اَيــڪــروپــولــس (اٿينس جو قديم قلعه بند شهر)

اٿينس شهر واري ٽڪريءَ تي هزارين سال قبل مسيح دؤران اڏيل اٿينس جي قديم شهر کي تاريخي طور يورپ ۾ نئين جاڳرتا واري دؤر کان دنيا ۾ Acropolis of Athens يعني اٿينس جو پراڻو قلعا بند شهر سڏيو وڃي ٿو. اهو ماڳ موجوده دؤر ۾ فقط آثار قديمه يعني رڳو هڪڙي پراڻي ڦٽل شهر جي کنڊر واري حالت ۾ آثار قديمه کاتي ۽ کنڊرات ۾ دلچسپي رکندڙ دنيا جي عالمن ۽ سيلانين جي وندر جي وسيلي طور ڏسجي ۽ پسجي پيو. انهيءَ ۾ ڪيترين ئي جهونين عمارتن جا فقط کنڊر موجود آهن. کنڊرن ۾ تبديل ٿي ويل انهن عمارتن جي اڏاوت يعني طرز تعمير کي آثار قديم جي ماهرن وڏي شد ۽ مد سان ساراهيو آهي ۽ انهن کي تاريخي طور عظيم طرز تعمير جا حامل قرار ڏنو آهي. انهن سمورن کنڊرن مان فقط هڪ کنڊر کي جنهن جو نالو Parthenon پارٿينون ڄاڻايو ويو آهي، انهيءَ کي ٻين سمورن کنڊرن جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ پزيرائي ۽ مشهوري حاصل ٿي. لفظ Acropolis يوناني ٻوليءَ جي ٻن لفظن 1. Akron ايڪرون، جنهن جي معنيٰ: ڪنارو، دنگ ڇيهه ۽ اوچائي آهي ۽ ٻيو لفظ Polis پولس، جنهن جي معنيٰ ”شهر“ آهي انهن لفظن جي ميلاپ سان ٺهيل آهي. انهيءَ ترقيب موجب ايڪروپولس جي معنيٰ ”مٿاهين هنڌ يا ٽڪريءَ تي اڏيل شهر“ آهي. يونان ملڪ ۾ ٻيا به گهڻائي پراڻا قلعا بند ڦٽل شهر کنڊرن جي صورت ۾ اڃا باقي آهن، پر اٿينس واري ايڪروپولس جي مخصوص سياسي ۽ تاريخي حيثيت ٻين سڀني کنڊرات تي مقدم رهي آهي. آثار قديمه ۽ جديد علمن جي ماهرن جي راءِ موجب هن ڦٽل شهر واري ٽڪريءَ تي مسيح عليه السلام جي پيدائش کان اٽڪل چار هزار سال اڳي به لاثاني وَسَندِي يا وَستي قائم هئي. سن 495 ق.م. کان 429 ق.م تائين Pericles پير يڪِلَس اٿينس رياست جو حاڪم ٿي گذريو آهي، تنهن هن ڦٽل شهر جي سڀ کان وڌيڪ اهميت جي حامل چند عمارتن، جهڙوڪ: Parthenon پارٿينون، Propylaia پروپائلائيا، Erechtheion اِريڪٿِيئون ۽ عقل يا ڏاهپ جي ديوي Athena اٿينا جي مندر جي تعمير متعلق سنجيدگيءَ سان هم آهنگي پيدا ڪئي ۽ تعميرات جي حتيٰ الامڪان تڪميل جي ڀرپور ڪوشش ڪئي. سن 1687ع ۾ وينس جي سوداگر حاڪمن جي بحري ۽ بري فوج طرفان اٿينس شهر کي محاصري هيٺ آڻي، توپن سان گولاباري ڪئي وئي، تنهنڪري پارٿينن ۽ ٻيون ڪَئين عمارتون بلڪل ڀڄي ۽ ڊهي پيون، ڇو ته انهيءَ جنگ دؤران پارٿينون واري عمارت بارود خاني طور استعمال پئي ٿي، اُتي توپن جي گولن لڳڻ ڪري بارود ڦاٽو ته پارٿينون سان گڏ ٻيون عمارتون به ڪافي تعداد ۾ ڊهي پيون. اٿينس واري هن قديم ڦٽل شهر کي يورپ جي ثقافتي ورثي جي يادگار ماڳن بابت، 26 مارچ سن 2007ع ۾ مرتب ڪيل فهرست ۾ اصولي طور تي وڌيڪ اهميت ۽ عظمت جو حامل جهونو ماڳ قرار ڏنو ويو آهي. ايڪرو پولس ڦٽل شهر، اٿينس شهر واري سمنڊ جي سطح کان 490 فوٽ اوچي ٽڪريءَ تي هزارين سال اڳي قائم ڪيل انساني وسندي آهي، تنهن کي اٿينس جي اصل رهواسي بادشاه Cecrops سيسروپس جي نالي پٺيان Cecropia سيسِروپيا“ پڻ ڪوٺيندا هئا. آڳاٽن کنڊرن جي علم موجب، هن ماڳ تان هٿ آيل سڀ کان وڌيڪ پراڻيون جايون جڳهيون ۽ ٽول ٽڙا انساني سماج جي پٿر واري وچئين دؤر سان واسطو ظاهر ڪن ٿا. هن ڦٽل شهر واري علائقي کي گهڻو آڳاٽي زماني ۾ Attica اٽيڪا سڏيو ويندو هو، تنهن کان پوءِ Athens اٿينس سڏڻ لڳا. هن علائقي ۾ ڪن ماهرن طرفان انساني آبادڪاريءَ جي شروعات پٿر جي آڳاٽي دؤر، يعني اٽڪل ڇهه هزار سال قبل مسيح ۾ ڄاڻائي وئي آهي. يونان جي ڪن تاريخ نويسن اٿينس واري ٽڪريءَ تي Late Bronze Age يعني ڪانسي يا پِتِل واري پوئين دؤر ۾ Megaron ميگاران نالي شهر جو قيام ڄاڻائيندي معروضي طور تي مغالطو پيدا ڪري وڌو آهي، ڇو ته سندن دعويٰ موجب هن ماڳ تي ميگاران نالي شهر جو ته انهيءَ دؤر ۾ ڪو وجود ئي ڪونهي، البت چن جي پٿر جو ٺهيل هڪ ڪالم جو بنياد ۽ واريءَ واري پٿر جا ٺهيل ڪجهه چاڙهيءَ جا پٿر، انهيءَ ناپيد شهر سان منسوب ڪيا اٿن. معتبر مؤرخن جي لکڻين موجب، هن ٽڪريءَ تي هڪ محل جي تعمير کان پوءِ، ان جي چوڌاريءَ، آڳاٽي رومي طرز تعمير وارو هڪڙو شاهي ڪوٽ اڏيو ويو، جنهن 760 ميٽر انمول ۽ محفوظ وسيلي طور ڪم ڏنو. آرگولس رياست جي قبضي دؤران ايڪروپولس ۾ آرگولس جي حڪمران طرفان سندس اڏايل محل جي موجدگيءَ جو ثبوت به هر حال ڪونهي مليو. جيڪڏهن مذڪور محل واقع اڏيو ويو هو ته ممڪن آهي ته ان کان پوءِ ايڪروپولس ۾ نئين عمارتن جي تعمير واسطي ٻين غير ضروري عمارتن سان گڏ انهيءَ محل کي به ڊاهيو ويو هُجي. قديم آثارن جي ماهرن ايڪروپولس جي هن ڦٽل شهر ۾ Archaic Era يعني 6 يا 7 صديون قبل مسيح واري زماني تائين ٿيندڙ تعميرات بابت ڪاخاص ۽ خاطر خواه ڄاڻ مهيا نه ڪئي آهي. ڇهين ۽ ستين صدي ق.