امر سنگهه ۽ هن جي ڪيل اهم تفتيش
ملائيشيا ۾ منهنجيون سکن ۽ ٻي جنگ عظيم جي ڏينهن کان هتي رهندڙ پٺاڻن جي اولاد سان خبرون چارون ٿينديون رهيون ٿي. سِکَ جيترو شڪل جا هيبتناڪ لڳن ٿا اوترو ئي خوش مزاج ۽ چرچائي آهن. سندن ڪيتريون ئي ڳالهيون ملائيشيا وارن سفرنامن ۾ لکي چڪو آهيان. راندين جا به شوقين آهن. ملائيشيا ۾ سندن هر وقت راندين جون ٽورنامينٽون لڳنديون ڏٺم. ڪڏهن ملاڪا ۾ ته ڪڏهن جوهور بارو ۾. اپوح ته سکن جو ڳڙهه سمجهيو وڃي ٿو جتي امرسنگھه جي فئملي به رهي ٿي. امر سنگھه کي فوٽ بال کيڏڻ جو شوق هو پر گھڻو شوق موٽر سائيڪل هلائڻ جو هو. 60 سالن جو ٿيڻ تي يعني رٽائرمينٽ وٺڻ تي، ڪنهن صحافي پڇيس ته، ”هاڻ ڇا ڪندين؟“ ته هن اهو ئي چيو، ”موٽر سائيڪل هلائڻ جو شوق پورو ڪندس.“
هڪ ٻي مزي واري ڳالهه اپوح ۾ هنن جي فئملي اڄ به KPL 1610 جي نالي سان مشهور آهي. اهو نمبر هن جي والد جي بَڪل جو نمبر آهي. امر سنگھه ٻڌائي ٿو ته هن کي جي وري ساڳي زندگي ملي ته ان ۾ به هُو پوليس جي نوڪري ڪرڻ پسند ڪندو. هو پنهنجي پيءُ بلڪ ناني پوليس واري مان بيحد متاثر هو. پاڻ ٻڌائي ٿو ته، ”منهنجو نانو گذاري ويو ته هن جون ڇڏيل شيون سندس اولاد ورهائي کنيون. ڪنهن ٽي وي کنئي ته ڪنهن پلنگ ته ڪنهن صوفا سيٽ. مون حمام دستو کنيو جو ان تي منهنجي ناني جو بڪل نمبر PC 2023 اُڪريل هو. هُونءَ باءِ دي وي منهنجي جهاز هلائڻ جو سرٽيفڪيٽ(CDC) جو نمبر به اهو 2023 آهي.“
پوليس ڪمشنر امر سنگھه، جيڪو 60 سالن جو ٿيڻ تي هاڻ سرڪاري نوڪريءَ مان رٽائرڊ ٿيو آهي، 27 فيبروري 1983ع کان نوڪري شروع ڪئي هئي ۽ نوڪريءَ جا 37 ئي سال هو اهم ڪيس اڪلائيندو رهيو. هن کان جڏهن پڇيو ويو ته انهن سڀني ۾ اهم ۽Challenging ڪيس ڪهڙو رهيو، ته هن بنا ڪنهن سوچ جي چيو ته سڀ کان ڏکيو ڪيس 1MBD وارو هو.
“While there were many challenging cases, the biggest I handled was the 1MBD investigation. During the raids connected to 1MBD, my officers & I didn’t sleep over two days–butwe never complained.”
واقعي 1MBD ڪيس کان وڌيڪ ٻيو ڪهڙو ڳرو مقابلو ٿي سگھي ٿو، جنهن ۾ هڪ عام ڌاڙيل جي وٺ ڪرڻ بدران ملڪ جي والي وارث کي ثابتين ثبوتن سان نه فقط سوگھو ڪيو ويو، پر چوريءَ جي مال جي وڏي حصي جيRecovery پڻ ڪرائي ۽ ڌاڙيلن کي ڪورٽ ذريعي ڏنڊ ۽ 14 سال جيل ڏياريو.
