اسلامي نظرياتي ڪائونسل اعتدال پسند ماڻھوءَ جي هٿ ۾ هئڻ گهرجي!
اها حقيقت آهي تہ حڪومتي مفاد وارا فيصلا، جيڪي عوامي مفاد ۾ نہ هوندا آھن، عوام انھن فيصلن جا انجام صدين تائين ڀوڳيندو آهي. آمريت خوف، جبر ۽ استحصال واري طرز حڪمراني آهي، جنھن ۾ هڪ ماڻھوءَ جي سوچ ۽ مفاد سڄي عوام مٿان مڙهجي ويندا آھن، ان جي برعڪس جمھوريت امن، انصاف ۽ برابري جو نظريو رکي ٿي، پر جمھوريت ان وقت تائين جمھوريت رهي ٿي، جيستائين اها عوامي نمائندن جي وسيلي سماج ۾ رائج هجي، جيڪڏھن جمھوريت، آمريت واري سوچ هٿان يرغمال بڻجي وڃي تہ پوءِ هو پنھنجو وجود ۽ سڃاڻپ وڃائي ٿي ويھي. جيئن هينئر تازو هفتو اڳ عوامي حڪومت جو ڪيل غير جمھوري فيصلو، جنھن عوام کي بُريءَ طرح ڀرڪائي ڇڏيو. مولانا محمد خان شيراڻيءَ جو (CII) ڪائونسل آف اسلامڪ آئيڊيالاجيءَ جو چيئرمين مقرر ٿيڻ، شعور رکندڙ عوام کي مايوس ڪري ڇڏيو.
سول سوسائٽيءَ طرفان اٿاريل اعتراض ان لاءِ غور طلب اهي تہ مولانا شيراني JUI-F سان تعلق رکي ٿو. ھن جماعت جا ۽ مولانا شيرانيءَ جا ذاتيءَ طرح سان شدت پسند ماڻھن سان رابطا ڪنھن کان ڳجها ڪونہ آھن. اسلامي نظرياتي ڪائونسل حساس ادارو آهي. ڪائونسل جا منظور ٿيل قانون سڄي ملڪ تي لاڳو ٿيندا، پاڪستان صرف هڪ مذهب ۽ هڪ فرقي جي پوئلڳن جو ملڪ نہ آهي، ھن ملڪ ۾ رھندڙ سڀ ماڻھو پاڪستان جا شھري آھن ۽ برابر حق رکن ٿا.
International covenant on civil and political rights (ICCPR) 16 Dec1966.
مطابق جيڪو اقوام متحده جي جنرل اسيمبليءَ مان منظور ٿيل، انساني حقن جي بل ۽UDHR)) Universal Declaration of Human Rights جو هڪ حصو آهي، تہ رياست جي سڀني شھرين کي سماجي ۽ سياسي حق حاصل هوندا، سڀني شھرين کي مذهبي آزادي، زندگي گذارڻ جي آزادي، اسيمبليءَ لاءِ چونڊڻ جي آزادي هوندي.
وومين ايڪشن فورم ۽ ٻين سماجي تنظيمن جا اعتراض حقيقت تي مبني ٿا لڳن، ڇو تہ هڪ ليبل سوچ نہ رکندڙ ماڻھو ۽ ڪرمنل ماڻھن لاءِ همدردي رکندڙ ماڻھو، ڪنھن ذميدار اداريءَ جي سربراھہ جي حيثيت ۾ فائدو ڏيندي نظر نہ ٿو اچي، اسان طبقاتي سماج ۾ جيئون ٿا، جنھن ۾ هر قسم جي قانوني توڙي سماجي سختيءَ جو شڪار ڪمزور طبقو ٿيندو آهي. ان ۾ عورتون ۽ اقليتون سرفھرست نظر ٿيون اچن. اسان جي سماج ۾ عورتن ۽ اقليتن کي فرد جي حيثيت سان مڃتا نہ ڏني ويندي آهي. قانون سازي ڪرڻ وقت اقليتن ۽ عورتن جي حقن جي تحفظ کي نظرانداز ڪيو ويندو آهي.
