مختلف موضوع

دنيا جون درسگاهون (ڀاڱو پهريون) يورپ جون يونيورسٽيون

ڪتاب ”دنيا جون درسگاهون“ جو پهريون حصو ”يورپ جون يونيورسٽيون“ پيش آهي. هن ڪتاب جي تحقيق ۽ مضمونن جو ليکڪ ناميارو شاعر ۽ ليکڪ پروفيسر مختيار سمون آهي. هن ڪتاب ۾ يورپ جي چوئيتاليهه معياري يونيورسٽين متعلق ڪارائتي ڄاڻ سان گڏ اتي پڙهندڙ يا پڙهي ڪاميابيون ماڻيندڙ سنڌ جي ڪيترن ئي شخصيتن جو احوال به ڏنو ويو آهي ته جيئن ٻيا نوجوان به معلومات ۽ اتساهه حاصل ڪري اڳتي وڌن ۽ انهن ادارن مان لاڀ حاصل ڪن.
Title Cover of book دنيا جون درسگاهون (ڀاڱو پهريون) يورپ جون يونيورسٽيون

تعليمي ادارن سان چاهه

هڪ حديث آهي، جنهن ۾ محسنِ ڪائنات، رحمت العالمين جن عربن سان مخاطب ٿيندي فرمايو ته مان توهان جا اخلاق سڌارڻ آيو آهيان.سرور ڪائنات علم ذريعي عربن جا اخلاق سڌاريندا رهيا. ان جي معنيٰ اها ٿي ته علم واري راهه بهتر آهي جيڪا ماڻهو کي بهتري طرف وٺي وڃي ٿي. مختيار صاحب به اها راهه اختيار ڪري نوجوانن کي علم حاصل ڪرڻ جو اتساهه ڏيندو رهيو آهي جنهن جو هڪ مثال سندس هي ڪتاب به آهي. تعليم ۽ تعليم ادارن سان هن جو چاهه به مثالي آهي.
انگلينڊ ۾ رهڻ ڪري اهو منهنجو ذاتي مشاهدو رهيو آهي ته، پاڪستان منجهان ڪافي دوست هتي انگلينڊ گهمڻ ايندا آهن ۽ ڪيترا اچي مونوٽ مهمان به ٿيا آهن، پر سندن گهڻو شوق انگلينڊ جا شهر ۽ بازارون ڏسڻ تائين محدود هوندو آهي
پرمختيارصاحب جڏهن انگلينڊ آيو تڏهن هو ڪڏهن مونسان ته ڪڏهن ٻين دوستن سان گڏجي هر وقت انگلينڊ جون يونيورسٽيون ڏسڻ جي ڪوشش ڪندو رهيو. هونئن به مان پنهنجي شاگرديءَ واري زماني کان وٺي اڄ تائين کيس سدائين علم مست واري روپ ۾ ڏٺو آهي. هن جي تن ۾ سدائين علم جي تئونس ائين رهي آهي جيئن لطيف سرڪار فرمايو آهي ته؛
کامان، پچان، پڄران، لڇان ۽ لوچان،
تن ۾ تئونس پرين جي، پيان نه ڍاپان،
جي سمنڊ منهن ڪريان، تو سرڪيائي نه ٿئي. شاهه

مختيار صاحب علم ۽ علمي ادارن کي واقعي به پرينءَ وانگر ئي پنهنجو ڪيو آهي. 1989ع ۽ 1990 ع واري زماني ۾ جڏهن مان سنڌ زرعي يونيورسٽي ٽنڊوڄام ۾ طالبِ علم هيس ته سمون صاحب سوشل سائنسز واري فئڪلٽي ۾ ليڪچرر هيو، مان ڪراپ پروٽيڪشن فئڪلٽي ۾ پڙهندو هيس. هڪ ڏينهن هو پنهنجي فئڪلٽي جي ڪنهن استاد جي بدران اسان جي ڪلاس ۾ آيو ۽ ليڪچر ڏنائين جنهن مون کي گهڻو متاثر ڪيو. مختيار صاحب زندگيءَ جا اعليٰ اصول اپنائيندڙ شخص آهي جنهن جي طبيعت مان سادگي ۽ جدوجهد پئي جهلڪندي آهي. مان پاڻ به سادگي پسند آهيان. رب پاڪ مونکي تمام وڏي تعليم يعني پيايڇڊي سميت ٻين نعمتن سان پڻ نوازيو آهي پر مان ظاهري ڏيک ڏيکاءَ جو مخالف رهيو آهيان.
مختيارصاحب ۽ منهنجي طبيعت جي هم آهنگي اسانکي ڀائري ۽ پنهنجائپ واري رشتي ۾ وڌيڪ تڏهن مضبوط ڪيو جڏهن مان 1995ع ۾ شهيد ڀٽو زرعي ڪاليج ڏوڪري ۾ ليڪچرر مقرر ٿي آيُسِ جتي مختيار صاحب اڳ ۾ ئي زرعي يونيورسٽي مان بدلي ٿي هن ڪاليج ۾ مقرر ٿي چڪو هيو.
ان کانپوءِ مختيارصاحب سان منهنجي دوست ڏينهون ڏينهن مضبوط ٿيندي وئي ۽ ايتري مضبوط ٿي جنهنجو اندازو توهان هن تحرير مان به لڳائي سگهو ٿا.
منهنجي دعا آهي ته مختيار صاحب جن جي علمي تونس ۽ صحتِ ڪامل سدائين برقرار رهي ۽ اهڙا علمي نسخا سنڌي نوجوانن کي ڏيندا رهن ته جيئن سنڌ جي نوجوانن ۾ دنيا
جي درسگاهن منجهان اعليٰ تعليم پرائڻ جو شوق پئدا ٿئي.

ڊاڪٽر دائم علي دربان
ريڊنگ يونيورسٽي، انگلينڊ