تصوف

پکين جي پارليامينٽ

منطق الطير ۾ خواجہ فريد الدين عطار، تمثيل طور پکين جي روپ ۾ انساني جذبن ۽ حقيقتن جو اظھار ڪيو آھي ۽ ھڪ افساني جي شڪل ۾ انساني زندگيءَ جا عام واقعا بيان ڪيا آھن. منطق الطير جي 64 بيانن ۾ ڪُل 4600 بيت آھن. منڍ وارا 600 کن بيت رب جي واکاڻ، رسول صہ جن جي نعت، خليفن جي مدح تي مشتمل آھن. ان کان پوءِ اصل قصو شروع ٿئي ٿو. 

Title Cover of book پکين جي پارليامينٽ

هڪ خوبصورت بادشاهه جي آئيني بنائڻ جي حڪايت

ڳالهه ڪن ٿا ته، هڪڙو بادشاهه هو، جو اهڙو ته حسين ۽ جميل هو جو جهڙس ٻيو ڪو هوئي ڪونه. ساري دنيا ۾ ان جي حسن جي هاڪ هئي،۽ هرهڪ مٿس عاشق ۽ مفتون هو. فردوس بهشت سندس منهن مبارڪ جو هڪ مختصر نمونو هو. مطلب ته ساري دنيا سندس رازن سان ڀري پئي هئي ۽ ڪنهن دلڪش ۽ خوبصورت شيءِ کي ڏسڻ سان سندس ديدار جو ڪجهه پتو پيو ٿي. هو جڏهن رنگارنگي چادر پائي، گهوڙي تي سوار ٿي، ٻاهر نڪرندوهو، تڏهن جو به ڏانهس نهاريندو هٿو، يا سندس نالو زبان تي آڻيندو هو ته ان جو فالفور خاتمو آندو ويندو هو؛ مگر ان جي باوجود هزارين آدمي، سندس عشق ۾ هر روز مرندا رهندا هئا. حقيقت هيءُ آهي ته اهڙي محبوب ۽ دلربا جي عشق ۾ مرڻ هزار عمرين کان بهتر آهي. نه ڪنهن کي ان بغير گهڙي پلڪ صبر ٿي آيو ۽ نه وري هوان جو تاب ئي جهلي ٿي سگهيو، ۽ هر وقت روئندو ۽ رڙندو ٿي رهيو. اها ته کليل حقيقت آهي ته جيڪڏهن ڪو ان جي ڏسڻ جو تاب جهيل سگهي ها ته هو پنهنجو منهن بالڪل کولي ڏيکاري ها.
هاڻي جڏهن نه ته ڪو ان کي ڏسي ٿو سگهيو، ۽ نه ان کانسواءِ رهي ٿي سگهيو، تڏهن هن (بادشاهه) هڪڙو آئينو گهرايو، ۽ پنهنجي صورت جي عڪس سان ان کي روشن ڪرايو، ته جيئن عاشق، ان معرفت کيس ڏسي سگهن. تون جيڪڏهن واقعي دوست جو منهن ڏسڻ چاهين ٿو ته، پوءِ ان کي پنهنجي دل ۾ ڳول. جڏهن تو ان کي ڳولي لڌو، تڏهن هر چيز عرش کان ويندي فرش تائين تنهنجي اڳيان کلي ظاهر ٿي پوندي. هي پکي، جيترا به تون ڏسين ٿو سي سڀيئي ان سيمرغ جو پاڇو آهن ۽ سندس پاڇو ڪو کانئس جدا نه آهي. تنهن ڪري تون پاڇي کي ڇڏي خود سمرغ جي تلاش ڪر، ڇا لاءِ جو جيڪڏهن تن پاڻ کي پاڇي ۾ ئي گم ڪندين ته پوءِ توکي سيمرغ هٿ نه ايندو.