فِنلينڊ جي هيلسنڪي يونيورسٽي
جنهن ملڪي سربراهه پيدا ڪيا
اتر يورپ جي ملڪ فِنلينڊ جي گادي واري شهر هيلسنڪيقائم يونيورسٽي جو پورو نالو “ايمپيرئل اليگزنڊريه يونيورسٽي آف هيلسنڪي” آهي. ٽائمز ورلڊ هائير ايجوڪيشن يونيورسٽي رئنڪنگ جي موجب هيءَ معيار جي حوالي سان هڪ سئو نمبر تي آهي. هن ۾ چاليهه هزار شاگرد زيرِ تعليم آهن. هن يونيورسٽي جون هيلسنڪي شهر ۾ چار ڪئمپسون آهن.
هيلسنڪي يونيورسٽي جي شروعات فنلينڊ جي هڪ ٻئي شهر “تُرڪو” ۾ 1640ع ۾ قائم “رائل اڪيڊمي آف ترڪو” کان ٿي. 1927ع ۾ تُرڪو شهر کي باهه لڳي جنهن ڪريان اڪيڊمي کي فنلئنڊ جي گادي واري شهر هيلسنڪي منتقل ڪري 1928ع ۾ هن کي ترقي ڏئي يونيورسٽي جي حيثيت ڏني وئي ۽ ان جو نالو رکيو ويو” ايمپيرئل ايلنگزينڊريه يونيويرسٽي آف هيلسنڪي“. هن يونيورسٽي جي مکيه ڪئمپس هيلسنڪي شهر جي مرڪزي ۽ تاريخي علائقي “سينيٽ اسڪوائر” ۾ واقع آهي. هي ڪئمپس هيلسنڪي يونيورسٽي جو انتطامي مرڪز هجڻ سان گڏ هيومن سائنسز جي کوڙ سارن تدريسي شعبن جو مجموعو پڻ آهي. هيلنسڪي يونيورسٽي جي هيءَ ڪئمپس جيڪا سٽي سينٽر ڪئمپس جي نالي سان سڃاتي وڃي ٿي ان ۾فئڪلٽي آف ايجوڪيشن، فئڪلٽي آف لا، فئڪلٽي آف ٿيالاجي، فئڪلٽي آف آرٽس، فئڪلٽي آف سوشل سائنسز ۽ فئڪلٽي آف بهيوريل سائنسز جي ڪيترن ئي شعبن سان گڏ يونيورسٽي جي مرڪزي لئبريري جنهن کي فنلئنڊ جي قومي لئبريري ليکيو وڃي ٿو، شاگردن ۽ ملازمن لاءِ گڏيل سکيا جو ادارو “ ايلگزندريه ليرننگ سينٽر“، فنش سينٽر فار رشن ائنڊ ايسٽ يوروپين اسٽڊيز، فنش ميوزم آف نيچرل هسٽري، سينٽر فار ڪنٽينيوئنگ ايجوڪيشن، هيلسنڪي ڪاليج فار ائڊوانسڊ اسٽڊيز ۽ هيلسنڪي يونيورسٽي ميوزم پڻ قائم آهن. هي ڪئمپس تدريس ۽ تحقيق واري عمل سان گڏ فنلئنڊ جي ثقافتي سرگرمين جو پڻ مرڪز آهي.
هيلسنڪي يونيورسٽي جي ٻي ڪئمپس جيڪا “ڪمپولا سائنس ڪئمپس” جي نالي سان مشهور آهي سا هيلسنڪي شهر جي مرڪزي علائقي کان چارڪلوميٽر جي مفاصلي تي قائم آهي. هن ۾ سائنس جي هڪ ئي فئڪلٽي آهي جيڪا نيچرل سائنس جي تدريسي ۽ تحقيقي شعبن جهڙوڪ ڪيمسٽري، فزڪس، مئٿميٽڪس، اسٽيٽسٽڪس، ڪمپيوٽر سائنس، جيو سائنس، جيوگرافي، ڪمپيوٽر سائنس وغيره تي مشتمل آهي.
هن يونيورسٽي جي ٽين ڪئمپس “ميئلاهٽي ڪئمپس” سڏيو وڃي ٿو. هن ڪئمپس جو ٻيو نالو “هيلسنڪي اڪيڊمڪ ميڊيڪل سنٽر” پڻ آهي. هن ڪئمپس ۾ فئڪلٽي آف ميڊيسنس، انسٽيٽيوٽ آف ماليڪيولر ميڊيسن، ۽ هيلسنڪي يونيورسٽي سينٽرل هاسپيٽل واقع آهي.
