پکين جا عذر پيش ڪرڻ ۽ هدهد جا جواب ڏيڻ
اول اول عاشق بلبل آئي؛ جا پنهنجي ڪمال عشق ۾ مدهوش هئي، ۽ جنهن جي هر آواز ۾ هڪ خاص معنيٰ رکيل هئي، ۽ هر معنيٰ اندر رازن جو جهان ڀريل (سمايل) هو. معنائن جي رازن متعلق نعرو ٿي هنيائين ۽ پنهنجي ڪلام سان سڀني پکين جون زبانون بند ٿي ڪيائين. اتي چوڻ لڳي ته مون تي عشق جا اسرار ختم ٿيا، مان ساري رات عشق جي ڳالهه پئي اوريان. هتي حضرت دائود مثل ڪو تجربيڪار ۽ ڄاڻو ڪونه آهي ته جيئن عشق جو زيور مان ان کي کولي ٻڌايان. بينسري جو آواز خود منهنجي گفتا آهي ۽ چنگ جو باريڪ سر به منهنجي ئي بيقراريءَ جي فرياد کان آهي، باغ ۽ باغيچا به منهنجي ڪري ئي شور ۽ غل سان ڀريل آهن، ۽ عاشقن جي دلين ۾ جوش ۽ تاب به مون ئي پيدا ڪيو آهي؛ مان هرگهڙيءَ نئين لات لنوان ٿي، ۽ هر پلڪ نئون ۽ نرالو آواز ۽ سر ڪڍان ٿي. جڏهن عشق مون تي غلبو پائي ٿو، تڏهن درياءَ مثل منهنجي دل ڇوليون هڻي ٿي جنهن به منهنجي جوش کي ڏٺو سو پاڻ کي جهلي نه سگهيو ۽ اختيار سندس هٿان ويندو رهيو. ٻڌندڙ جيتوڻيڪ هوشيار به هو، مگر تنهن هوندي به بيتاب ۽ مست ٿي پيو. جڏهن سارو سال اهڙو ڪونه ٿي ڏسان جنهن سان پنهنجو راز سليان تڏهن ماٺ ٿي رهان ۽ ڪنهن کي به پنهنجو منجهه نه ٿي ڏيان. وري جڏهن منهنجو محبوب بهار پنهنجي مشڪ جي خوشبوءِ سان دنيا کي معطر ڪندو ۽ ڀريندو آهي تڏهن مان خوشيءَ وچان ان سان مشغول ٿي وڃان ٿي۽ پنهنجون مشڪلاتن سندس روبرو حل ڪريان ٿي. هو جڏهن وري گم ٿي ويندو آهي تڏهن هيءَ شوريده بلبل (يعني مان) به گهٽ ٻوليندي آهي. اهوئي ته سبب آهي جو دنيا ۾ منهنجي راز کان ڪوبه واقف ٿي نٿو سگهي. ها، بلبل (منهنجي) جي راز کي گل خوب ڄاڻي ٿو. مان گل جي عشق ۾ ايترو ته گرفتار ۽گم آهيان جو پنهنجي وجود جي ئي ڪا ڪل ڪانهيم. گل جي عشق جو سودا مون لاءِ (منهنجي سر ۾) ڪافي آهي، ۽ منهنجو مطلوب خوشنما گل منهنجي لاءِ بس آهي. ويچاري بلبل سيمرغ جو تاب ڪٿي ٿي جهلي سگهي؟ ان لاءِ گل جو عشق ئي گهڻو آهي. ڀلا جڏهن منهنجي محبوب ۾ سوين (سؤ) پن آهن تڏهن منهنجي سامان جي ڪا ڪمي؟ گل جڏهن هڪ محبوب جي طرح ظاهر ٿيندو (مکڙيءَ کان ٻاهر نڪرندو) آهي، تڏهن اهو خوشيءَ کان منهنجي اڳيان مشڪندو آهي. سچ پچ جڏهن هو پردي (مکڙي) جي اندران نڪري ٻاهر ايندو آهي تڏهن منهنجي منهن کي ڏسي مشڪي ڏيندو آهي. تون پاڻ ڄاڻ ته بلبل هڪ رات (لاءِ) به اهڙي مشڪندڙ لب جي عشق کان ڪٿي ٿي صبر ڪري سگهي! ٻيلي مون کان هي ڪشالا ڪڍيا ڪونه ٿيندا، سيمرغ تائين پهچڻ مون نٻل ۽ هيڻيءَ جو ڪم نه آهي، مان گل ۾ ئي فنا آهيان ۽ ٻيو ڪجهه نه ٿي ڄاڻان.