غ
105. غرض ۾ گڏهه کي به ٻاپو چوڻو ٿو پوي. (پھاڪو)
ٻاپو: پيءُ، ابو، امڙ جو مڙس.
غرض يا گتي، انسان کي ايترو مجبور ڪندي آهي جو ٻئي آڏو هٿ ٽنگڻ تي مجبور ٿي ويندو آهي. ڪن حالتن ۾ ته گڏهه قسم جي نٺر ۽ نؤد ماڻهن سان به، مُنھن لاهي، ڳالهائڻ لاءِ مجبور ٿي ويندو آهي.
اڃا به وڌي، اها صلاح ڏني وئي آهي ته پنھنجي غرض خاطر، گڏهه کي به ابو ڪوٺيو يا امڙ جو مڙس چوڻ جيتري بيعزتي برداشت ڪيو. پنھنجي غرض ۽ گتيءَ ۾ ڦاٿل هئڻ کان، ائين ڪرڻ ۾، عار محسوس نه ڪيو.
جڏهن ته اها ڳالهه انساني غيرت جي برداشت کان ٻاهر آهي. سوال ٿو اٿي ته پوءِ اها صلاح ڇو ڏني وئي آهي؟ اها صلاح ان لاءِ ڏني وئي آهي ته يا غرض جي غلامي ڇڏي، غيرت جو دامن پڪڙيو. يا غرض جي ڪڍ لڳي، غيرت وڪڻي ڇڏيو. هڪڙا ماڻهو، غرض ۽ خواهش جي پورائي خاطر، سڀڪجهه ڪرڻ لاءِ تيار ٿي ويندا آهن. پوءِ دليل ڏيندا آهن؛ اسان پنھنجي مرضيءَ جا مالڪ آهيون، جيئن وڻي تيئن ڪري يا ڪرائي ٿا وٺون. اندران اندران، اهي پنھنجي مرضيءَ ۽ نفساني خواهشن جا غلام بنجي چڪا هوندا آهن. جيڪا کانئن اهڙا ڪريل ۽ ڪڌا، غيرت کان هٽيل ۽ وانجھيل ڪم ڪرائيندي دير نه ڪندي آهي.
مطلب: ۱ - غرض خاطر، ايمان نه ٻوڙائجي.
۲ - نفساني خواهشن جو غلام نه ٿجي.
۳ - غرض، گولي آهي.
106. غريب هئڻ، ڪو عيب نه آهي. (چوڻي)
خدا تعالى هر ماڻھوءَ کي، بکئي پيٽ، اگهاڙين لڱين ۽ هٿين خالي، پئدا ڪري ٿو. فطري طور ڄڻ ھر ڪو ماءُ جي پيٽ مان غريب ئي پيدا ٿئي ٿو. ھن دنيا اندر به، ڪن کي غربت ورثي ۾ ملي ٿي ته ڪن کي حالتن سارو غريبي نصيب ٿئي ٿي. غريب يا امير ٿيڻ، في نفسہٖ، ڪنھن جي به وس ۾ ناھي. اميري غريبي رب جي طرفان آھي. نه ان ۾ عيب آھي ۽ نه ان ۾ ڪو عار آھي. تنھن ھوندي به ھن دنيا اندر، امير ٿيڻ لاءِ، وڏا وس ڪرڻا پون ٿا. جڏھن ته غريبي بنا محنت جي مليو وڃي. اھا ٻي ڳالھ آھي ته غريبي يا مسڪيني، نبين کي به پسند هئي.
مطلب: ۱ - مرڻ ناھي مھڻو، پرڻو ناھي گار.
۲ - ڀيٽيو؛ کٽل مائترو نِه ڦاٽوڙي گڀي رو، مھڻو ڪونھي.