م. دؤران هي ماڳ هڪ مقامي جنگي سردار Kylon ڪائلون جي قبضي هيٺ آيو. پوءِ هڪڙي ٻئي جنگي سردار Peisistratus پِيسِسِٽِرَيٽس ٻه ڀيرا مٿس قبضو ڪيو. پيسسٽِريٽَس ايڪرو پولس جي مورچه بند ڪوٽ ۾ هڪ نئون شاهي دروازو تعمير ڪرايو ۽ اٿينا ديويءَ واري ديول جي مرمت ڪرائي. انهيءَ هنڌ وٽان چن جا ڪجهه گهڙيل پٿر لڌا آهن، جن تي مورتيون تراشيل آهن. انهيءَ ڀيڻيءَ وٽ هڪ وڏي ديول جا بنياد به دريافت ٿيا آهن. ايڪرو پولس واري ٽڪريءَ جي اُتر الهندي پٻ وٽ Clepsydra ڪليپسڊرا نالي، پاڻي جي هڪ تمام وڏي قدرتي چشمي جي چوڌاريءَ بچاءَ جِي دِيوار ٺهيل هئي، جنهن کي Enneapylon اينيپائلون چوندا هئا ڇو ته ان ۾ نَوَ دروازا ٺهيل هئا. Athena Polias اٿينا پوليئس يعني شهر جي محافظ ديوي اٿينا وارو ديوَل سن 570 ق.م. کان 550 ق.م ڌاري اڏايل هو. ويجهن، سوڙهن ۽ گهڻن ٿنڀن تي اڏيل هئڻ سبب Hekaton Pedon هيڪاتومپيڊن، يعني هڪ سئو ٿنڀن تي اڏيل مندر سڏيندا هئا. هِن مَندَر جا ڳچ عناصر بچي ويا، جهڙوڪ ان جا ٿنڀ، قديم منارو، سندس ٽڪنڊي مُهاڙِي ۽ ان مهاڙيءَ تي آويزان، ٽن گڏيل جسمن واري ماڻهوءَ نما نانگ جو مجسمو. انهيءَ مجسمي ۾ تراشيل ماڻهن جي ڏاڙهين کي گهري نيري رنگ سان رنگيو ويو هو، تنهن ڪري انهي مندر کي Blue Beard Temple يعني نِيرِينِ ڏاڙهين واري مجسمي وارو مندر به سڏيندا هئا. ڇا مذڪور ديول يا مندر ڪنهن اڳوڻي مندر جي ڀيڻيءَ تي اڏيو ويو، يا اهو هڪ مقدس آڳنڌ آهي يا اهو هڪڙو مذهبي قربان گاه آهي، تنهن بابت پڪي پختي ڄاڻ خير ڪا آهي. شايد سؤ ٿنڀن وارو مندر، انهي هنڌ تعمير ڪيل هو، جتي هن وقت اٿينا ديويءَ جو يادگار مندر قائم آهي، سن 529 ق.م. ۽ 520 ق.م جي وِچَ واري عرصي دؤران Peisistratds پيسسِٽَريٽڊس نالي حاڪم هڪڙو ٻيو مندر به جوڙايو هو. اٿينا ديويءَ واري مندر کي پراڻو مندر سڏيو ويندو هو. اهو پراڻو مندرسن 480 ق.م ۾ ايراني حملي دؤران ناس ٿي ويو ۽ غالباً ان کي 454ق.م ۾ وري جوڙيو ويو. يوناني تاريخدان Xenophon زينوفون لکي ٿو ته سن 406 يا 405 ق.م ۾ انهيءَ مندر کي باه ڏئي ساڙيو ويو، پر ٻين مؤرخن انهيءَ واقعي جو ذڪر ڪو نه ڪيو آهي. البت اهو ڄاڻايو ويو آهي ته سن 500 ق.م ڌاري اٿينا ديويءَ جي پراڻي مندر کي ڊاهي وري نئين سر وڌيڪ پکيڙ تي ۽ وڌيڪ وڏو ۽ سٺو مندر اڏيو ويو هو، جنهن جي بنياد ۾ ٻه ٽَنَ وزن وارا اٺ هزار وڏا گهڙيل پٿر لڳائي بنياد يارهن ميٽر يعني 36 فوٽ اونهو بنايو ويو. مراٿان واري جنگ جي سن 490ق.