آنچل اڏارن جهڙو شاعر ربڏنو خاصخيلي
مونکي اها خبر ناهي ته اها ڪهڙي ڪيفيت آهي، جيڪا هن سادي سودي کلڻي ماڻهو کي کن پل ۾ اداس ۽ مڪليءَ جيان ماٺ ڪرايو ڇڏي. ۽ هو اداسي ۾ اندر ئي اندر ۾ ڀور ٿيو وڃي. اهو وکرڻ ۽ سميٽجڻ وارو تسلسل هن جي خاموش زندگي تي ڪنهن جي ڀنڀن وارن جيان عيان آهي. اها واٽ جنهن تي هلندي هن جا پير زخمي، احساس زخمي، ٽهڪ زخمي، هر زخم تي هڪ هڪ غزل سرجڻ واري هن چرئي شاعر کي اها سُڌ ڪير ڏيندو ته آنچل جي اُڏارن ۽ وکريل بهارن جو ڪوبه ڪاٿو ڪري نه سگهبو آهي. پر هو درد جي طويل راتين سان سمجهوتو ڪري چڪو آهي. خاموش نهارن جهڙا هن جا نظم غزل هن جي جاڳ جي گواهي آهن.
چون ٿا شاعر جو روح شاعر جا لفظ شاعر جون اکيون شاعر جون سوچون محبوبي مرڪ کان شروع ٿي، پنهنجي لڙڪن تي ختم ٿي هڪ نظم بنجي، سماج سان مخاطب ٿين ٿيون. سج اڀرڻ کان سج لهڻ واري ڪٿا تائين ۽ درد جي سانجهين ۾ وڃائجي ويل يادگيرين جا منظر شاعر جي اندر ۾ ڀڃ ڊاهه ڪندا رهندا آهن.
لاڙ جي سانجهين جهڙو ربڏنو خاصخيلي انهن شاعرن مان آهي، جن پنهنجي تخليقي سگهه سان پنهنجي الڳ سڃاڻپ ڪرائي آهي.
20 مارچ 1977ع تي ڳوٺ محمد سومار خاصخيلي يوسي خليفوقاسم ضلع بدين ۾ جنم وٺندڙ ربڏنو پنجين ڪلاس کان وٺي مختلف رسالن اخبارن ۾ لکڻ شروع ڪيو.
پيار ۾ پنهنجو وڏو نشان ڪون آهي،
ٻڌائيندا ڇا وڻن کي زبان ڪون آهي،
جهڙا خوبصورت خيال ۽ منظرنگاري. مونکي سمجهه ۾ نٿو اچي ته هي خاموش ۽ کلڻو ملڻو ماڻهو ڪنهن جي اکين جي سمنڊ ۾ ٻڏي ڪئين اهڙو خوبصورت تخليقڪار بنيو آهي. هن تي جيڪڏهن اهو ٿورو آهي ته انهن اکين جو آهي، جن جي پويان هن پنهنجون اکيون بند ڪري اها راهه ورتي آهي، جيڪا تتل رڻ جهڙي آهي. ربڏني جي شاعري ۾ اهي منظر ملن ٿا، جيڪي منظر اسان جون اکيون روز ڏسن ٿيون. پورهيت جي ڦاٽل قميص کان وٺي، چانورن جي ڳاڙهي ماني تائين جو ذڪر هن خوبصورتي سان ڪيو آهي.
من موهي وڌو آ ماني ڳاڙهي چانورن جي،
جنهن ۾ خوشبو آ شامل هٿن سانورن جي،
منهنجي ڊجيٽل شاعري توکي ڪون وڻندي،
توتي راڳي پئي آ شاعري پراڻن شاعرن جي.
ربڏني جو خوبصورت سٽون پڙهي اهو يقين سان چئي سگهجي ٿو ته سندس سٽون جيڪڏهن محبوبي نرڙ جو پگهر نه ٿي سگهيون ته وڏي ڳالهه ناهي پر سندس سٽون پورهيت اکين جا لڙڪ ضرور بنيون آهن. هن جي شاعري کي پڙهي اهو چئي سگهجي ٿو ته سندس شاعري هن سماج جي چؤگرد ڦري ٿي. هن جي شاعري نسورو سچ آهي. روپاماڙي جي رات کان وٺي ڪارونجهر جي اُوچاين تائين جا سڀ فطرت جا حسين منظر ربڏني جي تخليقن ۾ انڊلٺ جيان اڪريل آهن.
ربڏني خاصخيلي جي فني ۽ فڪري سفر کي آساني سان نظرانداز نٿو ڪري سگهجي. هن پنهنجي رولاڪين ۽ خانه بدوشين ۽ من ڀاونائن کي آڌيءَ جي اوجاڳن جا عنوان ڏنا آهن.
هن جي شاعري ۾ ٻهراڙي جي سانجهين ۽ صبوح جا انڊلٺي رنگن به آهن ته ملڪ ۾ ناقص طرز حڪمراني سميت هاري جي پگهر جي ڳالهه به آهي.
ربڏني جي خوبصورت شاعري، نئون انداز، لفظن جو گهاڙيٽو، فن ۽ فڪر کي ڏسي اهو احساس ٿئي ٿو ته اڃان اسان جي نئين ٽهي خوبصورت تخليقون ادب کي ارپنا ڪري ٿي.
ربڏني خاصخيلي جي ڪتاب “نديءِ ۾ نهارون” ۾ روح کي گرمائيندڙ ۽ دل کي تڙپائيندڙ نئين انداز ۾ ڪيل شاعري ڏاڍي خوبصورت لڳي رهي آهي. سندس هي ڊجيٽل شاعري ضرور پڙهندڙن وٽ مڃتا ماڻيندي.
گلزار احمد درس/ خليفو قاسم
03433703938