تصوف

پکين جي پارليامينٽ

منطق الطير ۾ خواجہ فريد الدين عطار، تمثيل طور پکين جي روپ ۾ انساني جذبن ۽ حقيقتن جو اظھار ڪيو آھي ۽ ھڪ افساني جي شڪل ۾ انساني زندگيءَ جا عام واقعا بيان ڪيا آھن. منطق الطير جي 64 بيانن ۾ ڪُل 4600 بيت آھن. منڍ وارا 600 کن بيت رب جي واکاڻ، رسول صہ جن جي نعت، خليفن جي مدح تي مشتمل آھن. ان کان پوءِ اصل قصو شروع ٿئي ٿو. 

Title Cover of book پکين جي پارليامينٽ

سلطان محمود جو هڪ بخاري دکائيندڙ رند وٽ مهمان ٿيڻ

هڪڙي رات، سلطان محمود جي دل ڏاڍو پريشان ٿي پئي ۽ نيٺ اچي هڪ بخاري دکائيندڙ رند جو مهمان ٿيو. هن غريب پنهنجي حال سارو سندس عزت ڪئي ۽ خشڪ ماني آڻي سندس آڏو رکي، جا بادشاه کڻي فوراً کاڌي. آخر جڏهن هن اتان وڃڻ جو ارادو ڪيو، تڏهن بخاري دکائيندڙ کيس چيو، ته تو منهنجي جاءِ، کائڻ ۽ پيئڻ سڀ ڏسي ورتو. هاڻي جيڪڏهن ٻئي دفعي توکي ڪا ضرورت پوي ته پوءِ جلدي هليو اچج، ورنه توتي ڪا ميار ڪانهي. مان مسڪين تنهنجي مقابلي ۾ ته نٿو اچي سگهان (تون شاه مان گدا). بادشاه سندس گفتگو کان اهڙو ته خوش ٿيو، جو ست دفعا سندس مهمان وڃي بڻيو. آخري ڏينهن تي بادشاه کيس چيو، ته مون (بادشاه) کان جو گهُرڻو هجيئي سو گهُر، هيءُ موقعو اٿئي. بخاري دکائيندڙ عرض ڪيو ته گهر هيءَ آهي، ته بادشاهه سلامت ڪڏهن ڪڏهن منهنجو مهمان ٿيندو رهي، ڇالاءِ جو مون لاءِ تنهنجو ديدار ئي بس آهي. مون غريب لاءِ تو جهڙي بادشاهن سان مٽيءَ تي گڏجي ويهڻ تو بغير باغن ۾ بادشاهي ڪرڻ کان صدبار بهتر آهي. تنهنجي ملاقات منهنجي نزديڪ ٻنهي جهانن جي بادشاهيءَ کان گهڻو وڌيڪ آهي.
اي عزيز، جيڪڏهن توکي واقعي عشق آهي ته اهو به ان کان طلب ڪر، ۽ انهيءَ جو پاسو نه ڇڏ. پراڻو عشق هميشه نئين جو طالب رهي ٿو ۽ قيمت به ذرا وڌيڪ رکي ٿو، تون انهيءَ ڳالهه کي لحاظ ۾ رک.


هڪڙي پخاليءَ جو ٻئي پخاليءَ کان پاڻي گهرڻ

هڪڙو پخالي، جيئن هٿ ۾ پاڻي کنيو پئي ويو، تيئن هڪڙو ٻيو پخالي سامهون نظر آيس، جنهن کان ڊوڙي وڃي پاڻي گهريائين. انهيءَ پخالي جواب ڏنسس ته اڙي حقيقت کان بيخبر، جڏهن خود تنهنجي هٿ ۾ پاڻي موجود آهي، تڏهن ڇو نٿو کڻي ان کي پين؟ جواب ڏنائين، ته منهنجي دل (پنهنجي) پاڻيءَ کان (جو ڪجهه وقت مون وٽ رهيو آهي) ٽهي ويئي آهي ۽ اهو دستور آهي ته پراڻيءَ شيءِ کان دل (هڪ ڏينهن) کڄي ويندي آهي.