م ۾ فتح کان پوءِ مندر کي وڌيڪ سهڻو بنائڻ خاطر منجهس سنگمرمر لڳايو ويو. مندر جي نئين سر تعمير جي پهرئين دؤر کي Pre Parthenon-1 پري پارٿينون ون ۽ ان جي ٻئي تعميراتي دؤر کي Pre Parthenon-II پِري پارٿينون ٽو سڏيو ويو آهي. Xerxes ايگزرڪِسِس بادشاه جي تخت نشينيءَ کان پوءِ پيداواري وسيلن کي بچائڻ خاطر مندر جو وڌيڪ تعميراتي ڪم بند ڪيو ويو. سن 480 ق.م ۾ ايراني حمله آور فوج هن ٽڪريءَ تي ٺهيل سمورين عمارتن مان ڦرلٽ ڪئي ۽ مندر کي باه ڏئي ساڙيو ويو. ايرانين جي پيدا ڪيل بحران مان نِڪرڻ کان پوءِ يونانين ايڪرو پولس واري مندر ۽ ٻين عمارتن مان باه ۽ ڦرلٽ کان بچيل سچيل ۽ ڀڳل ٽُٽل پر اهميت جون حامل شيون ميڙي آڻي مورچه بند ڪوٽ اندر مورچن ۽ مينارن کي ملائيندڙ نئين اڏيل ديوار جي احاطي ۾ رکيون. انهن شين کي War Memorials يعني ايراني جنگ جي بربريت جي يادگارن طور اڃا تائين سانڍي ۽ سنڀالي رکيو آهي. باقي ملبي جو گند ڪچرو ٽڪريءَ ۾ وڏيون کاهيون کوٽي منجهن ڍڪيو ويو، جنهن کي قديم آثارن جي ماهرن کوٽائي ۽ تپاسي بيش بها ورثو قرار ڏنو آهي. سن 468 ق.م ۾ Eurymedon ”يوري ميڊن“ ماڳ وٽ لڳل جنگ کٽڻ کان پوءِ فاتح يوناني جنگي سردارن Cimon سائمون ۽ Themistocles ٿيمسٽوڪِلِس ايڪرو پولس جي اتر ۽ ڏکڻ ۾ ڪوٽ جي ڊٺل ديوارن جي نئين سر تعمير جو حڪم ڏنو. بادشاه پيريڪلس جي رهبريءَ ۾ اهيمت وارن سڀني مندرن ۽ يادگارن کي سن 460 ق.م. کان 430 ق.م جي عرصي دؤران، جنهن کي اٿينس جي رياست جو سُنهري دؤر سڏجي ٿو، نئين سر تعمير ڪيو ويو. Phidias فيڊيئس، عظيم مجسمه ساز ۽ ٻن تعميرات جي ماهرن Ictinus اِڪٽِينَس ۽ Callicrates ڪَيلِيڪِرَيٽِس کي مذڪور سموري تعميرات جي ذميواري سونپي وئي. سن 437 ق.م ۾ Mnesicles مِنيسِسيڪِلس ايڪروپولس جي اُلهَندي دنگ وٽ هڪڙو شاندار شاهي دروازو جوڙائڻ شروع ڪيو، جنهن جا ٿنڀا قديم يوناني ڊورڪ طرز تعمير موجب ۽ پينٽيلڪ سنگ مرمر سان ٺاهيا ويا. انهن سوڙهن ٿنڀن واري ڇڄهري ٻن ڀاڱن ۾ ورهائيل هئي. ان جو اُتريون ڀاڱو Polygnotus پولي گنوٽس نالي مصور جي ٺاهيل رنگين تصويرن سان سينگاريل آهي. ساڳئي عرصي ڌاري انهيءَ شاهي دروازي جي ڏکڻ طرف يوناني طرز تعمير موجب اٿينا نائيڪ جي مندر جي تعمير شروع ڪئي وئي، جنهن ۾ اصل يوناني مندرن ۾ ٺهيل چورس ڇٽيءَ وارن ٻُنڀن جهڙا ٻُنڀا اڏيا ويا. پوئنيشيا وارن حاڪمن طرفان اٿينس سان جنگ لڳڻ سبب هن مندر جي اڏاوت مڪمل ٿي نه سگهي ۽ ان جي رهيل اڏاوت سن 421 ق.