رسول بخش
ڏک اٿم ته منهنجا سڀ خط جذباتي ۽ غير معمولي ڳالهين ۽ واقعن تي مبني هوندا آهن، پر ڇا ڪجي، اهو سڀ ڪجهه ڄڻ فطرتي طور ٿيندو پيو وڃي ۽ تون يقين ڪر ته آئون ڊائيلاگ هڻي هروڀرو تنهنجون همدرديون حاصل ڪرڻ ڪونه گهرندو آهيان. مان جڏهن به منجهندو، پريشان ٿيندو يا مايوس ٿيندو آهيان ته تو ڏانهن رجوع ڪندو آهيان. تون جيڪو منهنجو پنهنجو آهين سڄي ڪائنات ۾، جنهن کي آئون پنهنجو تصور ڪندو آهيان ۽ جنهن سان ملي مون کي مڪملتا ملندي آهي. هن دنيا ۾ جيڪڏهن ڪو مون کي سمجهي سگهي ٿو ۽ مون لاءِ پنهنجائپ وارا احساس رکي ٿو ته اهو تون ئي آهين. تون جنهن سان مون گهڻيون ڏاڍايون، زيادتيون ۽ ارهه زورايون ڪيون آهن، پر هڪ شفيق ۽ مهربان سرپرست جيان تو ڪڏهن به مون کي ڌڪاريو نه آهي ۽ مون کي برداشت ڪيو اٿئي. تنهنجا اُهي احسان ۽ ٿورا آئون پنجن ڄمارن ۾ به ڪونه لاهي سگهندس.
هي تازو جيڪو معاملو/ مسئلو توڏانهن آئون لکي رهيو آهيان اهو شايد توکي ننڍڙو ۽ معمولي لڳي پر جي منهنجي سوچ ۽ نظر سان ڏسندين ته اهو توکي دنيا جو واحد وڏو مسئلو نظر ايندو.
سو ادا ڳالهه اها آهي ته تون اهو ته ڄاڻين ٿو ته آئون ماستر ماڻهو آهيان ۽ منهنجي پگهار هن قوت 1719 روپيا آهي. جنهن مان يارنهن سؤ روپيا بابا کي گهر جي خرچ لاءِ ڏيندو آهيان (ڪڏهن ٻارنهن سؤ به) سؤ ڏيڍ سؤ تو واري ڀاڄائي ڪنهن نه ڪنهن بهاني سان وٺي ويندي آهي، باقي چار پنج سؤ مون کان ائين خرچ ٿي ويندا آهن (پڪائيءَ جي باوجود به) جو مونکي ڪل ئي ڪانه پوندي آهي. ڪڏهن ڪو اسڪول ۾ پروگرام ٿو ٿئي ته چوندا پنجاهه پنجاهه روپيا ڏيو، ڪڏهن يونين وارن کي مدد کپندي آهي، ڪڏهن ادبي سنگت لاءِ ڪنهن فنڪشن ۾ ڪجهه خرچ ڪرڻو پوندو آهي، ڪڏهن ڪنهن ڪورس جي في ڏيڻي پوندي آهي ته ڪڏهن ڪو پري کان دوست اچي نڪرندو آهي، غرض ته ڪيتريون ئي گهرجون آهن، جنهن ۾ مون کان اهي پئسا اهڙي نموني خرچ ٿي ويندا آهن جو مون کي ڪابه خبر نه پوندي آهي. بچت ڪوشش جي باوجود آئون نٿو ڪري سگهان. هيستائين ائين گاڏو هلندو رهيو آهي ۽ آئون به ان سوچ ۾ رهيو آهيان ته CT کان پوءِ بي ايڊ ڪبي ۽ اتي ئي ڪا ترقي ٿي ويندي. پر اڄڪلهه حالتن ڪجهه اهڙو پلٽو کاڌو آهي جو منهنجي سموري سوچ لڙهي وئي آهي ۽ آئون ايترو ته حواس باختا ۽ وائڙو ٿي ويو آهيان، جو مونکي ڪا به راهه نه ٿي سُجهي ته مان ڇا ڪيان. ٿيو ائين آهي ته گهر ۾ ڏينهون ڏينهن منهنجي ويليو ڪرندي پئي وڃي، ايتري تائين جو مونکي محسوس ٿيڻ لڳي آهي ته آئون هن گهر تي ڄڻ هڪ بوجهه آهيان، گهر وارن جو رويو مون سان ايترو ته خراب ٿيندو پيو وڃي، جو اُن لاءِ مون ڪڏهن سوچيو به نه هو. اهو سڀ رڳو اُن ڪري ٿيو آهي جو منهنجي آمدني مون واري ڀاءُ مصطفيٰ جي ڀيٽ ۾ تمام ٿوري آهي، هُن کي سٺي پگهار سان گڏوگڏ مختلف قرض به ملڻ شروع ٿي ويا آهن ۽ هو گهر ۾ هر مهيني مختلف شيون آڻڻ لڳو آهي. ڪڏهن موڊ ٿي ويندو اٿس ته ڪا سٺي ڀاڄي وٺي ايندو آهي، پنهنجي ناشتي لاءِ مربا ۽ جام جيلي آڻيندو آهي، رڳو اهو نه پر ڪڏهن ٽيپ رڪارڊ ٿو وٺي ته ڪڏهن ڪرسيون، ڪڏهن ڪراڪريءَ جو سامان. هن کي ائين ڪندي ڏسي منهنجي لاءِ به گهروارا اهو چاهڻ لڳا آهن ته آئون به ائين ئي ڪيان. ۽ هر مهيني ڪي سوغاتون آڻيان، ڪرسيون وٺان، ٽيوب لائٽيون هڻايان، گهر جو ٻيو سامان وٺان وغيره. هن پگهار تي ته آئون سڀ ڪجهه نٿو ڪري سگهان. توکي ڄاڻ آهي ته آئون رڳو پنهنجي لاءِ ئي سال ۾ هڪ ٻه ڀيرا مس ڪپڙن جو جوڙو وٺي سگهندو آهيان، سو گهر ۾ ڇا آڻيان، هن هيتري مهانگائيءَ جي دؤر ۾. انهيءَ نه آڻڻ جو نتيجو اهو نڪتو آهي جو منهنجي منهن تي يا پرپٺ منهنجي خوب گلا ڪئي ويندي آهي، مون کي نڪمو، سست ۽ بي همتو سڏيندا آهن، چون هي ڪجهه ڪونه ڪندو. بس رڳو سڄو ڏينهن پراون ماڻهن پٺيان پير گهليندو وتندو. بس عجيب غريب ريمارڪ، توکي ڪهڙا ٻڌائي ڪهڙا ٻڌايان. گهر ۾ عزت جو مقام اهو آهي ته گهر جي گندي نالي سدائين مونکي ئي صاف ڪرڻي پوندي آهي، ڪڏهن به ڀلجي مصطفيٰ کي نه چيو ويندو آهي. منهنجي غير موجودگيءَ ۾ منهنجو ڪو دوست ڪيترو به پري کان ڇو نه اچي، پر اُن کي ترسائڻ لاءِ نه چوندا ۽ گهڻو ڪري ته نه هن کان حال احوال وٺندا ۽ نه وري مون کي ئي ان جو ٻڌائيندا ته ڪير آيو هو. سندن چوڻ آهي ته کوڙ واندا آهن، ڪنهن کان نالو پُڇي ڪنهن کان پڇجي. منهنجي زال، مان ڪيئن چوان ته هوءَ منهنجي زال آهي. جنهن ڪڏهن به مون کي سمجهڻ يا منهنجي صلاح تي عمل ڪرڻ جي ڪوشش نه ڪئي آهي، هن مان مون کي ٻه فائدا آهن هڪ جنسي ۽ ٻيو ڪپڙا ڌوئي ڏيڻ جو، باقي ماني سا توکي ڇا ٻڌايان ته مون کي ڪيئن ملندي آهي. صبح جي ماني صفا سوير پچندي آهي ۽ جيئن آئون اسڪول وڃڻ جي تياري ڪيان، تيئن ٺري رٻڙ ٿي ويندي آهي. بي دليو اها رٻڙ جهڙي ماني کائي اسڪول ويندو آهيان (جنهن کي گرم ڪرڻ هنن کان نه پُڄندو آهي ۽ احتجاج ڪرڻ مون کان نه پُڄندو آهي) منجهند جي ماني به سوير پچندي آهي ۽ مون واري مائي اها ڪٻٽ ۾ رکي پاڻ آرامي وڃي ٿيندي آهي ۽ آئون اها به ٺريل ماني کائيندو ۽ دل ئي دل ۾ رئندو رهندو آهيان. رات جي مانيءَ سان به ساڳي حالت هوندي آهي يعني 8.30 کان پوءِ ننڊ (گرمين هوندي به) ۽ ماني ڪتي جو حصو ڪٻٽ ۾، کاوان ته منهنجي مرضي نه کاوان ته به منهنجو راض. ڪپڙا چوڻ بعد استري ٿي ملندا آهن. گهر ۾ ڪو موضوع ڇڙيو ڪچهريءَ جو ۽ جي مون ڪو هنن جي سوچ کان هٽيل