’Domestic violence Bill‘ کي حڪومت طرفان نظرانداز ڪرڻ بہ ان سلسلي جي هڪ ڪڙي آهي. اهو ان ڳالھہ جو ثبوت آهي تہ اسان جي سينيٽ ۾ بہ انتھاپسند سوچ رکندڙ ماڻھو موجود آھن، جيڪي سماج ۾ امن قائم ٿيندي نٿا ڏسي سگهن. حڪومتي ادارا تڏھن ڪاميابيءَ سان ڪم ڪندا آھن جڏھن صحيح ماڻھن جي انتظام هيٺ هوندا آھن. ڪنھن شاعر چيو آهي:
”زندگي ڪيا هي؟ عناصر ۾ ظھور ترتيب
موت ڪيا هي؟ انھي اجزا ڪا پريشان هونا. “
اهو موت هجي يا انتشار ان جو ڪارڻ بي تربيتي آهي. ائٽم کان وٺي انسان تائين، هر شيءِ جي تخليق ۾ جزن جي تربيت جو عمل دخل آهي. جنھن مھل جزن جي بي ترتيبي ايندي آهي تہ صحيح شيءِ وجود ۾ نہ اچي سگهندي آهي. ساڳيءَ طرح سماجي جوڙجڪ ۽ حڪومتي ادارن جي نظام ۾ بہ جيڪڏھن صحيح جاءِ تي صحيح جزا نہ ڪم ڪندا تہ انتشار پکڙجندو. اسان جي سماج جو اڄڪلھہ جو وڏي ۾ وڏو مسئلو اهو آهي تہ هر اداري ۾ ڪم ڪندڙ ماڻھو پنھنجن ذميوارين کان ناواقف آھن، جيڪو ماڻھو جنھن جاءِ لاءِ مناسب آهي اهو اتي موجود ڪونہ آهي. سڀ حڪومتي ادارا انتشار جو شڪار آھن Mismanagement جتي ڪٿي نظر ٿي اچي. اسان جا ادارا انفراديءَ سوچ رکندڙ ٿي ويا آھن. اجتماعي قومي شعور ختم ٿي چڪو آهي، ٻيا ادارا تہ ٺھيو پر خود حڪومت، صرف پنھنجي حڪومت بچائڻ ۾ مصروف ٿي وئي آهي. عوامي مسئلن تان عوامي نمائندن جو ڌيان هٽي چڪو آهي. عوام پنھنجي چونڊيل نمائندن تائين پنھنجا مسئلا پھچائي نٿو سگهي، ڀلا جي پھچائي بہ کڻي تہ هو مختلف مجبورين جي قيد خانن جا قيدي بڻيا ويٺا هوندا آھن. اها ڪا گهڻي پراڻي ڳالھہ ڪونھي، جڏھن ضياءَ عوامي ليڊر ذوالفقار علي ڀٽو کي ڦاسي ڏياري تہ نہ صرف ملڪ ۾ پر بين الاقواميءَ سطح تي بہ ھن کي تنقيد جو منھن ڏسڻو پيو هو. ان بين الاقوامي نفرت کي ختم ڪرڻ لاءِ ھن فوجي قوت کان سھارو ورتو، افغانستان جي عوام ۽ ملڪي فوجي ادارن جي مذهبي جذبات کي ڀڙڪائي، ضياءَ هڪ ڊگهي گوريلا جنگ کي جهاد جي پرڪشش نعري ۾ لڪائي پنھنجي حڪومت جي وقت کي ڊگهو ڪيو هو. ان تاريخي دور جي پڄاڻيءَ تي، عوام جمھوريت جو استقبال تمام جوش خروش، امن ۽ انصاف جي اميدن سان گڏ ڪيو هو. پر عوام جا خواب شايد خواب ئي رهجي ويا. عوام اهو ڄاڻي نہ سگهيو تہ، چھرا مٽجي ويا، پر ڪردار نہ مٽجي سگهيا، ڪجهہ زهريلا عنصر سماج جي رڳن ۾ رت بڻجي داخل ٿي ويا آھن، جن کي ڪڍڻ ممڪن نہ رهيو آهي، پر مقابلو جاري رھندو.