م کان 409 ق.م تائين يونان ۾ امن امان واري عرصي دؤران مڪمل ڪئي وئي. Erechtheion اِريشٿيئن وارو شاندار مندر سن 421 ق.م کان 406ق.م جي وچ ۾ اڏيو ويو. ان جي اڏاوت خاطر ڳچ ننڍا مقبرا مسمار ڪيا ويا ۽ زمين جو مٿاڇرو سَنوَت ۾ آندو يوو. مندر ۾ داخل ٿيڻ واري لنگهه جي مُهاڙ اوڀر طرف آهي ۽ اهو دروازو ڇهن يوناني طرز جي ٿنڀن تي ٺهيل آهي. معمول جي خلاف هن مندر ۾ ٻه ڇڄا يا ورانڊا ٺهيل آهن. انهن مان هڪڙو مندر جي اتر اولهه ڪنڊ تي قديم يوناني طرز جي ٿنڀن تي اڏيل آهي ۽ ٻيو ورانڊو مندر جي ڏکڻ اوڀر ڪنڊ تي، ڪپڙا پهريل عورتن جي مجسمن سان ٺهيل ٿنڀن تي اڏيل آهي. مندر جو اڀرندو ڀاڱو شهر جي محافظ ديويءَ Athena Polias اٿينا پوليئس کي ارپيل آهي ۽ الهندي ڀاڱي ۾ قديم يوناني بادشاه Poseidon Erechtheus پوسيڊان اِريشٿيئس جي مذهبي عقيدي جون رسمون ادا ڪيون وينديون هيون. انهيءَ ڀاڱي ۾ Hephaestus هيفائيسِٽَس ۽ اريشٿيئس جي ڀاءَ Voutos ووٽوس واريون ديوتائن لاءِ ٿيندڙ قربانيءِ جون اڏيون رکيل هيون. هن مندر جي اندروني اصل صورتحال بابت نهايت مختصر ڄاڻ ملي سگهي آهي، ڇو ته اهو مندر پهرين صدي ق.م. ۾ باه لڳڻ سبب اندران بلڪل سڙي ويو ۽ پوءِ اهو ڪيترائي ڀيرا نئين سر اڏبو رهيو آهي. اِنهيءَ ساڳئي عرصي دؤران اٿينا ديوي، پوسيڊان، اِريشٿِيئس، سِسِروپس، هَرسِ، ڀينڊروسوس ۽ ايگلائوروس جي مندرن سميت سڀني مقدس جڳهين کي Kare Parch دوشيزائن واري ڇانئيل ورانڊي ۽ عورتن جي مجسمن مان ٺاهيل ٿنڀن واري بالڪنيءَ سان ڳنڍي مربوط ڪرڻ وارو عمل شروع ڪيو ويو. اٿِينا نائيڪ جي مندر ۽ يادگار مُناري جي وچ ۾ Artemis Brauronia آرٽيمِس ديويءَ جو مندر ٺهيل آهي، جيڪا رِڇَ جي روپ ۾ قديم يوناني شهر Brauron بريئورون ۾ قائم مندر ۾ پوڄي ويندي هئي. پُئونِيسِيئَس موجب هن ديويءَ جي هن ايڪروپولس واري مندر ۾ Praxilates پِرَيگسِيلَيٽش نالي شاهه ڪاريگر واڍي جو ٺاهيل آرٽيمِس ديويءَ جو ڪاٺ جو مجسمو ۽ هڪڙو پٿر جو مجسمو چوٿين صدي ق.