تصوف

پکين جي پارليامينٽ

منطق الطير ۾ خواجہ فريد الدين عطار، تمثيل طور پکين جي روپ ۾ انساني جذبن ۽ حقيقتن جو اظھار ڪيو آھي ۽ ھڪ افساني جي شڪل ۾ انساني زندگيءَ جا عام واقعا بيان ڪيا آھن. منطق الطير جي 64 بيانن ۾ ڪُل 4600 بيت آھن. منڍ وارا 600 کن بيت رب جي واکاڻ، رسول صہ جن جي نعت، خليفن جي مدح تي مشتمل آھن. ان کان پوءِ اصل قصو شروع ٿئي ٿو. 

Title Cover of book پکين جي پارليامينٽ

چٻري جو عذر

چٻرو، چرئي وانگر اچي چوڻ لڳو ته: مون ته ويراني پسند ڪئي آهي. ويرانيءَ ۾ پيدا ٿيو آهيان، تنهن ڪري عاجز آهيان؛ ۽ سواءِ ڪنهن شراب پيئڻ جي ويرانيءَ ڏانهن هليو وڃان ٿو. مون جيتوڻيڪ سوين آباد بستيون ڏٺيون آهن، مگر انهن سڀني کي مخالف ۽ تڪليف ده ڏٺم. جو شخص دلجمعيءَ سان ويهڻ چاهي ته ان کي مستن وانگر ويرانيءَ طرف وڃڻ گهرجي. مان غم ۾ هن ڪري وڃي ويراني وسائي آهي جو خزانوگهڻو ڪري ويراني ۾ ئي هوندوآهي. خزاني جي عشق ئي مون کي ويرانيءَ جي طرف راهه ڏيکاري آهي، ان جي (حاصل ڪرڻ) لاءِ، سواءِ ويرانيءَ (ويران جاين) جي مون لاءِ ٻيو ڪو رستوئي نه آهي (هو). مان سڀني ماڻهن کان پنهنجي زندگي غم ۾ گذاريان ٿو ته جيئن پنهنجو خزانو سواءِ ڪنهن طلسم جي هٿ ڪريان. جيڪڏهن منهنجو پير خزاني ۾ هيلو وڃي ها ته پوءِ منهنجي هيءَ چري دل آزاد ٿي پوي ها. سيمرغ جو عشق هڪ افسانو آهي. ان جو عاشق ٿيڻ سڀ جو ڪم نه آهي. ٻيلي، مان ان جو سچو عاشق نه آهيان. مونکي ته خزاني ۽ ويرانيءَ جو عشق گهرجي ۽ بس.

هدهد جو جواب

خزاني جي عشق ۾ گرفتار چٻرا، مون مڃيو ته، توکي خزانو هٿ اچي ويو، ليڪن تون ان خزاني تي پاڻ کي مرده سمجهه، ۽ پنهنجي گذري ويل عمر کي اجائي ۽ بيثمري شمار ڪر. خزاني ۽ مال جو عشق به ڪفر جو هڪ حصو آهي ۽ اهو جو سون جوبت بنائي ٿو سو آذر آهي. 1 زر پرستي سچ پچ ڪفر مان آهي. تون آخر سامري قوم منجهان ته ڪونهين؟ 2 ۽ هي پڻ ٻڌي ڇڏ ته، جنهن به ماڻهوءَ جي دل، مال جي محبت ۾ اٽڪي پوي ٿي، تنهن جي صورت قيامت جي ڏينهن ڦري ٻي ٿي ويندي؛ اهو ان ڏينهن ڪُئي جي صورت وٺندو، ۽ پوءِ ارمان کان هر گهڙيءَ پيو ڦيٽون کائيندو، مگر ان ڏينهن، هي ارمان ۽ افسوس کيس ڪهڙو ڪم ڏيندو؟ هاڻي مان توکي هڪڙو قصو ٻڌايان ٿو: