ڊاڪٽر منظور اعجاز جو آجياڻو
سنڌ جي سرموڙ ڪهاڻيڪارن امر جليل ۽ نسيم کرل جون چونڊ ڪهاڻيون پنجابيءَ ۾ ترجمو ڪيون اٿس ۽ هاڻ پنجابي جي جديد نثر نگارن کي سنڌي ۾ ترجمو ڪرڻ گهري ٿو.
شاهه لطيف جي رسالي جي پنجابيءَ ۾ مستند تشريح واري منصوبي تي به انتهائي سنجيده آهي. حسن مجتبيٰ جي ڪالمن ۽ سنڌي اخبارن ۾ سنڌ بابت ڇپجندڙ چونڊ مضمون جو ترجمو ڪري پنهنجي رسالي ۾ شامل ڪندو رهندو آهي.
ٻه سال اڳ جڏهن هو ٿر گهمڻ آيو هو ته هڪ بين الاقوامي ڪانفرنس ۾ شرڪت لاءِِ بلغاريه وڃڻ ڪري منهنجي ساڻس ملاقات نه ٿي سگهي. باقي سنڌ ۾ رسول بخش پليجي صاحب، مشتاق راڄپر ۽ ٻين دوستن سان سندس زبردست ڪچهريون ٿيون. هو پليجي صاحب جو فين به آهي ته ساڻس ڪيترن ئي اشوز تي اختلاف به رکندو آهي.
جڏهن به ساڻس گفتگو ٿيندي آهي ته هو هر ڀيري ٿر گهمڻ جي خواهش جو اظهار ڪندو آهي.
آرلينڊو ۾ سانا ڪنويشن دوران هن سان ڪافي اشوز تي ڳالهه ٻولهه ٿي. هن پاڪستاني سياست بابت اسان کان رايا ورتا ۽ اسان آمريڪي سياست بابت هن کي ڳالهائيندي ٻڌو. هن ادبي نشست ۾ ٻوليءَ تي ڳالهايو هو. نصير هن کي پنهنجا ڪتاب تحفي طور ڏنا هيا. سرفراز ميمڻ هر وقت مهمانن ۽ خاص طور تي ڊاڪٽر منظور اعجاز جي (سنگت واري) ڊيوٽي ۾ هو.
اسان جي واشنگٽن اچڻ جو ٻڌي هن دل سان دعوت ڏني ته سندن فورم پاران هڪ آجياڻو رکيو ويندو، ان ۾ ضرور اچون.
موبائيل فونز جي ڪري رابطا هاڻ بيحد سولا ٿي ويا آهن، سو ڊاڪٽر صاحب سان رابطي ۾ هياسين. سندس ڏنل تاريخ، وقت ۽ هنڌ تي اسين ٽن ميمڻن نصير، سائين علي نواز ۽ سرفراز سان هوٽل پهتاسين، جتي انهن ڏينهن ۾ تازو اي آر واءِ ون ورلڊ جوائين ڪندڙ منهنجو پسنديده ڪالم نگار شاهين صهبائي، ڊان واشنگٽن جو بيورو چيف جاويد اشرف موجود هيا.
اهو ٻڌي خوشي ٿي ته علي نواز ميمڻ ۽ سرفراز به انهيءَ ڪلب جا ميمبر آهن. ڊيلي ٽائيمز جو خالد حسن ڪنهن اسائٽمنٽ تي ملڪ کان ٻاهر ويل هو. مون کي ساڻس ملاقات جو ڏاڍو شوق هو جيڪو پورو نه ٿي سگهيو.
اسان لاءِ واشنگٽن ۾ ڪم ڪندڙ پاڪستاني پريس جي انهن اهم شخصيتن سان ملاقات هڪ اعزاز هو. آجياڻي جي باقاعده ڪاروائي رواجي طريقي سان هلائي وئي. نصير ميمڻ ۽ منهنجو تعارف ڪرائي ٻنهي کي سنڌ ۽ پاڪستان جي موجوده صورتحال تي ڳالهائڻ لاءِ چيو ويو. خوشي به ٿي پي ته اهڙن سينئر دوستن سان پاڪستان ۽ خاص طور تي سنڌ جي تازه ترين صورتحال بابت پنهنجا رايا ۽ خاص طور تي ايس ڊي ايف جي موقف جي شيئرنگ ڪري رهيا آهيون. نصير گهڻو ڪري ڊئم، پاڻي، ماحوليات تي دوستن کي اپ ڊيٽ ڪيو. مون سياسي منظر نامي، سنڌ، ايم ڪيو ايم، مشرف ۽ پيپلز پارٽي تي فوڪس ڪيو. ڳالهه ٻولهه دوران شاهين صهبائي هر هر پڇي رهيو هو ته پيپلز پارٽي سنڌ ۾ چونڊون کٽندي يا نه؟
اسان پنهنجو خيال پيش ڪيو ته شفاف چونڊن ۾ ايم ڪيو ايم ڪجهه سيٽون ڪراچي ۽ حيدرآباد ۾ کڻندي، باقي پيپلز پارٽي ٻهارو ڏئي ڇڏيندي. هن صحافين واري آڏي پڇا ڪئي ته ڇا مشرف سان ٺهڻ کان پوءِ به؟ اسان وراڻيو ته هڪڙو چانس سنڌي پيپلز پارٽي کي اڃا ڏيندا.
اهي سمورا صحافي محترمه بينظير ڀٽو جي واشنگٽن يا نيويارڪ جي دوري دوران ۽ آمريڪا ۾ تنهن وقت ڪافي عرصي کان رهائش پذير آصف علي زرداري، پارٽي جي ٻين اهم ماڻهن توڙي پاڪستاني سياست ۾ دلچسپي رکندڙ همراهن سان ڪچهريون ڪندا پيا نوان نوان ٿيسز جوڙيندا هيا. ليکڪ يقينًا ڪچهرين مان، ڳالهه ٻولهه مان، تبصرن ۽ راين مان گهڻو مواد حاصل ڪندو آهي، سو ان قبيلي سان لاڳاپو هجڻ ڪري صحافين ۽ تجزئي نگارن جي سوالن جوابن کان واقف آهيان ۽ مزي سان دوستن جي آڏي پڇا جا جواب ڏئي رهيا هياسين.
شاهين صهبائي ۽ خالد حسن بنيادي طور تي ڪهاڻيڪار آهن، تنهن ڪري هنن جي قلم جو اسٽروڪ ئي ٻيو آهي. ائين ئي سنڌي صحافت ۽ پوءِ انگريزي ۽ اردو ۾ لکڻ ڪري حسن مجتبيٰ به پنهنجي منفرد ۽ تخليقي صلاحيتن ڪري صحافت ۾ نمايان مقام حاصل ڪيو. اسان جا ڪيترا ئي دوست بي بي سي ۽ ٻين ادارن ۾ ڪم ڪن ٿا، پر اڃا تائين کين ڪالم لکڻ نٿو اچي. حسن اڄ به ان لاٽ ۾ سڀ کان اڳڀرو آهي.
شاهين صهبائي، نواز شريف جي ٻين دورِ حڪومت ۾ جنگ گروپ ۽ سرڪار وچ ۾ هليل زبردست جنگ جو شڪار بڻيو هو. ايجنسيون مٿس ناراض هيون ۽ هو سڀني سان وڙهندو، پنهنجي اصولي مؤقف تي پابند رهندي آمريڪا لڏي آيو هو ۽ هتان به حڪومت جي ننڊ حرام ڪرڻ وارو انٽرنيٽ ميگزين ڪڍي مشرف سرڪار جا پگهر ڪڍائي ڇڏيا هئا.
پوءِ مالي مشڪلات جو چئي هڪ ڏينهن شاهين اهو رسالو بند ڪري ڇڏيو ۽ پوءِ اها افواهه به هلي ته جنرل پرويز مشرف ۽ شاهين صهبائي ٻئي ڄڻا ڪراچي ڄاوا ۽ ڀائي بند هجڻ سان گڏوگڏ سادات به آهن، تنهن ڪري انهن اي آر وائي واري سيٺ رزاق جي ٽياڪڙي ۾ ٻنهي ڌرين ۾ ٺاهه ٿي ويو آهي. اڄ ڪلهه شاهين پنهنجي شهرت جي سبب واري اداري بدران ڊان گروپ بدران جنگ گروپ ڏانهن موٽي آيو آهي.
ان آجياڻي ۾ ڪافي مزو آيو. اسين به سنڌين کان ٻاهر واري دنيا ۾ جهاتي پائي سگهڻ جهڙا ٿياسين ۽ نون معاملن تي نون خيالن جي ڏي وٺ ٿي.آخر ۾ حسب دستور مهمانن کي ڇڏي باقي سڀني همراهن آمريڪن سسٽم تحت چندو ڪري هوٽل جو بل ادا ڪيو.
هت به هڪ اهڙي ماڻهوءَ سان اچانڪ ملاقات ٿي وئي، جيئن آرلينڊو ۾ ادي حسين بخش ٽالپر سان ٿي هئي.
ماني کائي جيئن ئي واش بيسن ڏانهن هٿ ڌوئڻ لاءِ لائونج ۾ آيس ته هڪ همراهه اڳيان اچي چيو: ”زلفي! ڪيا حال هين؟“ منهنجو حيرت ۾ ڪنڌ ڦريو ته ڏٺم ضمير حيدر بيٺو هجي. سندس فيملي ماني کائي رهي هئي. هت گهمڻ ڦرڻ آيو هو. مونکي اهو سرپرائيز وڻيو هو. هو به مون کي ڏسي خوش ٿيو هو.
خبر پئي ته ڪنهن آمريڪي نيشنل ڇوڪريءَ سان شادي ڪئي اٿس، سا ٻارڙن سوڌو آمريڪا ۾ ئي رهي ٿي، البته ضمير حيدر اسلام آباد ۾ صحافت ڪري ٿو. اڄ ڪلهه بزنس ريڪارڊ وارن پاران کوليل ٽي وي آج تي ڪم ڪري ٿو.
اسلام آباد ۾ صحافت ڪرڻ جو به پنهنجو مخصوص نشو آهي. ان عادت وارو شخص نه اسلام آباد ڇڏي سگهندو نه ئي صحافت. ضمير حيدر ڪنهن دور ۾ فرنٽيئر پوسٽ ۾ ڪم ڪندو هو. هن پنهنجي فيملي سان به تعارف ڪرايو ۽ گهر اچڻ جي دعوت ڏنائين. آءٌ ڪن سرگرمين ۽ پاڪستان موٽي وڃڻ جي تيارين جي ڪري مهرباني مڃي، ڪنهن ٻي ڀيري لاءِ واعدا ڪري اچي پنهنجن دوستن سان گڏ ويٺس. پاڪستان موٽي اچي ڪجهه ڏينهن کان پوءِ ڏٺم ته ضمير حيدر بزنس ريڪارڊر گروپ جو بهترين نيوز چينل آج تي رپوٽنگ ڪري رهيو آهي.
سوچيم ته دنيا واقعي ڪيتري نه ننڍي آهي. ڪالهه اسلام آباد ۾ گڏ هياسين، هڪ ڏينهن اچانڪ واشنگٽن ۾ ملياسين ۽ هاڻ پنهنجن پنهنجن ڳوٺن مان هڪ ٻي بابت خبر چار پئجي رهي آهي.