ريمارڪ ڏنو ته پوءِ سڀ مون کي ورائي ويندا آهن اهو سوچڻ کانسواءِ ته مان به هن گهر جو فرد آهيان. منهنجي به ڪا راءِ ٿي سگهي ٿي. منهنجي حيثيت بلڪل مڪمل طور تي ڪِري پئي آهي. ائين لڳندو آهي ڄڻ گهر جي هر ڀاتيءَ سان مون ڪو دوکو ۽ فريب ڪيو هجي. ٿوري ٿوري ڳالهه تان منهنجي بي عزتي ٿيندي رهندي آهي. هاڻي ته حالت اها وڃي ٿي آهي، جو ننڍڙي ڳالهه تان ڪاوڙ جو وڃن ته ڳالهائڻ بند. جيئن گذريل ڏهن ڏينهن کان امان مون سان ڳالهائڻ جو بائيڪاٽ ڪيو اچي. يقيناً هن جو مون سان نه ڳالهائڻ مون لاءِ عذاب ڏيندڙ آهي ۽ دل بار بار چوندي آهي ته پيرين پئي هن کان معافي وٺان، پر وري سوچيندو آهيان ته هوءَ آخر ماءَ آهي، ڇو نه ٿي پنهنجي دل ۾ مون لاءِ نرم گوشو رکي ۽ مصطفيٰ جيڪو مون کان ڏهه ڀيرا وڌيڪ جذباتي آهي ان تي ڇو نٿي ڪاوڙجي، واقعي نور احمد چنڙ صحيح چوندو آهي ته ’ماءُ به کير جو وٽو ان پٽ لاءِ لڪائي رکندي آهي، جيڪو گهر ۾ چار ڏوڪڙ وڌيڪ آڻيندو آهي.‘
رسول بخش! مان ترقي پسند سوچ وارو ماڻهو هن دقيانوس مذهبي گهر ۾ ڄمي اچي ڦاٿو آهيان، شروع ۾ ته گهڻو جذباتي هوس، پر پوءِ سمجهوتا ڪرڻ شروع ڪيم. ايتري حد تائين جو هاڻي آئون هنن کي خوش ڪرڻ لاءِ ڪڏهن ڪڏهن روزا ۽ نمازون به پڙهندو آهيان، پر هي ويتر منهنجو دائرو سوڙهو ڪندا ٿا وڃن. مون کي درد ناڪ عذاب ۾ گهليندا ٿا وڃن. پئسن ڪمائڻ جي مشين آئون ڪونه ٿي سگهندس (جيڪا هنن جي خواهش آهي)، ان ڪري آئون جلد کان جلد هنن کان پري ٿيڻ ٿو گهران، هنن کان فرار حاصل ڪرڻ چاهيان ٿو. جي تون منهنجي ڪا واهر ڪري سگهين، ڪا انڌي منڊي نوڪري اُتي ڏياري سگهين، ڪو پرائيويٽ جاب ئي وٺرائي سگهين ته مهرباني. ڇا مان تو وٽ هليو اچان ۽ تون مون کي پش ڪرائي ڏيئي سگهندين يا ڪا ٿوري مونکي ٽيڪ ڏئي سگهندين، ڪوشش مان پاڻ به اتي ڪندس، من ڪنهن آفيسر جي دل ۾ رحم جاڳي پوي. ڀلا آئون تو وٽ ڪيترا ڏينهن رهي سگهان ٿو. انهن سڀني ڳالهين جي تڪڙي ۽ عملي / سڌي موٽ مون کي جلد کان جلد ڏي ته تنهنجا ٿورا. چوٿين جون تائين منهنجا سي ٽي جا امتحان آهن، ان بعد مان واندو آهيان، ڇا مان توڏي هليو اچان يا تون عيد تي ڳوٺ ايندين ته پوءِ آئون اڃان عيد تائين صبر ڪريان ۽ ويٺو عذاب ڀوڳيان، مان ته چاهيان ٿو ته عيد کان اڳ ئي توڏانهن هليو اچان،تون منهنجي مهرباني ڪري مدد ڪر، توکانسواءِ منهنجو ڪير به اهڙو نه آهي جنهن کي آئون مدد لاءِ پڪاري سگهان. پليز منهنجي هن عذاب مان جان آجي ڪراءِ. مان هنن جي ڪفالت اتان ڪجهه پئسا موڪلي به ڪري سگهان ٿو. تنهنجو تڪڙو ۽ اثرائتو جواب منهنجي اجڙيل دنيا ۾ رونقون ۽ بهارون آڻي سگهي ٿو.
تنهنجو مجبور دوست
سارنگ سهتو
*