شخصيتون ۽ خاڪا

مُون سي ڏٺا ماءِ

سائين لائق سنڌي سنڌ جي اهڙن ماڻهن مان هڪ هو، جنهن تي جيترو فخر ڪجي اوترو گهٽ آهي. ڏٺو وڃي ته هو گهڻ پاسائين شخصيت جو مالڪ هو. تعليم کاتي سان به واڳيل رهيو ته صحافت جهڙي گورک ڌنڌي سان به توڙ تائين نڀايائين. انهن سڀني وابسطگين جي پٺيان جيڪو سندس مقصد هو، سو هو ”سنڌي ٻوليءَ جو درست استعمال“ ماءُ ٻوليءَ سان کيس عشق هو، ڇاڪاڻ جو هُن اسڪولن ۾ ٻارن جي ٻوليءَ تي به ڌيان ڏيڻ ضرري ٿي سمجهيو ته صحافتي دنيا ۾ به سنڌي ٻوليءَ جي بگاڙ کي روڪڻ سندس مقصد هو.
Title Cover of book مُون سي ڏٺا ماءِ

پريس ڪلب حيدراباد ۾ ٿيل تعزيتي ميڙاڪي جي رپورٽ

پريس ڪلب حيدراباد ۾ ٿيل تعزيتي ميڙاڪي جي رپورٽ

31 جنوري 2014ع تي پريس ڪلب حيدرآباد ۾ صحافين جي تنظيم ’وي جنرلسٽ‘(We Journalist) پاران، سنڌ ڪميونٽي فائونديشن جي تعاون سان سنڌ جي نامور صحافيءَ، استاد، اديب ۽ ٻوليءَ جي پارکوءَ سائين لائق سنڌيءَ کي ڀيٽا پيش ڪرڻ جي لاءِ هڪ تعزيتي ميڙاڪو ڪوٺايو ويو، جنهن ۾ صحافين ۽ سماجي اڳواڻن سائين لائق سنڌيءَ کي عظيم لفظن سان ڀيٽا پيش ڪئي.
ان تعزيتي ميڙاڪي جي ميزباني سينئر صحافيءَ جعفر ميمڻ ڪئي. ان تقريب ۾ سينيئر صحافي اسحاق مڱريي چيو ته سائين لائق سنڌي هڪ بهترين صحافي، ۽ وڏو شفيق استاد هو. ريڊيو جي معروف براڊڪاسٽر ۽ نامياري ليکڪ نصير مرزا خطاب ڪندي چيو ته سائين لائق سنڌي پيدائشي استاد جيان هو. ان موقعي تي ڪامريڊ حسين بخش ٿيٻي خيالن جو اظهار ڪندي چيو ته سائين لائق ٻوليءَ جو وڏو ڄاڻو هو ۽ هميشه چڱايون ونڊيندو هو. ليکڪ ذوالفقار هاليپوٽي پنهنجن خيالن جو اظهار هن ريت ڪيو ته سائين لائق سنڌي خبر پٺيان خبر رکندڙ صحافي هو. سماجي اڳواڻ پنهل ساريي چيو ته سائين لائق سنڌي صحافت سان گڏ هڪ سياسي سوچ رکندڙ شخص پڻ هو. ان موقعي تي سماجي اڳواڻ عبدالرزاق عمراڻيءَ چيو ته سائين لائق سنڌي هڪ شخصيت جي روپ ۾ هڪ ادارو هو. جڏهن ته سماجي اڳواڻ جاويد سوز هالائيءَ چيو ته سائين لائق سنڌي انهن ماڻهن مان هو، جيڪي پنهنجي ايندڙ نسل کي صحيح واٽ ڏيکارڻ وارو ڪردار ادا ڪندا آهن. سينئر صحافي احمد خان شيخ پنهنجي خيالن جو اظهارهن ريت ڪيو ته سائين لائق بهترين استاد، صحافي ۽ سڀني جو سٺو دوست پڻ هو. سينئر صحافيءَ شبير نظاماڻيءَ چيو ته سائين لائق سنڌي چوندو هو ته انسان جو عمل سندس ڳالهايل لفظ هئڻ گهرجي ۽ سائين لائق جي پوري زندگي ان فلسفي تي عمل ڪندي گذاري.
ان موقعي تي سائين لائق جي وڏي فرزند محمد اسماعيل ٿيٻي چيو ته بابا سائين لالچ ۽ لوڀ نه رکندو هو، هن ڪڏهن به اسان کي دڙڪو به نه ڏنو هو ۽ بابا صحافت ۾ ڪنهن سان به نا انصافي نه ڪئي. اهڙي طرح هي تقريب پنهنجي پڄاڻي تي پهتي.


