هڪڙو هو سائين لائق سنڌي
نور سنڌي
موت اٽل ۽ برحق آهي، جيڪو ڏينهن پڄاڻي هر ماڻهو تي اچڻو آهي، اسان جي زندگي ۾ ڪيترن ئي ماڻهن جي موت جو ٻڌندا رهون ٿا پر زباني اهي لفظ اچي ويندا آهن ته بس يار پڄي آيس، سندس حياتي ايتري هئي، ڪي اهڙيون شخصيتون هونديون آهن، جن جي موت جو ٻڌي يقين نه ايندو آهي، ۽ اکين مان لڙڪ لڙي پوندا آهن، دماغ ڪم ڪرڻ ڇڏي ڏيندو آهي، دل ٻڏڻ لڳندي آهي، اهڙن پيارن ۽ هر دلعزيز سدا بهار شخصيتن مان سائين لائق سنڌي به هڪ آهي، جنهن 16 جنوري تي سول اسپتال حيدرآباد ۾ بيماري جي بستري تي دم ڌڻي حوالي ڪيو، سندس وڇوڙي جي خبر مختلف سنڌي ٽي وي چئنلن تي هلڻ، دوستن جي فون ميسج ذريعي ۽ اخبارن ذريعي جڏهن سندس دوستن، کيس چاهيندڙن تائين پهتي ته جهڙو انهن مٿان وڄ ڪري پئي، ڪنهن کي يقين نه اچي، سائين لائق سنڌي سدا بهار شخصيت هو، پاڻ هڪ ٻئي وقت لاتعداد خوبين جو مالڪ هو، علمي، ادبي، صحافي، سماجي شخصيت هو.
لائق ڏنو ٿيٻو جيڪو صحافي، ادبي دنيا ۾ لائق سنڌي جي نالي سان مشهور ٿيو، حيدرآباد ڀرسان ڳوٺ موري منگر ۾ حاجي اسماعيل ٿيٻو جي گهر ۾ جنم ورتو، سنڌي فائنل پاس ڪرڻ بعد پرائمري استاد ٿيو، جلد ئي هاءِ اسڪول ۾ استاد مقرر ٿيو، ننڍي هوندي کان کيس ادب سان لڳاءُ هو، سندس اکر موتين جهڙا هوندا هئا، پاڻ روزانه آفتاب حيدرآباد جي ايڊيٽر شيخ علي محمد جي چوڻ تي اسڪول بعد آفتاب ۾ ڪتابت شروع ڪئي، ڪتابت وارو دؤر ختم ٿيڻ بعد پاڻ پروف ريڊر بعد ۾ سب ايڊيٽر ڪاوش، ڪوشش، عبرت، سنڌ ۾ سينيئر سب ايڊيٽر طور ڪم ڪيو، ادب سان ايتري دلچسپي جو سنڌ ۾ ڪٿي به ڪو ادبي ثقافتي پروگرام ٿيندو هو ته سائين لائق سنڌي هر حال ۾ اتي پهچڻ جي ڪوشش ڪندو هو، پاڻ اديب ۽ فاضل سنڌيءَ جي سَنَدَ به حاصل ڪئي، شاهه لطيف ڀٽائي جي رسالي جو پارکو ۽ سنڌي ٻولي جو وڏو ماهر هو، مشهور اديب به ڪيترن ئي ٺيٺ سنڌي لفظن جي معنيٰ پڇندا هئي. ايتري قدر جو شاهه لطيف جو پارکو ۽ سنڌي ٻولي جو ماهر سڏجندڙ سيد صالح محمد شاهه عرف ڏاڏو فتح خان به ڪيترن ئي سنڌي ٻولي جي ڏکين لفظن جي معنيٰ سائين لائق سنڌي کان معلوم ڪندو هو، پاڻ بهترين تعليمي ماهر پڻ هو، سندس پڙهايل شاگرد سٺين پوزيشن تي آهن، پاڻ لطيف سائين جو ڪوبه ميلو نه گسايو بيمار هئڻ جي باوجود ڪوشش ڪري ادبي ڪانفرنس ۾ اچي نڪرندو هو، پاڻ شاعر ته نه هو پر شاعري سان بيحد لڳاءُ رکندو هو، سندس پسند جي شاعرن ۾ حضرت شاهه عبداللطيف ڀٽائي رحه، حضرت سچل سرمست، استاد بخاري، شيخ اياز، ابراهيم منشي، محمد خان مجيدي ۽ ٻيا شاعر هئا، جن جا لاتعداد شعر کين زباني ياد هوندا هئا، شاهه لطيف جي رسالي