اسان جي خفيہ حساس فوجي ادارن جون انتھاپسند تنظيمن کي ڏنل تربيتون ۽ جنگي ساز و سامان ڏيڻ جا واقعا عوام اڳيان روشن سج وانگر عيان ٿي چڪا آھن.
اڄ جڏھن حڪومتي پاليسيون عوام جي اڳيان واضح ٿين ٿيون تہ عوام عدم تحفظ جو شڪار ٿي ٿو وڃي. جيڪڏھن عوامي مفاد سان ٽڪرائجڻ وارا حڪومتي فيصلا جاري رهيا تہ پوءِ حڪومت عوامي ويساھہ وڃائي ويھندي. ھن وقت ملڪي بجيٽ جو وڏو حصو فوجي ادارن ڏانھن وڃي ٿو ۽ پاڪستان جو اڌ کان وڌيڪ عوام بکئي پيٽ کليل آسمان هيٺ ڌرتيءَ مٿان ٿو سمھي ۽ جيڪي ماڻھو گهرن جي اندر آھن، اهي بہ بنيادي شھري سھولتن کان سواءِ ٿا زندگي گذارين. اهڙيءَ صورتحال ۾، عوام جي رت ۽ پگهر جي ڪمائي کي بارود جي صورت ۾ اڏائي بيروني خطرن کان اکيون ٻوٽي، پنھنجي ئي وطن جي ڌرتيءَ کي ڌارين جي قبضي مان ڇڏائڻ لاءِ نہ کٽندڙ جنگ وڙهي رهيا آهيون. انتھاپسنديءَ جو پاتال تائين پکڙجي ويندڙ جڙون ختم ڪرڻ واري جنگ تمام ڊگهي ۽ صبر آزما آهي، ان نازڪ دور ۾ اهڙا حڪومتي فيصلا دور انديشي وارا نٿا لڳن. قانوني مشورا ڏيڻ وارا ادارا تعميري سوچ رکندڙ ماڻھن جي زير انتظام هجن، جيڪي عوامي مفاد جي باري ۾ سوچين.
عوامي ليڊر ڪڏھن بہ ڏاڍ ۽ جبر اڳيان جهڪندا ناھن، ڀلي تہ سينا گولين سان پروڻ ٿين پر گوڏا ناھن ٽيڪندا، هو ڪنڌ مٿي کڻي عوام جي حقن جي ڳالھہ ڪندا آھن. جمھوريت جو روح عوام جو ويساھہ ۽ پيار آهي، باقي سياسي نعريبازي ۽ سياسي داءُ پيچ ۽ مخالفن کي راضي ڪرڻ وارا قدم حڪومتي وقت تہ وڌائي سگهن ٿا پر عوامي ويساھہ ۽ پيار جا قاتل بڻجي سگهن ٿا. حڪومت جو فرض آهي تہ نہ صرف اسلامي نظرياتي ڪائونسل پر حڪومت جي هر حساس اداري مان انتھاپسند قوتن کي هٽايو وڃي، جيڪڏھن مدت جي ويجهو پھچندڙ جمھوريت کي بچائڻو آهي ۽ سماج ۾ امن ۽ انصاف قائم ڪرڻ، حڪومت جي پروگرام ۾ شامل آهي تہ پوءِ هڪ جنگ تہ سرحدي علائقن ۾ وڙهي پئي وڃي، ٻي نظرياتي جنگ ملڪ اندر بہ وڙهڻي پوندي.
اسلامي نظرياتيءَ جو ڪائونسلر چيئرمين محمد خالد، جيڪو ذهين، دانشور، پڙهيل لکيل ۽ بين الاقوامي شھرت رکندڙ ماڻھو آهي، ان جو نعم البدل هڪ انتھاپسند ۽ تنگ نظر ماڻھو هرگز نٿو ٿي سگهي. اهڙن غير جمھوري فيصلن جو ورجاءُ عوام جي دلين کي هيسائي ٿو ڇڏي ۽ ھنن کي ڀاري فوجي بوٽن جي ڌمڪ ويجهو ايندي ٿي نظر اچي.
اسلامي نظرياتي ڪائونسل اعتدال پسند ماڻھوءَ جي هٿ ۾ هئڻ گهرجي.
23 جُون 2010ع