چوٿين ڪئمپس جو نالو “ويڪي ڪئمپس” آهي پرهن کي “گرين ڪئمپس” به سڏيو ويندو آهي ڇو ته هن ڪئمپس ۾ زياده تر بايوسائنسز تي ڪم ٿيندوآهي. ان کان علاوه هن ڪئمپس ۾ چار فئڪلٽيون جهڙوڪ انوائرنمنٽل سائنسز، ويٽرنري سائنس، فوڊ ريسرچ، فارميسي، ايڪانامڪس ۽ ٻه خود مختيار تحقيقي ادارا ۽ هڪ سائنس لائبريري واقع آهي. يونيورسٽي جي هيءَ ڪئمپس يونيورسٽي جي مالي ترقي لاءِ ڪاروباري سرگرمين جي حوالي سان اهميت رکي ٿي. انهيءَ حوالي سان هن ڪئمپس جا ٻيا ادارا جهڙوڪ بزنس ائنڊ سائنس پارڪ، فنش فوڊ سيفٽي، فنش گئمز ائنڊ فشريز ريسرچ انسٽيٽيوٽ ۽ ايم آ ٽي ائگري فوڊ ريسرچ وڏي ناماچاري رکن ٿا. ويڪي ڪئمپس پنهنجي فطري خوبصورتي واري حوالي سان پڻ مشهور آهي. هن ۾ قائم “ٽراپيڪل گارڊنس“، پکين جي پالنا ۽ تحفظ وارا سينٽر،تفريح جون جڳهون ۽ قدرتي سونهن وارا نظارا هن “ويڪي فئڪلٽي” کي هڪ خاص حيثيت بخشين ٿا.
هن يونيورسٽي جي پنجن ڄڻن فنلينڊ جي صدارت ۽ هڪ ڄڻي وزيراعظم جو عهدو ماڻيو آهي. پنجن محققن مختلف شعبن ۾ نمايا تحقيق تي نوبيل انعام حاصل ڪيا آهن.
فنلينڊ جي ڪل آبادي اٽڪل چوونجاهه لک ماڻهن تي مشتمل آهي. هن جو پورو نالو ريپبلڪ آف فنلينڊ آهي. فنلينڊ جون سرحدون ناروي، رشيا ۽ سوئيڊن سان ملن ٿيون. هي بنيادي طور زرعي ملڪ هيو پر گذريل سٺ سالن دوران هتي آيل صنعتي ترقي جي ڪري هن ملڪ وڏي خوشحالي ماڻي آهي.اڄڪلهه هي ملڪ خوشحالي، سماجي برابري، امن امان، تعليمي ۽ صنعتي ترقي ۽ معاشي مضبوطي ۾ دنيا جي پهرين صف وارن ملڪن ۾ شامل ٿئي ٿو. تاريخ جي مختلف دورن ۾ فنلئنڊ ان دور جي سوئيڊن ائمپائير ۽ رشن ايمپئار جي قبضي ۾ رهڻ کان پوءِ 1917ع ۾ آزدي ماڻي. هيلسنڪي هن جي گادي وارو سڀ کان وڏو شهر آهي هن کان اڳ هن جي گادي جو شهر ترڪو هيو.هيلنسڪي جي ڪل آبادي اٽڪل ست لک ماڻهن تي مشتمل آهي. هيلسينڪي فنلئنڊ جو وڏو، سياسي، سماجي، تعليمي، معاشي ۽ ثقافتي مرڪز آهي. هن شهر م قائم هڪ سئو نوي ڪمپريهينسِو اسڪول، ايڪيتاليهه هائير سيڪنڊري اسڪول، ڪاليج، يونيورسٽيون ۽ ڪي ئي ميوزمس، ٿيٽر، ثقافتي ۽ تفريحي ماڳ مڪان هيلسنڪي کي دللڀائيندڙ بڻائين ٿا. هيلسنڪي يونيورسٽي جا سمورا پروگرام ۽ ان جون سهوليتون اتي ويندڙ شاگردن لاءِ موجود آهن پر انهن مان فائدو صرف اهي وٺي سگهن ٿا جيڪي پنهنجي صلاحيتن ۽ همٿن جي وسيلي اتي پهچن ٿا. سنڌ جا نوجوان پڻ ڪوششن وسيلي ڪاميابي ماڻي سگھن ٿا.
(ڪاوش مڊويڪ مئگزين، 22 جنوري 2014)