وزيراعظم نجيب ۽ انصاف
نجيب عبدالرزاق جهڙو ملائيشيا جو وڏو ماڻهو جيڪو نه فقط ملڪ جو وزيراعظم هو، پر هن جو تعلق هڪ وڏيري، اعليٰ ۽ امير گھراڻي سان هو، جنهن جو پيءُ ۽ مامو به هن ملڪ جا وزيراعظم رهي چڪا هئا، جيڪو ملائيشيا جي ملئي ماڻهن جي طاقتور سياسي پارٽي UMNO (يونائٽيڊ ملئيز نئشنل آرگنائزيشن) جو هيڊ هو، اهو ڪيل ڪرپشن (پئسي ڏوڪڙ جي هير ڦير) ڪري اڄ چوڏنهن سال جيل ڪاٽي رهيو آهي. اسان جي ملڪ جو هر باشعور ماڻهو ضرور سوچيندو هوندو ته نجيب رزاق جي فائدي ۽ بچاءُ لاءِ سندس پارٽيءَ جا سياستدان جلسن جلوسن يا ٽي ويءَ جي ٽاڪ شوز ۾ ڇو نٿا ڳالهائين- بلڪ پنهنجي ليڊر ۽ وزيراعظم جي ان ڪرپشن کي لڪائڻ بدران هُو ان کي نندين ٿا ته سندن ليڊر کي ائين نه ڪرڻ کپي ها. مهاتير جهڙي ماڻهوءَ، جيڪو ان ئي سياسي پارٽيءَ جو هو، ان به اهو ئي چيو ته انڪوائري ٿيڻ کپي ۽ ڏوهاري هجڻ جي صورت ۾ کيس سزا ملڻ کپي، جو اسان کي سياست نه پر رياست بچائڻ کپي، ملڪ بچائڻ کپي، عوام جي خوشحالي ڏسڻ کپي- ڇو جو ملڪ جو وزيراعظم جي چور ٿيندو ته پوءِ هيٺيان وڏا ڊاڪو ٿي لُٽَ ڪندا... ۽ هڪ وزيراعظم ڪرپشن جي مال ۾ ڦٻجي ويندو ته پوءِ هر ايندڙ وزيراعظم ملڪ جي ملڪيت جي چوري ڪندو. ان ڪري ’جيڪو ڪري سو ڀري.‘
اها ڳالهه اهڙي آهي، جيڪا اسان جي ماڻهوءَ کي سمجھڻ ڏکي ٿي لڳي پر يورپ وانگر ملائيشيا به اهڙو ملڪ آهي، جتي جڏهن ان جو اعلان ٿيو ته جنهن جو ٻار نشو ڪري ٿو، ان کي پوليس حوالي ڪيو وڃي، جيئن صحت کاتي ذريعي ان جو علاج ڪيو وڃي ته مون ڏٺو ته ڪيترائي مائٽ پنهنجي اڪيلي پٽ کي به ٿاڻي حوالي ڪري آيا. ساڳئي وقت جنهن نه ڪيو ۽ بعد ۾ پوليس کي خبر پئي ته هن نشئي ٻار جي پيءُ کي پوليس جيل ۾ وهاري ڇڏيو، جنهن ٻار جو پيءُ نه هو ته ان جي ماءُ کي به نه ڇڏيو ويو. ان ڳالهه تي ڪنهن به اعتراض نه ڪيو ته ٻارن کي ڇو گھرن مان ڪڍيو ويو يا نشي جي عادت وارن ٻارن جي پوڙهن والدين کي ڇو جيل ۾ وڌو ويو. اها ٻي ڳالهه آهي ته هتي جي صحت کاتي جي ڊاڪٽرن انهن ٻارن جو دوائن ۽ نفسيات ذريعي علاج ڪري، هنن مان نشي جي عادت ڪڍي ڇڏي.