م ۾ ٺاهي رکيو ويو هو. پيسِسِٽِرَيٽس جي اڏايل شاهي دروازي جي پويان، يعني ڪوٽ جي اندرئين پاسي عظيم مجسمه ساز فيڊيئَس هٿان ٺهيل جنگ جي پهرين صُفَ ۾ وڙهندڙ يعني بهادر ديوي Athena Promachos اٿينا پروميچوس جو پِتِل ڌاتوءَ جو ٺهيل هڪ زبردست ۽ شاندار مجسمو نصب ڪيو ويو هو، جيڪو ايڪروپولس ۾ سڀ کان وڌيڪ نمايان هو.ان مجسمي جي بنياد واري دِڪي جي اوچائي چار فوٽ، يارهن انچ هئي ۽ مجسمي جي ڪل اوچائي ٽيهه فوٽ هئي. لڙائيءَ جي ديويءَ جي ساڄي هٿ ۾ نيزو جهليل آهي ۽ سندس کاٻي پاسي کان هڪڙي وڏي ڍال، سندس کاٻي هٿ جي گرفت ۾ آهي. انهيءَ ڍال تي Mys مِسِ نالي مُصور، جنگ جا نظارا چِٽيا هئا. اٿينس تي يوناني ۽ رومي سلطنت واري عرصي دؤران ايڪروپولس واري ايراضي اندر زماني جي گردش ۽ جنگين سبب زبون حال ۽ ڀڳل ڊٺل عمارتن جي وڏي انگ جي جوڳي مرمت ڪرائي وئي. ان سان گڏ ڌارين بادشاهن، جهڙوڪ: Attalos-II اٽالوس ٻيو، ۽ Eumenes-II يومينس ٻيو جا مجسما پڻ يادگار مينار ۽ شاهي دروازي وٽ نصب ڪيا ويا. انهن مجسمن کي پوءِ رومي بادشاه Augustus آگسٽس، Claudius ڪِلاڊِيئَس ۽ Agrippa ايگريپا سان عقيدت وچان منصوب ڪيو ويو. رومي بادشاه جُوليئَس ۽ ڪِلاڊِيئس جي حڪومتن دؤران روم جي آگسٽس بادشاه جي مندر جي هڪڙي ننڍي ۽ گول عمارت، جيڪا اٿينا ديويءَ جي يادگار مينار کان اٽڪل 23 ميٽر پري ٿيندي اها ايڪروپولس جي قديم عمارتن جي سلسلي ۾ آخرين اڏيل عمارت ليکي وڃي ٿي. انهيءَ عرصي دؤران ايڪروپولس واري ٽڪريءَ جي اُترِئين طرف واري لاهيءَ وٽ هڪڙي غار ۾ مندر ٺاهيو ويو، جيڪو پوءِ Appolo اپولو يعني سورج ديوتا کي ارپيو ويو. سن 161ع ۾ رومي بادشاه، هيروڊس اَٽِيڪَس هن ٽڪريءَ جي ڏاکڻي لاهيءَ وٽ Odeon اوڊِيئَن يعني راندين ۽ ناٽڪن ڏسڻ لاءِ گول چوديواريءَ وارو اکاڙو يا ناٽڪ گهرٺاهرايو هو. اهو هيروليا واري حمله آور لشڪر هٿان ٽئين عيسوي صديءَ ۾ زبون ٿي ويو هو. انهيءَ ٿيٽر کي اٿينس وارن گذريل صديءَ ۾ يعني 1950ع ۾ نئين سِر تعمير ڪرايو. ڌارين حمله آور لشڪرن جي خطري جي پيش نظر ٽئين صدي عيسويءَ ۾ ڪوٽ جي ڀتين جي مرمت ڪرائي وئي. مندر واري دروازي جي سامهون شهر ۾ داخل ٿيڻ تي روڪڻ لاءِ، انهيءَ جي اڳيان هڪڙو مورچه بند دروازو ٺاهيو ويو. اهڙيءَ ريت ايڪروپولس وري به هڪ قلعي طور استعمال هيٺ آيو. بازنطيني دؤر حڪومت ۾ Parthenon پارٿينون يعني اٿينا ديويءَ واري يادگار مندر کي Church چرچ يعني عيسائي مذهب جي عبادتگاه ۾ تبديل ڪيو ويو ۽ بي بي مريم سان منسوب ڪيو ويو. اٿينس تي رومي قبضي