جو ته پاڻ جهڙو حافظ هو، مون جڏهن 1980ع ڌاري آفتاب ۾ نمائندي طور ڪم ڪيو ته اتي سڀ کان پهرين ملاقات سائين لائق سنڌي سان ٿي هئي، ان جي معرفت ادا احمد خان شيخ ۽ شيخ علي محمد سان ٿي پاڻ مون سميت ٻين رپورٽرن جون خبرون پڙهي سمجهائيندو هو، ته اوهان جي خبرن ۾ هي هي کوٽ اڃا آهي، حيدرآباد ۾ ڪيترائي صحافي سندس صحافت ۾ شاگرد هئا، کيس سنڌي ميڊيا تي سنڌي ٻولي جي بگاڙ تي افسوس ٿيندو هو ۽ انهن ادارن کي ان حوالي سان خط به لکندو هو، روحاني طور پاڻ حضرت مخدوم سرور نوح رحه جن جو مريد هو، سياسي طور پاڻ سائين جي. ايم. سيد کي پسند ڪندو هو ۽ سائين جي ايم سيد سندس سياسي آئيڊيل هو، ڪو زمانو هو جو اسان پنهنجي ڳوٺ ملدسي ۾ ادبي، سماجي، فني سرگرميون شروع ڪيون ۽ اسان ملدسي ۾ جيجي زرينه بلوچ سان سرهي سانجهه ۽ استاد بخاري ادبي ڪانفرنس جا پروگرام وڏي ليول تي ڪرايا، پان انهن پروگرامن کي ڪامياب بڻائڻ ۾ وڏو ساٿ ڏنو، پاڻ جن شعبن سان وابسته رهيو، انهن سان پاڻ ملهايائين، ان ڪري هر ساڃاهه وند ماڻهو سائين لائق جي عزت ڪندو هو، ڪيترائي وڏا وڏا آفيسر، سماجي شخصيتون صحافي، اديب، شاعر ساڻن جهڪي ملندا هئا، هر ماڻهو کيس استاد لائق ۽ سائين لائق سڏيندو هو، شروع کان سندن عادت رهي ته روز تمام اخبارون گهڻو ڪري، سنڌي سڀ اخبارون خريد ڪندو هو، ڳوٺ کڻي وڃي نوجوانن کي پڙاهائيندو هو بعد ۾ فائيل ڪندو هو، پاڻ گهڻو ڪري سنڌي ٽوپي پائيندو هو، سندس ڳالهائڻ جو انداز انتهائي مٺڙو هوندو هو، پاڻ گهٽ ڳالهائيندو هو پر سندس هر لفظ موتي هوندو هو، سندس چهري تي ڪڏهن به ڪاوڙ نه ڏٺي، ڪاوڙ ۾ به پاڻ کلندو هو، سندس مرڪڻ جو انداز به نرالو هو، کيس ملڪي سياسي تاريخ تي عبور حاصل هو.
تقريبن هڪ سال کان سندس طبيعت صحيح نه هئي، کيس ڳلي ۾ تڪليف هئي ۽ پاڻ ڳالهائي نه سگهندو هو، ان جي باوجود حيدرآباد جي اخبارن جي ادارن ۾ دوستن سان ملڻ ويندو هو، ساڻن آخري ملاقات گذريل سال احمد خان شيخ جي پٽ جي شهادت تي تعزيت ڪرڻ وقت ٿي، پاڻ اسان سان گڏ مرحوم شيخ علي محمد جي مزار تي به هليو، سائين لائق سان ملندڙ، ڪچهري ڪندڙ، سندس مداح بڻجي ويندو هو.
وفا رضا بلوچ ۽ مون اهو طئه ڪيو هو ته ڪنهن ڏينهن شام جو موري منگر هلي سائين لائق سنڌي وٽ رات رهبي ۽ سائين سان دل کولي ڪچهري ڪبي ۽ سندس مڪمل پروفائيل لکبو پر اسان کي ڪهڙي خبر ته پاڻ ايترو جلدي اسان کان رسي هليا ويندا، ڪجهه ڏينهن سندس طبيعت وڌي خراب ٿيڻ ڪري کيس سول اسپتال حيدرآباد ۾ داخل ڪيو ويو، جتي پاڻ اسان کان هميشه جي لاءِ وڇڙي ويا.
’روزاني عبرت، حيدرآباد‘ (رپورٽرز پيج) 24 جنوري 2014ع.