پريس ڪلب حيدرآباد ۾ ٿيل پهرين ورسيءَ جي رپورٽ

16 جنوري 2015ع تي سائين لائق سنڌيءَ جي پهرين ورسي، پريس ڪلب حيدرآباد ۾ ملهائي ويئي. هن تقريب جي صدارت سائين لائق سنڌيءَ جي دل گھري دوست ساٿي سائين فيض محمد نظاماڻي ڪئي جڏهن ته اعزازي مهمانن ۾ لالا رحمان سمون،ڪامريڊ حسين بخش ٿيٻو، محمداسماعيل ٿيٻو، سهيل سانگي، اقبال ملاح ، علي حسن ، الطاف ڪوٽي،امداد سومرو،جئه پرڪاش مورائي،تاج جويو، امين ٿيٻو،قادر بحش طالباڻي،مولا بخش مشوري ۽ حسين بخش ساند شامل هئا.تقريب جي ڪمپيئرنگ منصور مريءَ ڪئي.هن تقريب ۾ سائين لائق سنڌيءَ کي ڀيٽا پيش ڪندي مقررن پنهنجا ويچار ونڊيا ۽ کيس سنڌي صحافت جو رکوالو قرار ڏنو.


سائين لائق سنڌيءَ جي پهرين ورسي تقريب ۾ ڪيل تقريرون

فيض نظاماڻي
(رٽائرڊ استاد)
سائين لائق جا سڀ دوستو، منهنجا سلام قبول ڪريو، ڪنهن، ڪنهن جو نالو وٺجي فهرست وڏي ٿي ويندي...
دل چوي ٿي ته آئون سائين لائق کي ڇڏي سائين حيدر علي خان لغاريءَ تي ڳالهايان، هن کان اڳ ٻه ٽي تقريبون ٿيون، جيڪي سائين حيدر علي خان جي نالي تي ٿيون ۽ آئون انهن ۾ هئس پر ان ۾ هنن مون کي ڳالهائڻ جو موقعو نه ڏنو ۽ منهنجي الاهي خواهش هئي ته سائين حيدر علي خان تي ڳالهايان، اتي مون کي ڏک انهيءَ ڳالهه جو ٿيو جو اُتي اهڙا اهڙا وڏا عالم آيا انهن حيدر علي تي ڳالهايو پر انهن ئي چيو ته اسين حيدر علي خان سان ڪڏهن مليل ڪو نه هئاسين ۽ مون کي لڳي ٿو ته هن کان جي سئو سال اڳ حيدر علي خان هجي ته اسان جو مرشد هجي ها ۽ سائين حيدر علي خان جو مريد خاص سائين لائق هجي ها. سائين لائق ادبي حوالي سان جيڪي ڪجهه هو اها سائين حيدر علي خان جي ڏنل ميراس آهي ۽ منهنجو حال ڪجهه گهٽ هو ۽ سائين لائق جو حال چڱو هو، جو اهو ٻوليءَ جي حوالي سان ڪجهه وڌيڪ سکي ويو.
هڪڙي دفعي جي ڳالهه آهي ته اسين سائين لائق سڀ گڏجي لاهور گهمڻ وياسين، علام اقبال جي مزار تي هڪڙي تختي رکي هي ۽ ان تختي تي هڪڙوئي شعر لکيل هو علامه اقبال جو مون کي لڳي ٿو ته ان شعر کي پني تي لکي ۽ ان جي مٿان پينسل گهمائينداسين ته هيٺان نڪري ايندو سائين لائق. هي مسڪين ماڻهو هو، الاهي ڪئين هو پنهنجا تعلقات قائم ڪر ي ويو. جو اڄ توهان تمام مصروف ماڻهو ٽائيم ڪڍي هتي اچي گڏ ٿيا آهيو. سائين لائق وري پاڻ کي سڏائيندو هو سنڌي آئون وري ان تي سائين تي تنقيد ڪندو هئس ته تون هتي سنڌ ۾ ويٺو آهين ڪهڙو تون آمريڪا ۾ ويٺو آهين! جي تون سنڌي آهين هتي ته پاڻ سڀ سنڌي آهيون، پر اها ڳالهه مون کي وري هاڻ محسوس ٿئي پئي ته سائين لائق سچو هو ماستر فيض ڪوڙو هو. هينئر پاڻ ۾ سٺو رواج نڪتو آهي ايڪتا جا ڏهاڙا ملهائيندا آهيون.