دؤران پروپائيليا رومي ناظم جي محل جو هڪڙو ڀاڱو ٿي ڪم آيو. ترڪيءَ جي عثماني سلطنت طرفان ڪيل يونان جي فتح کان پوءِ، اٿينا ديويءَ جي مندر کي فوجي چوڪيءَ طور استعمال ۾ آندائون. اِريشٿِيئَس واري رهائش گاه ترڪ گورنر جي گهر طور استعمال ۾ آئي. سن 1687ع ۾ وينس جي لشڪر طرفان محاصري ۽ جنگ سبب ايڪروپولس جي عمارتن کي گهڻو نقصان رسيو، ڇو ته انهيءَ وقت پارٿينون مندر بارود خاني طور استعمال ۾ هو، جتي توپ جو هڪڙو گولو وڃي ڪِريو ته ڀنڀٽ پيدا ٿي پيو ۽ گهڻين جڳهين کي تمام گهڻو نقصان رسيو. انهيءَ کان پوءِ واري وقت دؤران هي ايڪروپولس شهر، بازنطيني، جرمن ۽ ترڪ حڪمرانن جي تعميرات سان هڪڙو مصروف يعني نهايت سرگرم انساني آباديءَ واري صورت اختيار ڪري ويو. ترڪ تعميرات ۾ پارٿينون اندر ٺهيل مُناري واري مسجد اهم تعمير ليکي وڃي ٿي. يونان جي آزاديءَ واري جنگ کان پوءِ بازنطيني، جرمن ۽ سموريون ترڪ اڏاوتون مسمار ڪري، قديم ۽ اصل عمارتن جي نئين سر تعمير لاءِ گُهربَل صفائي ڪئي وئي. هتي بچيل قديم آثارن ۾ پروپائيليا، يعني شاهي دروازو، اٿينا نائيڪ جو مندر، انهيءَ دروازي جي ڏکڻ طرف، ايڪرو پوليس جي وچ تي Athena Parthenos اٿينا پارٿينوس يعني اٿينا ڪنواري جو مندر، انهيءَ جي اتر طرف Erechtheum يعني اِريشٿِيئَس وارو مندر، ٽڪري جي چوٽيءَ تي ڊايونيسس واري ٿيٽر جا ڪجهه آثار ۽ هيروڊس وارو، وري جزوي طور اڏيل ٿيٽر شامل آهن. هتان لڌل نوادرات ايڪروپولس واري عجائب گهر ۾ نمائش لاءِ محفوظ ڪيل آهن. اٿينس جا رهواسي، هر چوٿين سال Panathenaea پيناٿينائيا نالي راندين ۽ راڳ جي محفلن تي مشتمل هڪڙو جشن ملهائيندا هئا، جنهن جي اهيمت اولمپڪ راندين جي ميلي جيتري هوندي هئي. انهيءَ ميلي دؤران اٿينس شهر مان جلوس نڪرندو پيناٿينائيا ميلي جي ماڳ وٽان گذرندو اچي ايڪروپولس ۾ ڇيهه ڪندو هو. اتي پهچڻ کان پوءِ، پشم جو ٺهيل هڪ نئون جبو، شهر جي محافظ ديوي اٿينا جي مجسمي تي، يا ڪنواري اٿينا جي مجسمي تي چاڙهيو ويندو هو. مغربي تهذيب جي پوئين روايت ۽ قديم يوناني روايات جي بحاليءَ جي سنگم سان، عيسوي ارڙهين صديءَ جي وچ کان وٺي، اٿينس واري ٽڪريءَ تي اڏيل هي ڦٽل شهر ايڪروپولس، قديم يونان جي عظمتن ۽ يونان جي قديم تهذيب جي ورثي جو حقيقي آماجگاهه ۽ مقدم علامت جي حيثيت جو حامل ماڳ آهي.


مختلف موضوع

تَنۡ سِپُون سُوجهي ڪَڍيُون