سنڌي صحافت ۽ ٻوليءَ جو امين سائين لائق...!
راشد لغاري (صحافي)
حيدرآباد ۾ سينيئر ۽ نوجوان صحافين جو قلمي پورهيو صحافت لاءِ لکي ويندڙ تاريخ جو حصو آهي،اليڪٽرانڪ ميڊيا لاءِ لکيو ويندڙ اسڪرپٽ به ٽي وي اسڪرين تي سامهون اچي وري غائب ٿيندو رهندو آهي .اهو اسڪرپٽ جديد ٽيڪنالاجي جي بدولت انٽرنيٽ جي ويب تي ڏسڻ ۾ ايندو آهي جنهن جي ڊيٽا جو دارومدار ميموري جي ڪارڊ تي هوندو آهي. محدود ميموري سبب اسڪرپٽ ويب جي دنيا مان ڊيليٽ ٿي ويندو آهي، اهو اسڪرپٽ اليڪٽرانڪ ميڊيا سان لاڳاپيل صحافي پنهنجي ليپ ٽاپ ۽ سوشل ميڊيا جي اڪائونٽ تي سنڀالي رکندا آهن.جيتوڻيڪ سنڌ جي ٻئي نمبر وڏي شهر حيدرآباد ۾ سموري صحافت جي قلمي پورهئي جو 80 سيڪڙو واقعاتي خبرن جي چوڌاري گھمندو آهي واقعاتي خبرن سان گڏ ورلي تحقيقياتي ۽ ڳجھي خبر سامهون ايندي آهي ،ڪي دوست تحقيقي خبرن جي تلاش ۾ مصروف رهندا آهن .ساڳئي وقت پرنٽ ميڊيا سان لاڳاپيل صحافي به پنهنجي لکڻين کي نئين انداز ۾ نکارڻ ۽ سچي خبر جي ڳولا ۾ رڌل هوندا آهن پرنٽ ميڊيا جي خبر اخبارن ۾ ڇپجي ويل خبر کي تاريخ طور سنڀالي رکيو ويندو آهي ،هڪ ڏينهن جي تاريخ صدين تائين محفوظ رهندي آهي،خبرون بدلجنديون رهنديون آهن پر لکجي ويل خبر هڪ تاريخ جو حصو ٿي پوندي .
پرنٽ ميڊيا ۾ تحقيقي رپوٽنگ ۾ جوهر ڏيکارڻ لاءِ صحافي ننهن چوٽي جو زور لڳائيندا آهن،اهڙي ڪم لاءِ اخبارن ۾ ويٺل ايڊيٽر،نيوز ايڊيٽر ۽ سب ايڊيٽر رپورٽرن کي تحقيقي رپورٽنگ لاءِ راهون ڏسيندا آهن،حيدرآباد شهر ۾ سنڌي صحافت کي سنوارڻ ۽ سچ تي ٻڌل خبر کي هٿ ڪري عوام جي اکين ۾ اوتڻ لاءِ سينيئر صحافين زندگي ارپي ڇڏي ،ڪجھه زنداه ته ٻيا لاڏاڻو ڪري رڳو حيدرآباد پريس ڪلب تي باقي زنداه رهندڙ ياد ڇڏي ويا آهن يادن جي تسلسل ۾ سنڌي صحافت جي ٻولي سڌاريندڙ سينيئر صحافي سائين لائق سنڌي جو خدمتون ۽ ڪردار اسان سمورن صحافين جي ذهن تي تري ايندو آهي .
سائين لائق پنهنجي سڄي ڄمار سنڌي اخبارن کي ارپي ،اخبارن کي ارپيل زندگي دوران هن سنڌي اخبارن جي ٻولي سڌارڻ ۾ وڏو ڪردار ادا ڪيو، سائين لائق جنهن به اداري ۾ رهيو اتي ڪم ڪندڙ صحافي ساٿين جو ڀرجھلو ٿي رهيو ،سائين لائق سنڌي صحافت سان گڏ ماهر لغت به هو .هو سنڌي اخبارن ۾ غلطيون ڳولڻ لاءِ حيدر آباد پريس ڪلب جي لائبريري ۽ اخبارن جي آفيسن ۾ مفت واري اخبار پڙهڻ ۽ کڻڻ بدران گول بلڊنگ ۽ حيدر چوڪ واري اخبارن جي اسٽال ۽ هاڪرن کان اخبارون خريد ڪندو هو .ان ڪري ئي هن صحافي لاڏاڻي وقت ڪا ڌن دولت گڏ ڪري پونيئرن حوالي ڪرڻ بدران پراڻين اخبارن ۽ ڪتابن جا ٿيلها گھر ۾ ڇڏي سڀني کان وڇڙي ويو ۽ صحافين جي هجوم کان الڳ ٿي ويو.
16 جنوري 2016ع جي ڏينهن سائين لائق سنڌيءَ جي ٻئي ورسي هئي، جيتوڻيڪ سائين لائق جي خاندان ۽ حيدرآباد پريس ڪلب جي ڪوٺ تي پهرين ورسي ملهائي وئي پر ٻئي ورسي جي ڏينهن سنڌ جو سائين ۽ صحافت جي سڃاڻپ لائق سنڌي صحافين ۽ حيدرآباد پريس ڪلب کان وسري ويو ،ورسي واري ڏينهن سائين لائق جي ساٿين ،دوستن ۽ خاندان پاران کيس ياد ڪرڻ ۽ ڀيٽا ڏيڻ لاءِ موري منگر واري رهائشگاهه جي هڪ ڪمري ۾ ميڙاڪو ڪوٺايو ويو،جتي سندس پٽن، دوستن ساٿين ۽ صحافين گڏجي سائين لائق جي مزار تي گلاب جا گل رکي ،اگر بتيون ٻاري دعا گهري .