پڙهندڙن جي ڄاڻ لاءِ لکندو هلان ته هي ’ون ايم بي ڊي‘ ڪيس ايئن آهي جيئن اسان وٽ ’پاناما ليڪس‘ يا ’پارڪ لين ڪيس‘ وغيره، جيڪي اسان وٽ ته سال گذرڻ بعد به اڃا حل نٿا ٿين. نواز شريف هجي يا ڪو ٻيو، آرام سان ملڪ مان ئي ڀڄيو وڃن. ان جي ڀيٽ ۾ ملائيشيا دنيا کي ثابت ڪري ڏيکاريو ته اتي انصاف ۽ فيصلو جھٽ ٿئي ٿو ۽ ملڪ جو نجيب رزاق جهڙو طاقتور ماڻهو جيڪو وزيراعظم هو، ان کي به چوري نه بخشي وئي ۽ هڪ سک پوليس آفيسر بنا ڪنهن خوف ۽ لالچ ۾ اچڻ جي تفتيش ۾ دير نه ڪئي.
پهرين ڳالهه اها ته ملائيشيا ۾ ڪرپشن نه برابر ئي آهي. مون کي ياد آهي ته 1980ع واري ڏهاڪي ۾ مهاتير جي حڪومت ۾ سندس هڪ وزير ڪنهن فارين فرم کان ڪميشن ورتي ته ظاهر ٿيڻ تي مهاتير نه فقط هن کي وزارت تان لاهي ڇڏيو، پر سياسي پارٽيUMNO مان به ڪڍي ڇڏيو. اتي نجيب جهڙو ماڻهو جيڪو ملڪ جو وزيراعظم هو، ان جي ڪرپشن جو ٻڌي مون کي ڏاڍي حيرت ٿي، جو هي اهو شخص آهي جنهن سان منهنجي ڏهه سال کن ويجھڙائي رهي. 1982ع کان 1991ع تائين. انهن ڏينهن ۾ هي اڃا وزير نه ٿيو هو. پهرين فقط اسيمبليءَ جو ميمبر هو، بعد ۾ ڪلچر، راندين ۽ پوءِ تعليم جو وزير ٿيو. کيس راندين جو ننڍپڻ کان شوق هو ۽ اها فوٽ بال جي راند ئي هئي، جنهن لاءِ هُو اسان وٽ ملاڪا جي اڪيڊميءَ ۾ ايندو هو، جتي منهنجي نوڪري هئي. هُو مون کان ڏهه سال ننڍو هو يعني اسان جي اڳوڻي صدر آصف زرداري ۽ ان جي پيٽارو جي ڪلاس ميٽن ڊاڪٽر ذوالفقار مرزا، هالا جي عبدالغني انصاري، پاڪستان ڪرڪيٽ بورڊ جي ذڪاء اشرف ۽ ڊاڪٽر آثم جيڏو آهي. 1982ع ۾ جڏهن آئون 38 سالن جو هوس ۽ نجيب 28 سالن جو، هُو بيحد سادي طبيعت جو، نيڪ نمازي هو. پئسي ڏوڪڙ جي لالچ ته ڪنهن به ڪنڊ کان هن ۾ نظر نٿي آئي ۽ واقعي نجيب جهڙي هڪ امير ۽ خانداني ماڻهوءَ کي پئسي جي لالچ ڇو هجڻ کپي... سا به ٻئي جي يعني قوم ۽ ملڪ جو پئسو ڦٻائڻ جي. هن جو تعلق نه فقط هڪ رئيس ۽ پيراڻي فئمليءَ سان آهي پر هن جو والد تن عبدالرزاق ملائيشيا جو ٻيو وزيراعظم ۽ مامو حسين عون ملڪ جو ٽيون وزيراعظم هو. مهاتير محمد ۽ احمد عبدالله بداوي بعد ۾ پاڻ ملائيشيا جو 2009ع کان 2018ع تائين ڇهون وزيراعظم ٿيو. نجيب جي ڪرپشن جو ٻڌي مون کي ته حيرت ٿي! يقين ئي نه پيو اچي ته هن جهڙي خانداني امير کي وڌيڪ پئسي حاصل ڪرڻ جي لالچ ڪيئن ٿي! پر پئسي جي چمڪ ۽ هٻڇ اهڙيون شيون آهن جو اسان پنهنجي چوڌاري ڏسنداسين ته اهڙا ڪيترائي مثال ملندا جن کي وڌيڪ پئسو حاصل ڪرڻ جي لالچ ڏوهاري بنائي ڇڏيو ۽ ان ڪم کي سوَلو بڻائڻ لاءِ هنن کي ڪو نه ڪو سهولتڪار