شروع جي سِکن کير وڪيو ۽ چوڪيداري ڪئي
بهرحال راجا رنجيت سنگھه جي پنجاب ۾ قائم ڪيل ’سک سلطنت‘ جي ٽُٽڻ ۽ انگريزن جي قبضي تي پهريان سک جيڪي ملايا ۽ سنگاپور پهچايا ويااهي قيدي هئا، ان بعد سکن کي فرمانبرداري ۽ ايمانداري سان انگريزن جي خذمت ڪندو ڏسي، انگريزن هنن کي پوليس ۽ فوج ۾ ڀرتي ڪيو ۽ کين هانگ ڪانگ کان سواءِ ملايا ۽ سنگاپور ۾ به رکيو. پوءِ ته انهن جي خوشحاليءَ جو ٻڌي ڪيترائي هنرمند ۽ بي هنر سک پنجاب کان ملايا اچڻ شروع ٿي ويا. پهرين پهرين جيڪي آيا ٿي انهن چوڪيداري ۽ مال چارڻ ۽ کير وڪڻڻ جهڙا ڪم ڪيا ٿي، پوءِ ته درزي، واڍا ۽ سيڌَي جا دڪان هلائڻ وارا به اچي ويا. ڪيترا سک ٽرانسپورٽ جي ڌنڌي ۾ به اچي ويا. انهن ڏينهن ۾ نه هئا پڪا رستا ۽ نه ڪارون لاريون. هُو شهرن، ٽِنَ جي کاڻين ۽ جاگيرن تان ڍڳي گاڏين ذريعي سامان ڍوئڻ جو ڪم ڪندا هئا. ڪيترا سِکَ پٺاڻن وانگر سائيڪل تي مختلف شيون يا ڪپڙن جا تاڪيا رکي ٻهراڙيءَ ۾ وڪڻندا هئا. ڪنهن ڏينهن ڪهڙي ڳوٺ ۾ ته ڪنهن ڏينهن ڪهڙي ۾. گھڻو تڻو ڪم اوڌر تي هلندو هو. 1940ع ۽ 1950ع وارن ڏهاڪن تائين جون تصويرون موجود آهن، جن ۾ سِکَ سامان سان گاڏا ڀري ڇڪيندا هئا ۽ روزگار ڪمائيندا هئا.
اليڪٽرسٽي ۽ ريفريجريشن عام ٿيڻ کان اڳ تائين کيِر مکڻ جو واپار سکن جي هٿن ۾ هو. پينانگ جي راجندر سنگھه بيديءَ مون کي الور اسٽار شهر جي هڪ سِکَ ڌنار حضورا سنگھه سان 1978ع ۾ ملايو، جيڪو بعد ۾ 1998ع ۾ پينانگ ۾ گذاري ويو. هن لاءِ چيو ويو ٿي ته هو پاڻ الور اسٽار واري محل ۾ 1930ع وارن سالن ۾ کير پهچائيندو هو ۽ هن جي اتي جي سلطان عبدالحميد سان ذاتي سلام دعا هئي.
مال سنگھه نالي هڪ سک لاءِ مشهور آهي ته هن 1960 جي ڏهاڪي تائين اتي جي رهندڙ سکن ۽ تاملن کي کير سپلاءِ ڪيو. هڪ سک پرتاب سنگھه لاءِ به مشهور آهي ته هُو روزانو سائيڪل تي کير رکي گھر گھر پهچائيندو هو ۽ فيريءَ رستي پينانگ ٻيٽ تي پهچي اتي رهندڙ سکن کي کير ڏيندو هو، پر سکن جو اهم ڌنڌو چوڪيداري هو. چيني ماڻهو امير هئا، هو پنهنجي ننڍي يا وڏي دڪان جي سنڀال لاءِ سِکن کي پگھار تي رکندا هئا. هي جَگا سڏيا ويا ٿي، معنيٰ چوڪيدار يا گارڊ. راجندر سنگھه بيدي ٻڌائي ٿو ته هن جي پيءُ به پينانگ جي رنيميدي (Runnymede) هوٽل ۾ 13 رنگٽ مهيني جي پگھار تي چوڪيداري ڪئي ٿي. هيءَ 1937ع جي ڳالهه آهي. هنن سک چوڪيدارن ۽ ٻين سکن ملايا ۾ رهندڙ تاملن وانگر وياج تي به پئسا ڏنا ٿي. تعليم جي اهميت محسوس ڪري هنن سکن پنهنجن ٻارن کي اسڪولن ۾ موڪليو. ٻي وڏي لڙائي شروع ٿيڻ کان اڳ ڪيترن سکن جا ٻار سينئر ڪئمبرج جا امتحان ڏئي چڪا هئا، جن مان ڪي سنگاپور جي رئفلس ڪاليج ۾ ته ڪي انڊيا جي تعليمي ادارن ۾ اعليٰ تعليم حاصل ڪرڻ لڳا. جنگ شروع ٿيڻ وارن ڏينهن ۾ ڪيترن ئي سکن جا ٻار سنگاپور جي ميڊيڪل ڪاليج ۾ پڙهي رهيا هئا. ملئي ڊاڪٽر داتو عبدالوهاب رٽائرڊ ڊائريڪٽر آف ميڊيڪل سروسز پنهنجي يادگيرين جي ڪتاب ۾لکي ٿو ته: ”جپانين جي بمباريءَ ۾ ڪيترائي شاگرد مارجي ويا، جن ۾ هڪ سک شاگرد به هو. پهريون سک جيڪو وڪيل ٿيو، اهو پينانگ جو گرچرن سنگھه هو، جيڪو پوءِ جسٽس آف پيس (J P) ٿيو.“