اسان وٽ وڏن ماڻهن جا ڊرائيور، نوڪر يا گارڊ پاڻ کي ڪيڏو سمجھن ٿا! ان بابت ملائيشيا جي ماڻهن جي سوچ جو هڪ مثال لکي چڪو آهيان يا ڪٿي ليڪچر ۾ ٻڌائي چڪو آهيان ته هڪ دفعي پنهنجي باس ڪئپٽن حمزي سان گڏ ڪا ميٽنگ اٽينڊ ڪرڻ لاءِ هن جي سرڪاري مرسيڊيز ڪار ۾ پنهنجي شهر ملاڪا کان ڪوالالمپور، وڃي رهيو هوس. ڪار هن جو اهو ڊرائيور هلائي رهيو هو، جنهن کي مڙيئي دماغ ۾ ٿوري گھڻي مالياخولي هئي ته هُو اداري جي باس جي سڀ کان اوچي ڪار هلائي ٿو. ڪوالالمپور کان اڳ اڌ رستي تي سريمبان شهر اچي ٿو. اتي جي هڪ پيٽرول پمپ تان تيل وجهرائي ريسٽورنٽ ۾ چانهه پي اڳتي نڪتاسين ته چند ميلن بعد چڪاس واري ٽرئفڪ پوليس اسڪواڊ بيٺي هئي. هنن اسان جي گاڏيءَ کي روڪيو. ظاهر آهي اسان وارو مٿي ڦريل ڊرائيور مقرر رفتار کان ڪجھه وڌيڪ ئي تيز ڌوڪيندو پئي ويو. ڊرائيور گاڏي بيهاري. مون سمجھيو پوليس وارا سرڪاري نمبر پليٽ واري ڪار، سا به نيويءَ وارن جي ڏسي، ڊرائيور کي ڪجهه چوڻ بدران هلڻ لاءِ چوندا، پر انهن جو هڪ پوليس وارو ڊرائيور پاسي اچي بيٺو. مون سمجھيو ته ڪئپٽن حمزو ئي ان پوليس واري سان ڳالهائيندو پر هن فقط جهڙي تهڙي نظر ڊرائيور ۽ پوليس واري تي وجھي، مون سان ساڳي ٽون ۾ ڳالهه جاري رکي. ڄڻ هيءَ چالان جي وٺ پڪڙ اسان جي گاڏيءَ ۾ نه پر ٻي ڪنهن گاڏيءَ ۾ ٿي رهي هجي. ڊرائيور 100 ڊالر ڏنڊ ڏيڻ جو ٻڌي پريشان ٿي ويو. آخر ڪئپٽن حمزي جو ڌيان ڇڪائڻ لاءِ هن ٻه دفعا سر، سر ڪيو پر ڪئپٽن اهڙو ٻڌي جهڙي ڀِت. جيتوڻيڪ آئون سندس ڳالهه ٻڌڻ بدران ٽيڏي اک سان هي نظارو ڏسڻ ۾ ئي لڳو رهيس. ٽيون دفعو سر چوڻ تي هن ڳالهه بند ڪري ڊرائيور ڏي ڏٺو.
”سر اوور اسپيڊنگ تي چالان ڪيو اٿن.“ ڊرائيور چيو.
”ته پوءِ؟ تو ڪئي آهي تون ئي منهن ڏي. قانون ٽوڙڻ جي مون ته توکي موڪل نه ڏني آهي.“ ڪئپٽن حمزي رُکائيءَ مان چيس. ڊرائيور به سمجهي ويو ته هتي غلطي معنيٰ سزا کائڻ. ڊرائيوري ڊرائيور جو ڪم آهي. جهاز ۽ تعليمي ادارو هلائڻ ڪئپٽن حمزي جو. هر هڪ کي قانون مطابق حد ۾ رهڻو آهي... يعني جيڪو ڪري سو ڀري. بهرحال ڊرائيور کي سبق مليو يا نه پر مون کي ۽ منهنجي ٻين ڌارين ملڪن کان آيل ساٿين کي مون ذريعي مسيج ملي ويو ته دوستي پنهنجي جاءِ تي آهي پر ڏوهه ڪرڻ تي ان جي قبوليت ڪرڻ ۽ ڏنڊ ڀرڻ ضروري آهي... ڪنهن به قسم جي سفارش ڪرائڻ يا ڪوڙ ڳالهائڻ، ان ڏوهه کان وڌيڪ غلط ڪم آهي.
