ماھوار امرتا ڪارنر

ماھوار ”امرتا“ ميگزين شمارو نمبر 134 نومبر 2023

ھن شماري ۾ ولي رام ولڀ جي وڇوڙي تي مختلف عالمن، اديبن ۽ ليکڪن جا لکيل مضمون ۽ تاثر شامل آھن، ان کانسواءِ ولي رام ولڀ جو انٽرويو پڻ شامل آھي. ڦلواڙي ۾ ديوِي ناگراڻي، روبينہ ابڙو، سائينداد ساند، آخوند عباس، ناشاد شوڪت شنباڻي، فدا جوڻيجو، حُميرہ نُور، عنايت تبسم، آزاد خاصخيلي، عبدالرحيم ’عبد‘ ڪنڀر، فرهاد جروار، مونس رضوي، وسيم حيدر کوسو ۽ ليلا رام جي شاعري شامل ڪيل آھي. ان کانسواءِ ڪھاڻيون، فيچر، اڪبر سومري جي ناول جو چوٿون باب، ھوش درد جو تنقيدي مضمون، ڪتابن تي تبصرا ۽ ٻيو مواد شامل آھي.

  • 4.5/5.0
  • 18
  • 4
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • امرتا سٿ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book ماھوار ”امرتا“ ميگزين شمارو نمبر 134 نومبر 2023

