اسلام، ڪُڙتي، پجامي ۽ ڏاڙهيءَ جو نالو ناهي
”آئون اصحابين جي ڳالهه نه پيو ڪريان...
آئون نبين ۽ پيغمبرن جي ڳالهه نه پيو ڪريان...
آئون انهن جي ڳالهه پيو ڪريان جن کي توهان ۽ اسان جهنمي سمجھون ٿا. اسان هڪ لمحي لاءِ به نٿا سوچيون ته جن کي اسان جھنمي ٿا سمجھون، انهن جو هن دنيا ۾ ترقيءَ جو راز ڪهڙو آهي؟
الله تعاليٰ اهو نٿو چوي ته هي جھنمي آهي، ان ڪري آئون هن کي دنيا ۾ به ڪجھه نه ڏيندس. اهو الله تعاليٰ جو قانون ناهي. اهو البت اسان مسلمانن جي دل جي تمنا ضرور آهي، الله جو قانون ناهي.“
اسان جو هڪ همراهه جپان جي گاديءَ واري شهر ٽوڪيو ۾ ٽئڪسيءَ ۾ سوار ٿيو. هن ان ٽئڪسي ڊرائيور کي چيو ته مون کي هتي جيڪا وڏي اسپتال آهي، ان جي ڀرسان فلاڻي انسٽيٽيوٽ ۾ وڃڻو آهي. هُو ڀڳل ٽٽل زبان ۾ سمجھي ويو.
ٽئڪسي ڊرائيور پنهنجي پئسينجر کي احترام سان وهاريو. توهان کي ٻڌي ان تي به حيرت ٿيندي ته جپان جي ٽئڪسي ڊرائيورن جو اهو ڪلچر آهي ته توهان جڏهن به ٽئڪسي روڪرايو ٿا ۽ وهڻ جي ڳالهه ڪريو ٿا، ته ڊرائيور عزت ڏيڻ لاءِ ادب سان جھڪي، پوءِ توهان کي ٽئڪسيءَ ۾ وهاري ٿو.Most Respectfully ڪنڌ نمائي جهڪڻ جپان جي ڪلچر ۾ شامل آهي. الله جو هي ٻانهو گاڏيءَ ۾ ويٺو. ٿوري دير کان پوءِ هن ڏٺو ته ٽئڪسي ڊرائيور پنهنجي ٽئڪسيءَ جي ميٽر کي بند ڪري ڇڏيو. کيس تمام گھڻي حيرت ٿي پر جيئن ته هُو زبان نٿي سمجھي سگھيو، ان ڪري ڊرائيور کان پڇي نه سگھيو. تقريبن ٻه اڍائي ڪلوميٽر هلڻ بعد ڊرائيور ميٽر کي وري آن ڪيو، پوءِ جڏهن مسافر پنهنجي منزل تي پهتو ۽ مقامي ماڻهن هن جو استقبال ڪيو، جيڪي انگريزي به سمجھيا ٿي. هن انهن مان هڪ کي چيو ته مهرباني ڪري هن ڊرائيور کان پڇو ته هن رستي تي ٻه اڍائي ڪلوميٽر کن ٽئڪسيءَ جي ميٽر کي ڇو بند رکيو؟ آئون ته هن کي سڄي سفر جي ڀاڙي جي ادائگي ڪرڻ چاهيان ٿو - هن وچ ۾ ميٽر کي بند ڇو ڪيو؟
ان تي ٽئڪسي ڊرائيور جواب ڏنو ته اصل ۾ مون کي جتان مڙڻو هو اتي مون کان ڌيان مان نڪري ويو ۽ آئون ٿورو اڳيان وڌي ويس. اتان موٽڻ لاءِ ٻه اڍائي ڪلوميٽر پهرين ڪو به ٽرن نه هو. سو جيڪو سفر مون پنهنجي غلطيءَ جي ڪري ڪيو، ان جو ڀاڙو مسافر کان ڪيئن ٿو وٺي سگھان؟“
مولانا ايترو ٻڌائي پوءِ جپاني ٽئڪسي ڊرائيور لاءِ چيو ته، ”نه هن چِلو لڳايو هو، نه هُو ڪلمو پڙهندو هو، نه هُو نماز پڙهندو هو، نه هن کي ڏاڙهي هئي، نه جبو هوس، نه ٽوپي يا پڳڙي پهريل هيس، پر ايمانداري هيس. اسان وٽ اهي سڀ شيون آهن پر ايمانداري ناهي.“
”برنارڊ شا جو مشهور جملو آهي ته، ’مون يورپ ۾ اسلام ڏٺو پر مسلمان نه ڏٺا. عرب ملڪن ۾ مسلمان ته ضرور ڏٺا پر اسلام نه ڏٺو.‘
سو اسان مسلمان ته ضرور آهيون پر اسلام اسان وٽ ناهي. مون کي صاف چوڻ ڏيو ته اسلام پڳڙيءَ جو نالو ناهي. اسلام ڪڙتي پجامي ۽ ڏاڙهيءَ جو نالو ناهي، اسلام سچ ڳالهائڻ جو نالو آهي. اسلام ايمانداريءَ جو نالو آهي. اسلام صحيح ماپڻ ۽ تورڻ جو نالو آهي... اسلام واعدو پورو ڪرڻ جو نالو آهي... اسلام وقت جي پابنديءَ جو نالو آهي..“