سائين لائق جي آخري آرام گاهه وارو هنڌپنهنجي ڳوٺ موري منگر کان 1 ڪلوميٽر جي مفاصلي تي آهي.سائين لائق جي مزار تي حاضري ڀرڻ لاءِ آئون ۽ سنڌ ايڪسپريس جو نيوز ايڊيٽر، سينيئر صحافي شبير نظاماڻي ورسي واري ڏينهن کان ٻه ڏينهن اڳ گڏجي هلڻ جو پروگرام رٿيو .مزار تي پهچڻ جو وقت 11 بجي جو مقرر هو اسان سائين لائق جي فرزندن ۽ ٻين ساٿين سان گڏجي مزار تي پهتاسين.
حيدرآباد جي سينيئر صحافي،سنڌي ٻوليءَ ۽ صحافت جي ڄاڻو سائين لائق سنڌيءَ جي مزار تي دعا گھرڻ بعد پروفيسر مٺل جسڪاڻي برک صحافي سائين لائق سنڌيءَ جي زندگيءَ تي ڳالهائيندي چيو ته سائين لائق انهن ماڻهن مان هو ،جن کي اڪثريت استاد چوندي آئي آهي .اهڙا گهٽ ماڻهو آهن جن کي سائين چيو ويندو هجي سائين لائق سڀني سان پيار ڪندڙ انسان هو هن سان منهنجي سڃاڻپ اسڪول واري زماني ۾ ٿي،جنهن بعد ساٿ گڏ رهيو.ناليواري شاعر آسي زميني چيو ته سائين لائق سان منهنجي صحبت 1980ع واري ڏهاڪي کان ٿي،سائين لائق نوجوانن کي همٿائيندڙ شخص هو ،هي هڪ پارس جهڙو انسان هو. سينيئر صحافي شبير نظاماڻي ڳالهائيندي چيو ته سائين لائق اکر ۽ ٻولي جو وڏو خيال رکندو هو ۽ ٻولي جي درستگي لاءِ هدايت پڻ ڪندو هو.
هن سان منهنجي پهرين ملاقات هڪ سنڌي اخبار ۾ ٿي ، جتي مون استاد بخاري سمجھي ملاقات ڪئي، جڏهن ته سائين لائق ۽ استاد بخاري جي شڪل ملندڙ جلندڙ هئي،هن چيو ته سائين لائق هدايت ڪندو هو ته اهڙي ڪابه ڳالهه نه ڪريو، جنهن سان توهان جي باري ۾ ڪو غلط تاثر پيدا ٿئي، سائين لائق چوندو هو ته سڀ ڳالهيون ڪرڻ لاءِ نه هونديون آهن ان ڪري خاص خيال رکيو وڃي ته ڪهڙي ڳالهه ڪرڻي آهي ڪهڙي ناهي ڪرڻي. سائين لائق اخبارن ۾ دوستن جو خيال رکندڙ شخص هو ، هو پگهار نه ملڻ جي صورت ۾ صحافي دوستن کي ڳوٺ وڃڻ لاءِ ڀاڙو به ڏيندو هو.پروفيسر اسماعيل ٿيٻي چيو ته بابا سائين وٽ تمام وڏا نالي وارا شاعر ايند هئا ۽ ادب ،ٻوليءَ ۽ شاعريءَ تي وڏيون ڪچهريون ٿينديون هيون،سائين لائق وٽ ڪتابن ۽ اخبارن کانسواءِ ڪجھه به نه هوندو هو.
هن چيو ته هڪ سنڌي اخبار جي اداري ۾ سائين لائق کي ڪيتري پگهار ڏجي واري بحث جنم ورتو، جنهن سبب بابا سائين کي 3 مهينا پگهار نه ملي سگهي هئي،جڏهن ته بابا سائين اخبار وارن کي چيو ته ڀلا کڻي جيتري پگهار پٽيوالن کي ڏيندا آهيو ،اها ئي پگهار مو ن کي به ڏيو. اعظم ٽالپر چيو ته سائين لائق سنڌي مون کي آفتاب اخبار وٺي ويو ۽ راندين جو صفحو ڪڍڻ لاءِ مقرر ڪيو ،جتان آئون راندين جي صفحي تي ڪم ڪندو هيس.سائين لائق سان زندگيءَ جو هڪ وڏو حصو گڏ گذريو، جيڪو ڪڏهن به وسري نه سگهندو. ڊاڪٽر صوفي ڪرشن چيو ته سائين لائق سنڌي جي منهنجي والد صوفي نيڀراج سان وڏي دوستي هوندي هئي.ان موقعي تي وفا مولا بخش قمبراڻي ،ڊاڪٽر منظور احمد شاهه، احسان راهوجو، فياض عمراڻي، فدا حسين ڳاهي،حاجي گلزار ٿيٻي ۽ ٻين سائين لائق جي زندگيءَ تي روشني وڌي.
( روزاني سنڌ ايڪسپريس 18 جنوري2016ع)