تاريخ، فلسفو ۽ سياست

محرابپور جي عزاداري

هي محرابپور شهر جي 100 سالا عزاداريءَ جي هڪ تاريخ آهي جنهن جو ليکڪ محقق ۽ ڪالم نگار مولائي ملاح آهي.
اسين پنهنجن مانائتن پڙهندڙن کي”محرابپور جي عزاداريءَ جي تاريخ“ جي نالي سان هڪ اهڙو ڪتاب آڇي رهيا آهيون جنهن جي پڙهڻ سان اهلِ دل ۽ درد وند انسان جون اکيون بادل بنجي برسي پونديون. ۽ جڏهن پڙهندڙ، عزاداريءَ جي تاريخ پڙهي دريده دامن ۽ وسندڙ نيڻ کڻي چوندو ته:
جيڏو تنهنجو نانءُ، ٻاجھ به اوڏيائي مڱان. (شاهه)
Title Cover of book محرابپور جي عزاداري

جلوس ۾ ماتمدارن جي خدمت ڪندڙ عزادار

ڇهين محرم کان وٺي 22 رمضان المبارڪ تائين هتي وڏا ماتمي جلوس نڪرندا رهن ٿا. ڪجھ ماتمي جلوسن ۾ عزادارن پاران خون جو ماتم پڻ ڪيو ويندو آهي. هنن جلوسن ۾ ڪجھ مومن عزاداري ڪندا آهن ۽ ڪجھ ماتمدارن جي خدمت ڪرڻ کي پنهنجي عبادت سمجھندا آهن. اهي ذميوار عزادار بنا ڪنهن چوڻ جي وقت تي جلوسن ۾ پهچي، ماتمدارن جي خدمت واري عبادت ۾ مصروف ٿي ويندا آهن. گرمي هجي يا سردي مامو ربنواز شيدي (ربن شيدي) بالٽي مٿي تي کڻي جلوس شروع ٿيڻ کان ختم ٿيڻ تائين بنا ڪنهن ساهيءَ جي مومنن کي سبيل پياريندو رهندو آهي. هي اهڙي نوڪري جوانيءَ کان وٺي بزرگيءَ تائين ڏيندو رهي ٿو. چوي ٿو: ”بابا مولائي سائين!، جيسين جيئرا آهيون ماتمدارن جي نوڪري ڏيندا رهنداسين.“ غلام حيدر مڱڻهار (مرحوم) کانپوءِ سندس ڀاءُ ممتاز مڱڻهار، پاڻيءَ جي ڀريل مشڪ ڪُلهي تي کڻي ماتمدارن کي سبيل پياريندو آهي. زاهد حسين ٽالپر، نياز شيدي، اقرار سهتو، وسيم رضا سهتو، فقير خوشي مڱڻهار، (خوشو)، الطاف (ڪنڀر) کوکر ۽ ٻيا بالٽي مٿي تي کڻي سڄي جلوس ۾ عزادارن کي سبيل پياريندا رهندا آهن.
ڇهين، ڏهين محرم ۽ چهلم جي جلوسن ۾ نوحا خوانيءَ تي ٿيل سينه زنيءَ کانپوءِ چاڪين جي پڙ تي خون جو، چاقو، زنجير، تلوار ۽ گرزن جو ماتم ٿيندو آهي، جيڪو ڪافي وقت تائين جاري رهندو آهي. تلوار ۽ چاقو جي ماتمدارن جي مٿي مان جڏهن خون وهندو آهي ته انهن جو چهرو ۽ اکيون رت ۾ ٻُڏي وينديون آهن جنهن کي هر هر صاف ڪرڻ جي ضرورت پوندي آهي. اهڙي نوڪري غلام شبير مڱڻهار، بشير مڱڻهار ۽ ضمير مڱڻهار، جاويد مڱڻهار ۽ ٻيا ڏيندا آهن.