شخصيتون ۽ خاڪا

مُون سي ڏٺا ماءِ

سائين لائق سنڌي سنڌ جي اهڙن ماڻهن مان هڪ هو، جنهن تي جيترو فخر ڪجي اوترو گهٽ آهي. ڏٺو وڃي ته هو گهڻ پاسائين شخصيت جو مالڪ هو. تعليم کاتي سان به واڳيل رهيو ته صحافت جهڙي گورک ڌنڌي سان به توڙ تائين نڀايائين. انهن سڀني وابسطگين جي پٺيان جيڪو سندس مقصد هو، سو هو ”سنڌي ٻوليءَ جو درست استعمال“ ماءُ ٻوليءَ سان کيس عشق هو، ڇاڪاڻ جو هُن اسڪولن ۾ ٻارن جي ٻوليءَ تي به ڌيان ڏيڻ ضرري ٿي سمجهيو ته صحافتي دنيا ۾ به سنڌي ٻوليءَ جي بگاڙ کي روڪڻ سندس مقصد هو.
Title Cover of book مُون سي ڏٺا ماءِ

سانگين سان گڏ سالگرهه مان، وڇڙي ويس ته ورسي آهيان!

سانگين سان گڏ سالگرهه مان، وڇڙي ويس ته ورسي آهيان!
احسان راهوجو

لائق سنڌي.سنڌ،سنڌي ٻوليءَ ۽ سنڌين سان بي لوث پيار ڪندڙ سنڌي ٻوليءَ جي خدمتگار ۽سنڌي صحافت جي اهڙي شخصيت جو نالو آهي جنهن وٽان سکي ڪيترائي نالا اڄ صحافت جي آڪاس تي چمڪي رهيا آهن لائق سنڌي جنهن کي هر سڃاڻو ’’سائين لائق‘‘ چئي مخاطب ٿيندوهو سندس اصل نالو لائق ڏنوهو،جيڪو سندس والد حاجي اسماعيل ٿيٻي پنهنجي والد جي نسبت سان مٿس رکيو هو.سائين لائق جو جنم اسڪول رڪاڊ موجب 19ڊسمبر 1943ع تي حيدرآباد(ٻهراڙي تعلقي)جي ڳوٺ موري منگر ۾ ٿيو.سائين لائق تعليم جي حوالي سان سنڌي فائنل جو امتحان پاس ڪرڻ بعدعالم فاضل جو ڪورس به ڪيو ۽ ڀينڊي شريف جي ان مدرسي ۾ به پڙهيو.جتي سنڌ جو مهان اديب،دانشور،قومپرست اڳواڻ عبدالواحد آريسر به پڙهيو.پيشي جي لحاظ کان سائين لائق کي نوڪري لاءِ گھربل عمر پوري ٿيڻ کان اڳ پرائمري ماستري ملي ۽ سائين لائق ان نوڪريءَ جي مدت پوري ٿيڻ کان اڳ ئي رٽائرمينٽ ورتي.سائين پنهنجو نالو’’ لائق سنڌي‘‘مولانا عبيدالله سنڌي ۽شيخ عبدالمجيدسنڌي کان متاثرٿي سڏرايو ۽ سنڌي صحافت ذريعي خدمت ڪري پاڻ کي هڪ لائق سنڌي ثابت ڪرايو،سائين لائق پنهنجي شخصيت توڙي سڀاءَ ۾ڪو به وڌاءُ نه رکندڙ،تمام گهٽ ڳالهائو پر مٺو ۽ سٺو ڳالهائيندڙ،تمام سادگيءَ سان زندگي گذاريندڙ’’حال پريان نال‘‘رکندڙ،دل جو ڪشادو ۽ محبتي شخص هو.سائين لائق پنهنجي ڳوٺائي، سنڌ جي ناليواري صحافي ۽ جوڻيجو دور۾ سينيٽر رهندڙ شيخ علي محمد جي اخبار ’’آفتاب‘‘ کان صحافت جي دنيا ۾ پير پاتو ۽حقيقي صحافت جي دائري ۾ رهندي ،ڪنهن کان هدايتون وٺڻ بغير وڏي بهادريءَ سان سنڌ جي مسئلن کي نروار ڪيو ۽ سنڌي اخبارن ۾ ٻوليءَ جي درست استعمال ۽ گرامر لاءِ پڻ جاکوڙيندڙ رهيو. انهيءَ سلسلي ۾ 1988ع ۾ تڏهوڪي وزيراعظم محترمه بينظير ڀٽو کي سائين لائق هڪ خط لکيو ته سنڌ لفظ جي انگريزي اسپيلنگ ’’sind‘‘ غلط لکي پئي وڃي، جنهن ۾ ’’D‘‘کان پوءِ ’’H‘‘ ڏئي درست ڪري ’’SINDH‘‘لکيو وڃي. ان تجويز کي پوءِ سرڪاري طور تي منظور پڻ ڪيو ويو،سائين لائق جي شخصيت جا ٻيا به ڪيترائي پهلو آهن ،هو شهيد ذوالفقار ڀٽي جو شيدائي ته سن جي سائين جي ايم سيد جو چاهيندڙ به هو،گڏوگڏ هڪ غير جانبدار صحافي ته سٺو شاعر۽ مضمون نگار به هو،هو لطيف جو پارکوبه ته شاهه جي سوين شعرن جو حافظ به هو، سائين لائق جي اها به خوبي هئي ته هو وڏن سان وڏو۽ ننڍن سان ننڍو ٿي هلڻ وارو ماڻهو هو.
اڄ 16 جنوري 2016ع تي سائين لائق جي ٻي ورسي آهي، توڙي جو جسماني طور سائين اسان کان جدا ٿيو آهي،پر روحاني طور اڄ به گڏ آهي.
هونئن ته مٽيءَ جي چپٽي آهيان
جيئي سنڌ ته سڀ ڪين آهيان،
سانگين سان گڏ سالگره مان،
وڇڙي ويس ته ورسي آهيان.

استاد بخاري
(’روزاني ڪاوش، 16 جنوري 2016ع)