويهه ڏينهن لڳيو وڃن. ٽرانس سائيبريئن ريلوي لائين تي ڪنهن ڊگهي سفر ڪرڻ وارن مسافرن کي صلاح ڏجي ٿي ته اهي پاڻ سان هڪ ننڍو چاقو، روٽي، ڀاڄي ۽ ميوو ڪَٽڻ لاءِ رکو، ٽِشُو پيپر، منهن هٿ اُگهڻ لاءِ رکو، دنيا جي هِن بيمثال ريل گاڏيءَ ۾ سياحت ۽ تفريح جو ماسڪو کان وِلاڊيو اسِٽَڪ تائين ستن ڏينهن جو خرچ 640 يو ايس ڊالر آهي. جنهن ۾ ماني به شامل آهي، پر رائل راجستان ريلَوِي جو صرف هڪ ڏينهن جو ڪرايو 1720 يو ايس ڊالر آهي. هن سفر ۾ ضرورت وقت پڙهڻ ۽ لِکڻ لاءِ هڪ هيڊليمپ پاڻ وٽ رکو. وِندرَ خاطر شطرنج راند جي ڪوڏين جو سيٽ يا تاش راند جا پتا به پاڻ آڻڻ نه وساريندا. تنهن کان سواءِ پنهنجي گهر ۽ ڪُٽنب وارن جو فوٽو البم به آڻڻ گهرجي. گُفتگو جو رهبر ”فِريزِبڪ“ وقت سٺو گذارڻ ۾ مددگار ثابت ٿيندو. ڌارِين ضروري ڏُکين لفظن جي فهرست تيار ڪري ياد ڪرڻ گهرجي ته جيئن ضروري شين جي حصول ۽ مقصد واري ڳالهه بيان ڪرڻ ۾ سَولائي ٿئي. پنهنجي پسند موجب سير ۽ سفر جو خاڪو تيار ڪرڻ لاءِ گهربل ”رُشيا پِلانَر“ رهبر ڪتاب توهان لاءِ بيحد ڪمائتو ثابت ٿيندو. ٽرانس سائيبريئن ريلوي لائين جا ٽي مکيه شهر: ماسڪو، بيجنگ ۽ وِلاڊيواسِٽڪ آهن، تنهن کان سواءِ ماسڪو کان اتر ڪوريا جي گاديءَ واري شهر پيانگِيانگِ ڏانهن پڻ هفتي ۾ هڪ ڀيرو ريل گاڏي، انهيءَ ساڳي ريلوي لائين تان وڃي ٿي. يورپ جي ڪنهن به شهر کان ريل گاڏيءَ وسيلي ماسڪو اچي سگهجي ٿو. يورپيئن ڪوچ لائين، يعني يورو لائين پڻ لنڊن کان ماسڪو سميت سڄي يورپ ۾ هلي ٿي. ”ايروفِلوٽِ“ روس جي مکيه هوائي سروس آهي، جيڪا سڄي يورپ سان گڏ سڄي دنيا ۾ هلي ٿي. تنهن کان سواءِ روس جون لانچون ۽ مسافر بحري جهاز ايشيا توڙي يورپ ۾ مسافرن کي آڻين ۽ نين ٿا. مسافرن کي البت پرڏيهي مُلڪ گهمڻ خاطر انهن ملڪن ۾ داخل ٿيڻ خاطر ۽ رهڻ لاءِ پاسپورٽ ۽ ويزاگهربل ٿئي ٿي. مسافرن کي پاسپورٽ آفيس مان پاسپورٽ ٺهرائڻا آهن ۽ ويزا سندن ملڪ ۾ واسطيدار ملڪن جي سفارتخانن مان ملندي آهي. سفر لاءِ ٽڪيٽ، ٽِريول ايجنسي ۽ ريلوي لائين تي قائم اهم اسٽيشنن تان خريد ڪري سگهجن ٿا. ويمي وارا ٽِڪيٽ به ملن ٿا. ماسڪو وِلاڊيواسِٽڪ روٽ تي ريل گاڏي، هر ٽِنِ چئين ڪلاڪن کان پوءِ وِيهَن کان ٽِيهه منٽ ڪنهن نه ڪنهن اسٽيشن تي بيهندي آهي، جنهن دؤران مُسافر ريل گاڏيءَ مان لهي پنهنجي پسند ۽ ضرورت موافق، تازا تازا تيار ٿيل کاڌا، ميوا ۽ مشروبات وٺي کائيندا ۽ پيئندا آهن. روس ۾ ريلوي اسٽيشنن تي فقط روسي سڪو هلي ٿو. بائيڪل ڍنڍ وارين اسٽيشنن تي Omal اومَل نالي تازي پڪل مڇي به مِلي ٿي. ريل گاڏيءَ ۾ پڻ ماني کائڻ وارا ريل جا گاڏا ريل گاڏي ۾ ئي لڳل آهن، جتي هر قسم جا گاڏا پيتا مُيسِر آهن. گرم پاڻيءَ وارو سماوار ريل جي هر گاڏي ۾ موجود هوندو آهي، جتان چانهه ۽ ڪافي لاءِ گرم پاڻي مفت ۾ حاصل ٿئي ٿو. هتي مسافر ريل جي گاڏيءَ ۾ ٽن قسم جا ريل گاڏا ٿيندا آهن. 1. فرسٽ ڪلاس گاڏا، 2. سيڪنڊ ڪلاس گاڏا ۽ 3. ٿرڊ ڪلاس گاڏا ٿيندا آهن. فرسٽ ڪلاس گاڏن ۾ ڪمپارٽمينٽ ٿيندا آهن، جن ۾ ٻه ٻه صوفا ۽ اٽيچڊ باٿ روم هوندا آهن،. ڀاڙو مهانگو اٿن، ڇو ته انهن جو معيار يورپ ۽ آمريڪا جهڙو آهي. ٿرڊ ڪلاس گاڏن ۾ پڻ سفر آسان آهي، پر لگزري ڪانهي. تمام گهڻا مسافر هن ئي ڪلاس جي گاڏن ۾ سفر ڪندا آهن. ٽرانس منچوريئن روٽ وارين ريل گاڏين ۾ وهجڻ وارو شاور ڪو نه ٿئي. واشروم ۾ گرم ۽ ٿڌو پاڻي ملائي بالٽيءَ ۾ وهنجي سگهجي ٿو. فرسٽ ڪلاس گاڏن جون ڪيبِنون يا ڪمپارٽمينٽ مسافرن جي مرضيءَ موجب اندران توڙي ٻاهران تالن سان بند ڪري سگهجن ٿا. هن ٽرانس سائيبريئن ريلوي وارين ريل گاڏين ۾ ڊگهي سفر لاءِ گروپ ٽوئر سٺو ۽ سستو آهي. ريل گاڏين ۾ مانيءَ وارن گاڏن ۾ ڪم ڪندڙ ملازم خدمتگار، مسافر گاڏن ۾ وڃي مسافرن ۾ چانهه ۽ ڪافي وڪڻندا آهن. مانيءَ وارن گاڏن مان سافٽ ڊرنڪ ۽ بيئر وٺي مسافر پنهنجن گاڏن ۾ کڻي اچي سگهن ٿا. هتي رشيا جي جڳ مشهور ووڊڪا پيئڻ نه وسارڻ گهرجي.


مختلف موضوع

تَنۡ سِپُون سُوجهي ڪَڍيُون