تبصرو _ هڪ شاعر جنھن لاءِ لکڻ عياشي آهي: عدنان منگي

روشن شيخ ڪجهہ سال اڳ منھنجي لئہ فقط فيسبوڪ جي فرينڊ لسٽ جو ھڪ نالو ھو. ساڻس پھرين ملاقات خيرپور لٽريچر فيسٽيول تي ٿي ھئي ۽ ان کان پوءِ وقت ڪڍي ھڪڙي ھوٽل تي چانہ جي ٻن ڪوپن تي ٻہ ڪلاڪ کن ڪچھري بہ ڪئيسين. ڪچھري ڪندي ھڪڙي ڳالھ جو وڌ ۾ وڌ احساس ٿيو تہ هُو بيباڪ آھي ۽ اجاين فارملٽيز جو قائل بہ ڪونھي. اھڙا ماڻھو انتھائي خوبصورت ٿين ٿا، جيڪي پاڻ کي perfect ناھن سمجهندا. ڀائو روشن شيخ انھن مان آھي. مختلف ڪچھرين مان ان ڳالھ کي محسوس ڪري ورتو ھيم پر سندس نئين آيل ڪتاب ’شارٽ لسٽ ڪيل ڏک‘ جي پنھنجي پاران واري سيڪشن ۾ لکيو اٿن:
”اھڙي طرح منھنجي جِيوَن ۾ گلائون ڪرڻ ۽ چڱائي ڪرڻ جو فالٽ آھي. آئون اھي ٻئي ڪم نٿو ڇڏي سگهان ۽ ان ڪري ئي شايد پڇتاءُ بہ منھنجي پچر ناھي ڇڏيندو ۽ جڏھن بہ پڇتاءُ، ڪروڌ، چڱايون، گلائون مون وٽان موڪلائي وينديون آھن تہ، مون وٽان نثري نظم بہ موڪلائي ويندا آھن.“
اھڙي قسم جو اعتراف فقط اھو ئي ڪري سگهي ٿو، جنھن ۾ اسٽيٽ فارورڊ ھجڻ جي سگهه موجود ھجي ۽ دنيا جا وڏا وڏا ليکڪ اسٽيٽ فارورڊ ئي رھيا آھن. اسٽيٽ فارورڊ ماڻھو ۾ اھا خوبي ھوندي آھي تہ ھُو ڪڏھن بہ ڪوڙ ناھي لکي سگهندو ۽ نہ وري فرمائشي اديب ٿي سگهندو آھي. ڀائو روشن شيخ جا نثري نظم بہ ان ڳالھ جي بار بار گواھي ڏيندا رھيا آھن تہ انھن جو تخليق ڪندڙ to the point ڳالھہ ڪرڻ وارو ماڻھو آھي. سماج جون تلخ حقيقتون، ڏک ۽ عشق ڀائو روشن شيخ جي نثري نظمن جا موضوع رھيا آھن ۽ انھن کي بيان ڪرڻ جو انداز ليکڪ جيان ئي بيباڪ ھوندو آھي. ادب ۾ بہ رک رکاءُ ڪجي تہ باقي ڇا بچيو؟
مان جڏھن شاعري پڙھڻ شروع ڪئي ھئي تہ ھڪڙي ماڻھو مون کي نثري نظمَ پڙھڻ کان منع ڪيو ھو. چيائين تہ نثري نظم شاعري ناھي. مان ان جي ڳالھ تسليم بہ ڪئي ھئي. ڪجهہ عرصو گذريو تہ ’وليم ورڊس ورٿ‘ جا شاعريءَ بابت ڪجهہ اصول پڙھي ذھن ۾ ھڪ سوال پيدا ٿيو تہ ھيڏو وڏو ماڻھو اھي ڪھڙا اصول ٻڌائي رھيو آھي؟ پر اڳتي ھلي ذھن پختو ٿيو ۽ شيون سمجه ۾ اچڻ لڳيون.. ھلندي ھلندي مان ان نتيجي تي پھتس تہ ادب ماءُ آھي ۽ صنفون ان جو اولاد آھن. ڪنھن نقاد کي اھا اجازت نٿي ڏئي سگهجي تہ ھُو ويٺو ھڪ صنف کي ادبي قرار ڏي ۽ ٻي صنف کي غير ادبي... ھر اھا شئي لٽريچر آھي جيڪا ڪنھن احساس جي ترجماني ڪري ٿي ۽ پڙھندڙ جي دل جي دريا ۾ پٿر اڇلائي، ان ۾ ڪنھن قسم جي حرڪت پيدا ڪري ٿي. منھنجي دل جي دريا ۾ اھڙي ئي حرڪت ڀائو روشن شيخ جي ھڪڙي نثري نظم ’اسان کي ھاڻي آسمان صفا ناھي وڻندو‘ پيدا ڪئي ھئي. سچ پڇو تہ منھنجي اکين ۾ لڙڪ تري آيا ھيا. منھنجي نظر ۾ اھو نثري نظم جي صنف ۾ ماسٽر پيس آھي. مون کي ڏاڍي خوشي ٿيندي آھي جڏھن ڪا سنڌي ڪھاڻي، ناول يا ڪنھن قسم جي شاعري عالمي ادب جي ڪلھي سان ڪلھو ملائي بيھندي آھي.
روشن شيخ پنھنجي ڪتاب جي ’شاعر پاران‘ واري ليک ۾ لکيو آهي تہ، ”لکڻ ھن لاءِ عياشي آھي.“ اھا تمام وڏي ڳالھ آھي! اھڙي قسم جي عياشي دنيا جي تمام گهٽ ۽ خاص ماڻھن کي نصيب ٿيندي آھي. ماڻھو اڪثر خراب قسم جي عياشي ڪندا آھن، پر جن کي لکڻ جھڙي ڪم ۾ سرور اچي، اھڙا ماڻھو تمام گهٽ ڏٺا اٿم. الائجي ڪيترا موسمي شاعر ڏٺا اٿم، جيڪي فقط واھ واھ لاءِ لکن ٿا ۽ وري الائجي ڪاڏي گم ٿي وڃن ٿا. لکڻ جو ڪم مستقل مزاجي گهرندو آھي، پر جيڪو شاعر لکڻ کي ڪم بدران عياشي سمجهي، ان کي فقط available ھجڻ جي ضرورت ھوندي ۽ سمورا احساس، بيباڪي، قلم ۽ ڪاغذ وقت وٺي ان وٽ پھچندا ھوندا.
مان ڀائو روشن شيخ جو ٿورائتو آھيان جن مون کي پنھنجو نئون ڪتاب تحفي طور ڏنو. اميد آھي تہ اڳتي بہ پنھنجي قلم سان ادب جي دنيا ۾ ڪنٽريبيوٽ ڪندا ايندا.