اسين سڀ سنڌي آهيون ذات جا، اسين جوڻيجا، نظاماڻي، سمان، ملاح، ٿيٻا نه هجون هينئر اسان ۾ اهي ڀتون آيون پيون آهن اها ڳالهه ختم ٿيڻ کپي، بس سنڌي آهيون اها ڳالهه هجي، ذاتين اسان کي منجهائي اڪيلو ڪري ڇڏيو آهي.
سائين لائق سان منهنجي شناسائي ٿي به حيدر علي خان لغاري وٽ هئي، 1970ع ڌاري ٽرينگ ڪاليج ۾ اتي مون سائين حيدر علي خان لاءِ ٻڌو هو ته هڪڙو استاد آهي جيڪو پڇاڙيءَ ۾ پيرڊ ٿو وٺي حاضري وٺي ئي ڪونه مون تي چيو ته الله اهڙو استاد ته ڏياري . پوءِ مون ٽي مهينا کن سائين کي ڏٺو ئي ڪونه! ڇا ڪاڻ جو جيڪا اسان جي ڳوٺ جي بس هوندي هئي، سا انهيءَ پيرڊ جي ٽائيم تي نڪرندي هئي پوءِ هڪ ڏينهن بس نڪري ويئي آئون واپس موٽي ڪاليج آيس ته سائين حيدر علي لغاري وٽ ٻه ٽي ڇوڪرا ويٺا آهن ۽ ٻيا سڀ هليا ويا هئا ۽ آئون به وڃي ويٺس ۽ مون جڏهن سائين کي بڌو ۽ ڏٺو ته منهنجو وات پٽجي ويو اهي اهي بحث ۽ علمي نڪتا سائين ٻڌائيندو هو پوءِ مون سائين جا سڀ پيرڊ اٽينڊ ڪيا ۽ سائين حيدر علي خان لغاري سان ويجهڙائي ٿي ۽ پوءِ منهنجو مامول ٿي ويو ته جڏهن به حيدرآباد اچبو هو ته سائين لائق سان منهنجا ڪافي حد تائين ڀوڳ چرچا هوندا هئا. سائين لائق جي خبر ئي ڪانه پوندي هئي ته هي ڪٿي ٿو رهي ۽ آئون سمجهان ٿو ته رات ۾ ٻه ٽي ڪلاڪ ڪنهن دوست وٽ رهي پوءِ صبح جو وري پريس ڪلب تي، شوق سائينءَ جا ڪهڙا، هڪڙا اهي سگريٽ جن پڇاڙيءَ ۾ سائينءَ جو سر وڃايو وڃڻو ته هوئين آهي پر پوءِ بهانو ٿيو سگريٽ ۽ ٻيو اخبارون آئون سائين سان روز وڙهندو هئس ته سائين لائق تون اخبارن ۾ پيو ڪم ڪرين توکي اخبارون وٺڻ جي ڪهڙي ضرورت آهي ۽ وري چوندو هو ته هي اخبار جنگ ڪراچي ۽ هي لاهور وري چئبو هئس ته بابا تون هڪڙي وٺ ٻه ڇو. پاڻ چوندو هو ته هي خبر جيڪا آهي ڪراچي واري اخبار ۾ اڳيان آهي ۽ لاهور واري ۾ پويان آهي آئون کيس چوندو هئس ته خبر اڳيان هجي يا پٺيان ان ۾ تنهنجو ڇا تون هڪڙي اخبار وٺ. ۽ ٻِيَن اخبارن جو گوٿرو جيڪو سدائين گڏ هوندو هئس سمجهو ته جهڙو سائين جو ان ۾ ساهه هجي هن جا جيڪي وسيلا هوندا، انهن مان رڳو اخبارون ۽ سگريٽ ڪندو هو.