اسان جهڙن ملڪن ۽ انهن ملڪن جي - جيڪي ملڪ بهتر سڏيا وڃن ٿا، پوءِ چاهي يورپ جا هجن يا ايشيا جا جپان ۽ ملائيشيا جهڙا ته، انهن جي ماڻهن ۾ اهو فرق آهي ته اهي ڪوڙ نٿا ڳالهائين. پڪڙجڻ تي پنهنجو ڏوهه يڪدم قبول ڪن ٿا. سياستدان عوام جو پئسو پنهنجن اڪائونٽن ۾ نٿا وجھن، سرڪاري ڪامورا رشوت خوري نٿا ڪن، واپاري کير ۾ پاڻي يا مردار جانور جو گوشت نٿا وڪڻن، عورت ذات سان ڏنگائي نٿا ڪن ۽ جي ڪو غلط ڪم ڪن به ٿا، ته انهن جا امير ۽ وڏي عهدي وارا مائٽ هنن کي بچائڻ ۾ مدد نٿا ڪن... هنن جو ضمير سجاڳ رهي ٿو ۽ هنن کي ڏوهه قبول ڪرڻ لاءِ مجبور ڪري ٿو. منهنجون اهي ڳالهيون سمجھڻ لاءِ پڙهندڙن کي هيءَ ڪهاڻي پڙهڻ کپي، جيڪا منهنجي ڪئڊٽ ڪاليج پيٽارو جي هڪ دوست حميد انور (ڪٽ نمبر 12) مون کي موڪلي آهي ۽ اها خبر هتي هُوبهو ڪاپي پيسٽ ڪري رهيو آهيان:
”راڻي ايلزبيٿ نه رڳو برطانيا جي راڻي آهي پر هُوءَ ڪئناڊا، آسٽريليا، نيوزي لئنڊ سوڌو 15 ملڪن جي به راڻي آهي ۽ انهن ملڪن جي رهواسين کي راڻي ايلزبيٿ سان وفاداريءَ جو قسم کڻڻو پوي ٿو.
راڻي ايلزبيٿ جي ڀائٽي سائمن (سڄو نالو: Simon Bowes_Lyon) جيڪو لارڊ به سڏجي ٿو، گذريل سال پنهنجي اسڪاٽلينڊ واري محل ۾ پنهنجن دوستن لاءِ پارٽي رکي ۽ هنن کي رات اتي ئي گذارڻ جي دعوت ڏني. رات جو ٻارهين وڳي کان پوءِ هُو هڪ عورت جي ڪمري ۾ داخل ٿيو ۽ هن سان جنسي تعلق جي خواهش جو اظهار ڪيو. مائيءَ هن جي اها آفر رد ڪري ڇڏي. سائمن هن جا هٿ جھلي منٿ ميڙ ڪئي، پر هن عورت سائمن جا هٿ پري ڪري، هن کي ڪمري مان نڪري وڃڻ لاءِ چيو. سائمن هن عورت کي مغرور، بدتميز ۽ مٿي ڦريل چئي اتان نڪري ويو.
هن عورت رات اتي ئي گذاري ۽ ٻئي ڏينهن هي واقعو پوليس ۾ رپورٽ ڪرائي ڇڏيو. مقدمو درج ٿيو ۽ ڪاروائي شروع ڪئي وئي. ابتدا ۾ سائمن هن واقعي جي تصديق کان انڪار ڪري ڇڏيو، پر هن معاشري ۾ عام طور ڪوڙ نٿو ڳالهايو وڃي. سڀني ماڻهن کي يقين هو ته عورت سچ پئي ٻڌائي. جڏهن اخلاقي دٻاءُ پيو ته سائمن آخرڪار پنهنجي ڏوهه جو اقرار ڪري ورتو.
برطانيا جي عدالت سائمن کي عورت تي جنسي حملو ڪرڻ جي ڏوهه ۾ ڏهن مهينن لاءِ جيل موڪلي ڇڏيو آهي. عدالت جو چوڻ آهي ته جيتوڻيڪ هن ڏوهه جي سزا گھٽ به آهي ۽ بنا جيل ڏيڻ جي فقط ڏنڊ لڳائي سگھجي ٿو، پر ملزم کي سخت ترين سزا ان ڪري ڏني پئي وڃي، جيئن هُو اڳتي پنهنجي حيثيت ۽ مرتبي جو ناجائز فائدو نه وٺي.
هن سڄي مقدمي دوران 15 ملڪن جي راڻي ايلزبيٿ، نه دانهيندڙ عورت تي دٻاءُ وجھرائي پنهنجو مقدمو واپس وٺڻ جو حڪم ڏنو، نه ئي پوليس کي خوف يا خوشامد ذريعي ڪارروائي روڪڻ تي مجبور ڪيو ۽ نه عدالت کي چوِرايو ته اها سائمن کي سزا نه ڏئي.“
هي آهي بقول اسان جي ماڻهن جي، هڪ ڪافر ملڪ برطانيا ۽ هي آهن اتي جا حڪمران، عدالت ۽ پوليس کاتو. ٻئي پاسي توهان پنهنجي ملڪ ۾ ڏسو! ظاهري طرح ته اسلامي مُلڪ آهي، پر بااثر ماڻهو رستن تي غريبن کي پنهنجين گاڏين هيٺان چيڀاٽيو ڇڏين ۽ عدالتون انهن کي آزاد ڪريو ڇڏين. هڪ هڪ ڪري سڀ وڏا مجرم آزاد ٿيو وڃن ۽ ويچارا مظلوم اکين ۾ پاڻي آڻي انهن کي ڏسندا رهن ٿا.