يا فرنٽ مئن مليو وڃي، جيڪو هن کي ڦاسايو رکي. فلپين جي مارڪوس کان لبيا جي قذافيءَ تائين، دنيا جي ڪيترن حاڪمن جي پنهنجي يا سندن زالن جي رهائش جي اسٽائل مان خبر پئجيو وڃي ته هنن ملڪ جي ڀينگ ڪري ڇڏي آهي. حرام جي پئسي مان ٺهرايل محل، بنگلا ۽ زر زيور ظاهر ٿيو پون، پوءِ ڀلي هُو اسان جي مريم نواز وانگر چوندا رهن ته، ”اسان جي نالي ڌارين ملڪن ۾ ته ڇا پر پنهنجي ملڪ ۾ به ڪا جائداد ناهي.“
نجيب رزاق ۽ سندس زال حاجاڻي روسماح بنت منصور جي عياشي ۽ ملڪيت عوام جي اکين ۾ کٽڪڻ لڳي ۽ آواز اٿڻ لڳا. ويندي مهاتير محمد به دانهون ڪيون ته هي ماڻهو ملڪ جي ڀينگ ڪري رهيو آهي. پوليس کي تفتيش ڪرڻي پئي ۽ خبر پئي ته ملڪ جي هڪ ڊيولپنگ ڪمپني1Malaysia Development Berhad جنهن جو نجيب صدر پڻ آهي. ان مان هُو پنهنجي فرنٽ مئن لو تائيڪ جھو(Low Taek Jho) نالي هڪ ٺڳ چيني همراهه ذريعي دولت کي پنهنجي بئنڪ اڪائونٽن ۾ ٽرانسفر ڪري رهيو آهي ۽ ڪيتري دولت انگلنڊ ۽ عرب ملڪن ڏي ٽرانسفر ڪري چڪو آهي. نجيب کي پنهنجي عهدي تان استعيفا ڏيڻ لاءِ دٻاءُ وڌو ويو ۽ ملائيشيا جي اميگريشن کاتي هن کي ملڪ کان ٻاهر نڪرڻ تي پابندي هنئي. هي ’ون ايم ڊي بي‘ - يعني ’ون ملائيشيا ڊيولپمينٽ برحد‘ ڪمپنيءَ جو ئي ڪيس آهي، جيڪو پوليس ڪمشنر داتڪ سري امر سنگھه کيInvestigation لاءِ ڏنو ويو. باءِ دي وي امر سنگھه جي نالي اڳيان لکيل ’داتڪ سري‘ کيس مليل خطاب آهي جيئن ملائيشيا جي بادشاهن ۽ سلطانن طرفان ملڪ جي ماڻهن کي چڱا ڪم ڪرڻ تي ملي ٿو. جيئن انگريز پنهنجي راڄ ۾ اسان جي ماڻهن کي ’راءِ بهادر‘ ۽ ’خانبهادر‘ جهڙا خطاب ڏيندا هئا. ان ۾ ڪو شڪ ناهي ته ملائيشيا جهڙن ملڪن ۾، جتي هر ڪامورو ميرٽ مطابق رکيو وڃي ٿو، هُو محنت ۽ سچي دل سان ڪم ڪن ٿا. هُو ملڪ ۽ عوام جي خدمت ڪرڻ پنهنجو فرض سمجهن ٿا. ڪمشنر امر سنگھه پنهنجي پوليس ٽيم سان گڏ نجيب ۽ سندس زال روسماح جي ملڪيتن جي ڳولا ڪري ورتي ۽ پهرين ئي سَٽَ ۾ 40 ارب رپين کان مٿي ملڪيت رِڪوَر ڪري ورتي. ڪجهه سامان جي لسٽ ٿي ڏسجي ته حيرت ٿئي ٿي ته مارڪوس جي زال اميلڊا وانگر نجيب جي زال روسماح کي به مختلف شين خريد ڪرڻ لاءِ ڇا ته پاڳلپڻو هو. دٻن جا دٻا، جيڪي پڪڙيا ويا انهن مان ٻئي سامان کان سواءِ هي به هو:
• روليڪس، چوپارڊ ۽ رچرڊ مِلي جهڙيون 423 واچون.
• ورساڪي ۽ ڪارٽيئر ڪمپنين جا 234 چشما
• 2200 سونيون منڊيون
• 1400 سونا هار
• 2800 ايئرنگ
• 14 سونا تاج
• 1600 بروش
• 12000 مختلف ڳَهَه
• 567 اعليٰ ڪمپنين جا پرس
• 4 ارب رپين جي 26 ملڪن جي ڪرنسي وغيره.