محبتن جو نانءُ سائين لائق سنڌي
فدا فاروقي
سائين لائق سنڌي حياتي جو نانءُ آهي، وڇوڙو سنڌ ۾ سينيئر صحافي ته کوڙ آهن، پر لائق سنڌي نه رڳو سينيئر صحافي هو، پر هو سنڌ جي ان مٽيءَ مان ٺهيل هو، جنهن جو وجود ۾ صرف سنڌ سمايل هئي، هو موهن جي دڙي جي اها تاريخ هو، جنهن ۾ ڌرتي جي سڃاڻپ، محبت ۽ ان سان گڏو گڏ هو سادگيءَ جو اهڙو حسين مجسمو هو، جنهن کي دنيا جي تاريخ ۾ ڳولڻ ڏاڍو مشڪل هوندو آهي، اڄ پاڻ هن فاني دنيا ۾ ناهي رهيو، پر سندس يادگيريون ۽ ساروڻيون اسان کان ڪيڏانهن به ناهن ويون، سندس سنڌ پرست عاشقانه روح هميشه سڄي سنڌ جي وجود کي سنڌي ٻولي جي صحيح صورتخطي سمجهائڻ ۾ مصروف عمل هو، آئون سمجهان ٿو ته سائين لائق سنڌيءَ پنهنجي سڄي ڄمار ۾ سڀ کان وڏو ڪم اهو ڪيو ته سنڌي ٻولي برقرار رکڻ ۽ سنڌي نوجوانن کي سنڌي ٿي رهڻ جو تدريسي عمل ڏيڻ جي ۽ هن پنهنجي سموري حياتي جيڪا نيازمندي ۽ مهمان نوازي ڪري اهو ثابت ڪري ڏيکاريو ته هن شخص جو وجود هڪڙي ماڻهوءِ جو نه پر سڄي سنڌ جي تاريخ سندس وجود جي آئيني ۾ نظر ايندي هئي، هن شفيق شخص رڳو پنهنجي اولاد تي ڌيان نه ڏني، پر هن هر سنڌي نوجوان کي پنهنجي اولاد مثل ڀانيو ۽ باقاعده جيڪڏهن حقيقت کي بيان ڪجي ته سائين لائق سنڌي باباءِ سنڌ هو، هو سنڌ جي نوجوانن جو روحاني پيءُ هو، هو هڪ پرائمري ٽيچر نه پر مادر علميءَ جي حوالي سان يونيورسٽيءَ جو درجو رکندڙ شخص هو. سندس ڇپر ڇانوَ هيٺ جيڪو رهيو، ان شخص سندس چند لمحن جي عيوض ايترو پرايو هوندو جو هو، پاڻ کي علم جي بلند اخلاق جي فضيلت جي دائري ۾ ضرور محسوس ڪرڻ لڳو هوندو،پر هن شخص جي صحبت سنڌ جي عوامي شاعرن استاد بخاري ۽ اسحاق راهي جهڙن شاعرن سان هئي ته وري صحافتي حلقي ۾ ڏسجي ته هو ”آفتاب“ جي باني شيخ علي محمد، شيخ اعجاز ۽ قاضي عابد جهڙن پڙهيل لکيل ماڻهن کي به سندس موجودگيءَ جو احساس وڻندو هو، هنن به کيس کي ڪڏهن به پاڻ کان پري نه رکيو، باقي هن جي واسطيداري جو ذڪر ڪبو ته پوءِ مون کي هڪ ڪتاب صرف سندس تعلقاتي محب ماڻهن جي نالي جي حوالي سان لکڻ لاءِ سرجڻو پوندو.
سچ اهو آهي ته سائين لائق سنڌي منهنجو نه رڳو استاد هو، پر روحاني والد به هو، هو جڏهن لاڙ اچي مون کي چوندو هو ته ”مونکي لاڙ جي چانورن جي مانيءَ سان گڏ لسي گهرجي نه پکي ٿا کپن نه ڪڪڙ، نه وري ڪي شاهي طعام، بس آئون لسي سان چانورن جي ماني کائيندس“.
هل! اهي ڏينهن سانوڻ جون تيز برساتون ڳوٺ ۾ بجلي نه هئڻ ڪري، راتيون گُهگهه اونداهي واريون، ڪچي اوطاق”بتي جو ٻرڻ ۽ لالٽين جي هيڊي پيلي روشني ۾ چاڪي چمڙن جي ڦڙ ڦڙ ۽ ڪچهري جا مزا، هڪ ڀيرو سائين مون وٽ ترسيل هو، ڪچي گنمب جي اوطاق ڪمزور هئي، اوچتو رات جو زبردست برسات وسي پئي، اوطاق جي ڪرڻ جو انديشو محسوس ٿيڻ لڳو، مونکي چيائين بابا فدا! مونکي خبر نه هئي ته لاڙ ۾ ايڏيون تيز برساتون ٿيون اچن ۽ آئون هليو آيس، لسي سان چانورن جي ماني کائڻ، هاڻي ماڳهئين ٿي ماني مهانگي پئي، مون چيو ته سائين! توهان به عجيب مذاق ڪري وٺندا آهيو، چيائين بابا هي اوطاق هاڻي هلي ويندي بس مون ۽ ابن ڪلهوڙو دير ئي نه ڪئي، کٽون بسترا فورن طور تي کڻي ڳوٺ ۾ موجود پرائمري اسڪول جي پڪي بلڊنگ ۾ وڃي رکياسين ۽ پوءِ ڪجهه شانتي محسوس ٿي ۽ واقعي انهي رات واري برسات ۾ اها اوطاق ڊهي پئي هئي، صبح جو ناشتي ڪرڻ مهل سائين چيو ته جيڪڏهن مڙسي نه ڪريون ها ته اڄ پاڻ شايد نه هجون ها!! هل زمانا اها ڳالهه اڄ ساڳئي ثابت ٿي ته سائين لائق اڄ اسان سمورن کان پري هليو ويو آهي.
خدا جي قدرت ۽ پاڻ ۾ ڳنڍيل عشق ته ڏسو، جڏهن هڪ اخبار ۾ بيماري جي خبر پڙهيم ته چيم ته بس حيدرآباد وڃان ٿو، بس انهي ئي ڏينهن اهڙو بخار بيماري بڻجي آيو، جو ذري گهٽ مري بچو آهيان ۽ مسلسل ٻه مهينا بسترو نه ڇڏيم، ان عرصي ۾ سائين لائق سنڌي، وقت جي لمحن سان گڏجي نه ڄاڻ اهڙي منزل طرف ويو هليو، جو گهٽ ۾ گهٽ زندهه رهي سندس سنڌ جي مٽي جهڙي وجود جي خوشبوءِ کي چمي نٿو سگهجي ۽ اها حسرت ڏاڍي اڻ پوري ٿي رهجي وئي.